ویژگیهای یک دانشجوی الکترونیکی موفق
علی رقم مطالب معروضه در بخش سوم ، اعتقاد بسیاری از متخصصین و کارشناسان روش آموزشی درون شبکه ای بر این است که دانشجو و ویژگیهای فردی او ، بیشترین نقش را در روند فراگیری و البته موفقیت در آموزش مجازی دارد . از این رو و با توجه به اثبات این موضوع در تحقیقات و آمار ارائه شده توسط دانشگاه ها و موسسات ارائه دهنده این روش آموزشی در امریکا ، ویژگیهای یک دانشجوی مجازی موفق در سیستم درون شبکه را برشمرده ضمن تاکید بر نقش دانشگاه و اساتید که در بخشهای آتی به آن خواهیم پرداخت ، بر ویژگیهای شخص فراگیر ، تاکید ویژه ای می نماییم . اعتقاد این حقیر بر این است که دانشجویان پیشگام در سیستم آموزش مجازی کشور عزیزمان ایران ، وظیفه و مسئولیت سنگینی را نسبت به آیندگان بر عهده دارند . چرا که اگر این گروه از پیشگامان ، در حصول نتیجه مطلوب ، تلاش و همت کافی خویش را بکار نگیرند ، خدای ناکرده با حذف این روش مفید و به روز آموزشی ، امکان ادامه تحصیل آیندگان و دانشجویان مجازی آینده کشورمان میسر نخواهد شد که این گناهی است نابخشودنی . در ادامه به ذکر نظرات برخی از محققین و اساتید آموزش مجازی می پردازیم ؛ تصور میشود که غالبا ً دلیل استقبال فراگیران بزرگسال ، از آموزش درون شبکه ای ، این است که این نوع آموزش به آنها اجازه میدهد به صورت تمام وقت به کار ادامه دهند و حین آموزش ، در هرجا و هرزمان به وظایفی که نسبت به خانواده خویش دارند ، عمل نمایند . دانشجوی درون شبکه ای ، عموما ً به عنوان کسی که بالغ بر 25 سال سن دارد ، شاغل و سرپرست خانواده است ، آموزش عالی را قبلا تا اندازه ای کسب کرده و ممکن است مرد یا زن باشد ، توصیف می شود . ( گیلبرت ، 2001 )دانشجوی مجازی ، فردی خود انگیخته و خود انضباط است . با وجود آزادی و انعطاف پذیری در محیط درون شبکه ای ، احساس مسئولیت می کند . با ورود به فرایند آموزش درون شبکه ای ، انضباط و تعهد در دانشجو نهادینه شده ، در صورت بروز مساله ، مسئولیت برقرای ارتباط با مربی و دیگران ، بر عهده خود دانشجو است . ( پالوف و پرات ، 2003 )دانشجوی مجازی میخواهد تا وقت مشخصی را به طور هفتگی و منظم ، برای انجام مطالعه اختصاص دهد . او در راستای کسب رتبه یا درجه ، برنامه درسی درون شبکه ای را سهل و ساده تر نمی بیند . دانشجو میداند اگر چنین نکند ، بخت خود را برای کسب موفقیت به حداقل ، کاهش می دهد . بنابراین دانشجوی مجازی ، فردی است که میتواند به صورت تیمی با همکلاسیهای خود به منظور پیشرفت در راستای اهداف یادگیری و نیز اهداف نهایی درس همکاری کند . آنها به عنوان متفکرانی منتقد ، تشخیص میدهند که مربی نقش تسهیل کننده را در فرایند یادگیری درون شبکه ای دارد یا خیر ؟ او میداند که به منظور کسب بهترین تجربه یادگیری ، خودش باید مسئولیت یادگیری را بر عهده بگیرد . ( پالوف و پرات ، 2003 )
فعالیت و فراگیری به صورت گروهی ، از مهمترین ویژگیهای یک دانشجوی مجازی است . فعالیت تیمی به دانشجویان این امکان را میدهدکه :
1. هدف مشترکی را در فرایند یادگیری برای خود تدوین کنند .
2. از انگیزه ها ، دغدغه ها ، منافع و تجارب فردی دیگران ، به عنوان سکوی پرتاب خود استفاده کنند .
3. از بحث و گفتگو به عنوان روشی اساسی جهت پرسش و پاسخ و ارتقای سطح علمی استفاده نمایند . ( کریستن سن و دیر کینگ ، 1995 )
دانشجوی مجازی موفق دارای توانایی تفکر انتقادی است . ( پالوف و پرات ، 2003 )
مهمترین موضوع این است که دانشجوی مجازی ، کسی است که میداند و معتقد است یادگیری با کیفیت بالا در هر مکان و زمانی امکانپذیر است . ( پالوف و پرات ، 2003 )
تجربه نشان داده که دانشجوی مجازی و مربی تحت عنوان آنچه ما آنرا اصطلاحا ً شخصیت الکترونیکی می نامیم ، به کار خود ادامه میدهند و حتی بدون امکانات تصویری دچار مشکل نخواهند شد . باور ما بر این است که به منظور ایجاد شخصیت الکترونیکی ، افراد باید توانایی های معینی داشته باشند همچون :
· توانایی در تبادل نظر درون گروه به منظور تدوین پاسخها .
