...و اما آخرالزمان!

آخرالزمان به چه معنی است و به چه مقطعی از زمان اطلاق می‌شود؟

 در کتب آسمانی و ادیان الهی به دوران پایان زندگی انسان در این جهان آخرالزمان گفته می‌شود.

با توجه به تعبیر پیامبر اکرم(ص) که فرمود: «انا و السّاعة کهاتین؛....

•  آخرالزمان به چه معنی است و به چه مقطعی از زمان اطلاق می‌شود؟

 در کتب آسمانی و ادیان الهی به دوران پایان زندگی انسان در این جهان آخرالزمان گفته می‌شود.

با توجه به تعبیر پیامبر اکرم(ص) که فرمود: «انا و السّاعة کهاتین؛ من و قیامت همانند این دو هستیم. دو انگشت سبابه‌شان را هم نزدیک کردند.»1 بعثت پیامبر سرآغاز آخرالزمان به شمار می‌آید. در بحارالانوار، در بیش از سی حدیث از پیامبر اکرم(ص) به عنوان پیامبر آخرالزمان تعبیر شده است. در سی و هفت حدیث از ظهور آقا بقیّـة الله(ع) در آخرالزمان گفت‌وگو شده است. در ده‌ها حدیث از رواج ستم در آخرالزمان، بازگشت حضرت عیسی در آخرالزمان، یاران حضرت مهدی(ع) در آخرالزمان، بانگ آسمانی، رجعت امامان و خروج دابـة ‌الارض در آخر الزمان گفت‌وگو شده است. در شماری از احادیث عصر پیامبر، عصر امیرمؤمنان(ع) و عصر امام صادق(ع) نیز تعبیر آخرالزمان اطلاق شده است. در تعدادی از احادیث از تأسیس «زوراء» یعنی بغداد در آخرالزمان گفت‌وگو شده است. بنابراین واژة آخرالزمان واژة کشداری است و به دو معنی اطلاق می‌شود 1. به معنی اعمّ و به اصالت، یعنی از بعثت پیامبر تا آغاز قیامت و 2. به معنی اخصّ، یعنی به  عصر حضرت مهدی(ع) که آن نیز به دو بخش متمایز، پیش از ظهور و بعد از ظهور تقسیم می‌شود. برداشت مسلمانان عصر رسالت، نزدیک شدن رستاخیز و کوتاهی این مکتب است؛ ولی در منابع زرتشتی و مسیحی از سلطنت هزار سالة منجی سخن رفته، در تاریخ طبری مدت آخرالزمان هفت هزار سال تعیین شده ولی در آموزه‌های شیعی مدت حکومت حضرت مهدی(ع) سیصد و نه سال تعیین شده، ولی دوران رجعت بسیار طولانی است که از فرمانروایی پنجاه هزار سالة امام حسین(ع) و چهل و چهار سالة امیرمؤمنان(ع) گفت‌وگو شده است.

•  آخرالزمان چه نسبتی با دوران ظهور دارد؟

 آخرالزمان به بخش پایانی جهان گفته می‌شود، هر چه به پایان جهان نزدیک‌تر بشویم انطباق این کلمه با آن مقطع زمانی قوی‌تر خواهد بود، دولت کریمة اهل بیت(ع) آخرین دولت در جهان است و در بخش پایانی جهان یعنی در مقطع آخرالزمان ـ به معنی خاص ـ قرار دارد. تنها در بحارالانوار، سی و هفت حدیث از ظهور امام زمان(ع) در آخرالزمان، در شش حدیث از یاران خاصّ حضرت در آخرالزمان، در چهار حدیث از رجعت امامان(ع) در آخرالزمان، در ده‌ها حدیث از حوادث آخرالزمان در آستانة ظهور و در ده‌ها حدیث از ترسیم سیمای جهان در عصر ظهور سخن رفته است. پس واژة آخرالزمان رابطة تنگاتنگی با دوران ظهور دارد.