· توانایی حفظ مسائل محرمانه و رازداری در فرایند ارتباط .
· توانایی ابراز هیجانات به شکل نوشتاری به شخصی که مخاطب آنهاست .
· توانایی تجسم ذهنی از شخصی که با او همکاری دارند .
· توانایی در شخصی سازی ارتباطات در فرایند آموزش درون شبکه ای . ( پرات ، 1996 ) اگر بخواهیم واقع بینانه به موضوع نگاه کنیم ، در می یابیم که اکثر دانشجویان رشته حقوق به صورت مجازی ، به دلایلی چون عدم آشنایی کافی با این روش و یا کمبود فرصت کافی برای مطالعه به علت درگیری های شغلی و خانوادگی و مسائلی از این دست ، جهت فراگیری دروس ، از روشهای کلاسیک و البته کم بازده استفاده می کنند که نتیجه مطلوبی را نیز به دنبال ندارد . تجربه شخصی اینجانب و برخی دیگر از دانشجویان ، نشان می دهد که باید روش خاصی را برای فراگیری دروس ، با توجه به وضع موجود ، در پیش گرفت . لذا با بررسی روشهایی که به نظر ما نادرست می آید ، به ارائه پیشنهاداهایی در این خصوص ، البته با توجه به وضعیت فعلی ، بسنده می نماییم .
1. در روش اول ، دانشجو ، غالبا ً تا میانترم ، هیچ کاری با دروس ندارد و یک هفته مانده به امتحانات میانترم و یک هفته مانده به آزمون پایانترم ، به خواندن دروس پرداخته و تا لحضه آزمون ، به حفظ مطالب می پردازد . غالبا ً این نوع یادگیری بی نتیجه بوده حتی اگر به نمره قبولی منتهی گردد ، دانشجو از حداقل بار علمی نیز برخوردار نمی باشد . کسانی که به این روش متوسل گردیده اند ، ضمن عقب افتادن از دیگر دانشجویان ورودی خود ، تا مشروط شدن در ترمها نیز پیش رفته اند .
2. در روش دوم ، دانشجو از آغاز ترم ، به مطالعة متون و کتب معرفی شده به عنوان منابع درس ، پرداخته و با سی دی های آموزش دروس ، کاری ندارد . هرچند که این روش از روش یادگیری نخست به مراتب بهتراست اما به دلیل اینکه هر یک از اساتید در روند آموزش خود دارای دکترین و روش خاصی هستند و به نکات خاصی در بحث و روند تدریس تاکید دارند ، لذا دانشجو از نقطه نظرات استاد درس ، آگاهی نیافته و امکان موفقیت خود را کاهش می دهد . اکثر مطالب علم حقوق ، دارای چندین نظریه و استدلال کاملا ًمتفاوت هستند که هریک از دیدگاه خاص خود ، صحیح و قابل دفاع است . لذا عدم توجه به تدریس استاد – که در حال حاضر به صورت سی دی های آموزشی موجود است – دانشجو را از روند یادگیری مطوب و مطمئن دور می نماید . در نتیجه دانشجو ، با استفاده از این روش ، علی رقم مطالعه مستمر ، در پایان ترم وضعیت مطلوبی ندارد . دانشجویانی که از این روش استفاده نموده اند ، در برخی دروس به سختی موفق به کسب نمره قبولی شده و میانگین نمرات آنها بین 13 تا 15 می باشد .
3. در روش سوم دانشجو فقط به گوش دادن سی دی های آموزشی پرداخته و امکان اختصاص دادن زمانی برای مطالعه متون و کتب معرفی شده را به علت کمبود فرصت کافی و یا مشغله زندگی ، ندارد . هرچند این روش نیز از بار علمی مطلوب برخوردار نیست اما در گرفتن نمره بی تاثیر نیست . دانشجویانی که به روش سوم متوسل شده اند نیز نمراتی در حد 13 تا 15 کسب کرده اند و سطح علمی فراگیری آنها متوسط بوده است .
ما روش زیر را به دانشجویان پیشنهاد می نماییم :
§ قبل از انتخاب واحد ، دروس مورد نظر خود را بررسی کنید . از دانشجویان پیشگام در مورد نحوة تدریس اساتید و میزان دشواری یا بار علمی دروس مشورت بگیرید و سپس آنها را انتخاب کنید .
§ برای هر درس 1 واحدی ، روزانه 5 دقیقه به مطالعه سی دی های آموزشی بپردازید . با توجه به 15 واحد ارائه شده برای هر ترم ، 75 دقیقه زمان در روز ، برای این کار کافی است . در حین مطالعه سی دی ها ، نکات مهم را یادداشت و مطالب مبهم را علامت بزنید تا در کلاسهای مجازی و یا حضوری از اساتید بپرسید .