•  در آموزه‌های اسلامی چه تصویری از آخرالزمان ارائه شده است؟

 با توجه به تقسیم آخرالزمان به دو بخش متمایز: پیش از ظهور و بعد از ظهور، در آموزه‌های اسلامی نیز تصویری کاملاً متفاوت از آخرالزمان ارائه شده است: 1. قتل، غارت، جنگ، کشتار، سیل، زلزله، طوفان، بلاهای طبیعی، مرگ‌های ناگهانی، حکومت اشرار، خشک‌سالی، قحطی، بی‌عفتی، گستاخی جوانان، بی‌برکتی عمر، بی‌احترامی به پدر و مادر، بی‌اعتنایی به دانشوران، قصاوت دل‌ها، بی‌مروّتی، رواج دل فروشی، آوازه خوانی، رواج مترفین، شیوع رشوه و ربا، مدعیان دروغین، نفاق و دورویی و علنی شدن روابط نامشروع، شیوع روز افزون فساد در جامعه، در بخش نخستین و بدتر شدن روز به روز آن در آستانة ظهور؛

2. آبادانی جهان، عدل فراگیر، احیای ارزش‌های انسانی و اسلامی، برقراری مساوات، وفور نعمت، نزول برکات، پایان چالش‌ها، طلوع جامعة بشری، سازش انسان با طبیعت، دنیای ارتباطات، پیروزی حق بر باطل، وراثت صالحان، شکوفایی تکامل اجتماعی و طبیعی، دوران فنّاوری، استخلاف انسان، بی‌نیازی از انرژی خورشیدی، دانش برتر، حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی، پایان غم‌ها و سرآغاز شادی‌ها در دوران پس از ظهور.

•  چگونه می‌توان از فتنه‌های آخرالزمان نجات یافت؟

 در آموزه‌های اسلامی راه‌های فراوانی برای محفوظ ماندن از فتنه‌های آخرالزمان ارائه شده که از آن جمله است: 1. پایبندی به آموزه‌های دینی؛ 2. پارسایی و پرهیز از گناه؛ 3. کثرت دعا برای فرج؛ 4. شکیبایی و خویشتن داری؛ 5. حفظ زبان و رازداری؛ 6. گمنامی و فرار از اشتهار؛ 7. قطع رابطه با مترفین؛ 8. مجالست با علمای ربانی؛ 9. مداومت به توسل و دعا و دعاهای رسیده از معصومین برای عصر غیبت؛ 10. توجه دائم به حضرت بقیّـ［الله(ع) و انتظار لحظه به لحظة فرج.

در احادیث، علل فتنه‌ها بیان شده که با ریشه‌یابی آنها و پرهیز از عوامل آنها، انسان می‌تواند خودش را در برابر این فتنه‌ها بیمه کند که به شماری از آنها اشاره می‌کنیم.

1. زلزله و طوفان در اثر آوازه‌خوانی؛ 2. مرگ‌های ناگهانی در اثر شیوع بی‌بند و باری؛ 3. خشکسالی در اثر کم‌فروشی و ربا؛ 4. کاهش محصول در اثر منع زکات؛ 5. سیطرة دشمن در اثر پیمان‌شکنی؛ 6. رانش زمین در اثر روابط نامشروع؛ 7. مستجاب نشدن دعاها در اثر نفاق و دورویی؛ 8. ترس و وحشت در اثر رشوه؛ 9. تسلط اشرار در اثر ترک امر به معروف و نهی از منکر؛ 10. طوفان و گردباد در اثر منکرات؛ 11. از بین رفتن برکات در اثر فرار از علما؛ 12. گرفتاری همگانی در اثر دورویی و ریاکاری؛ 13. سیطرة رهبران نکوهیده در اثر رواج تصوّف.

با ریشه‌یابی فتنه‌ها و پرهیز از عوامل آن، انسان را می‌توان در برابر فتنه‌ها بیمه کرد. ان‌شاءالله.

ماهنامه موعود شماره 90