§ یک روز در هفته را ( برای نمونه جمعه ها ) به مطالعه جدی دروس بپردازید . برای هر درس یک واحدی ، حدود30 دقیقه مطالعه منابع و کتب ، کافی است . ( حدود 7 تا 8 ساعت زمان برای این کار لازم است )
§ در مطالعه هفتگی ، به دروس سنگین تر زمان بیشتری اختصاص دهید . اگر مجبور شدید که از برنامه اختصاص یافته به دروس عمومی بکاهید ، مشکل چندانی ایجاد نمی شود .
§ کتب دروس اصلی راهمیشه در دسترس داشته باشید :دسترسی شما به این کتابها باعث می شود که در اوقات فراغت ، با تورق دروسی که در طول ترم با آنها آشنا می شوید ، مرور دوباره و یادآوری دائمی مطالب برایتان امکانپذیر باشد .
§ از هر فرصتی برای یادگیری و مطالعه استفاده کنید . مطمئن باشید که هرچه در این راه انرژی بیشتری مصروف نمایید ، نتیجه بهتری حاصل می کنید .
§ با دیگر دانشجویان ، ارتباط و تعامل داشته باشید . درست است که به علت اقتضای تحصیل به روش مجازی ، ممکن است همکلاسیهای شما در کل کشور و یا هریک در شهری پراکنده باشند ، اما از ابزار هایی چون ایمیل ، تالار های گفتگو ، تماسهای تلفنی و . . . برای برقرای ارتباط و مبادله اطلاعات و بحث پیرامون مطالب درسی استفاده کنید .
§ اگر در محل سکونت شما ، حتی یک دانشجو زندگی میکند که همدورة شماست ، با او جلسات بحث و تبادل نظر برگذار کنید و بدانید در مباحث حقوقی ، آنچه باعث یادگیری است همین بحث ها و تعاملات است .
§ در کلاسهای مجازی و حضوری حتما ًشرکت کنید . خود را متعهد کنید که در کلاسـهـای برگذار شده ، فقط به عنوان شنونده یا تماشاچی حضور نداشته باشید . از بحث و پرسش و پاسخ در کلاسها استقبال کنید .
§ در برقراری ارتباط و تعامل با اساتید ، تردید نکنید ، اگر در دریافت پاسخها به وسیله ایمیل موفق نیستید ، با تماس با دانشکدة حقوق ، استاد مربوطه را یافته و اشکالات درسی خود را مطرح نمایید .
§ منتقدی متفکر باشید . انتقاد کردن با اعتراض کردن تفاوت دارد . دانشجویی که دائما ً اعتراض می کند ، هرگز در دانشگاه جایگاه و مقبولیتی نخواهد داشت اما دانشجویی که کاملا ً واقع گرایانه و به قصد رفع نقایص از روشهای معقول برای انتقاد بهره می گیرد ، هرگز مورد طرد اساتید و دانشگاه قرار نخواهد گرفت .
§ مباحث حقوقی با هم پیوستگی و ارتباط متقابل دارند . ارتباط بین مطالب حقوقی و دروس را با یکدیگر بیابید . این کار باعث می شود دروسی را که عملا ً زیر بنای فراگیری دروس بالاتر هستند ، عمیقتر و جدی تر مطالعه کنید .
§ دروس مهم دوره کارشناسی را بدین ترتیب باید در اولویت یادگیری قرار داد .
گروه اول : دروس زیر بنایی چون :دروس ریاضیات پیوسته(ریاضی ۱و۲ و معادلات دیفرانسیل وریاضیات مهندسی)
گروه دوم شامل دروس اختصاصی واجد اولویت همچون : ساختمان داده ها-طراحی الگوریتم -شبکه های کامپیوتری-مدار منطقی-سیستمهای خبره
گروه سوم شامل دروس باقیمانده دوره کارشناسی .
هرچه به دروس گروه اول تسلط و احاطه داشته باشید ، در درک و تفهیم گروه دوم موفق تر خواهید بود و هرچه دروس گروه دوم را عمیقتر و مفهومی تر بدانید ، در ادامه تحصیل و طی دوره لیسانس مشکلات کمتری خواهید داشت . در این خصوص با اساتید دانشگاه مشورت کنید .
§ مطالب علمی را به صورت روزمره و در میان اخبار و وقایع روز جستجو کنید . به سایتهای حقوقی مراجعه کرده و از اخبار و مقالات علمی استفاده کنید .
§ در صورت داشتن فرصت کافی به تحقیق و مطالعه بنیادین در مورد هریک از مطالب درسی که مایلید پرداخته و آنها را به صورت مقاله یا رساله ای هرچند کوچک ، به استاد مربوطه ارائه نموده و از او نظر بخواهید .
§ صبور باشید و اطمینان داشته باشید که اگر بخواهید ، قدرت مرتفع کردن مشکلات را دارید .
البته اگه هر سه تاش زشت هستند ، بهم نگید چون جنبه انتقاد ندارما !
باشین حالا هی بگین ما بی بخاریم !
