چکمه بپوشید اما تا روز انتخابات

نشانی دیگر بر سیاسی بودن طرح ارتقای امنیت اجتماعی

انتخابات آمد و گشت ارشاد رفت

چکمه بپوشید اما تا روز انتخابات با درودی دگر بار بر همه‌ی دوستان عزیز باری دیگر در این روزها شاهد آنیم که طرح ارتقای امنیت اجتماعی مطرح گشته و ارتباط آن را با دین و مسائل حواشی آن را مطرح می‌کنند. دوستان عزیز٬ من یکبار نظر خود را در این باره در نظرات نوشتاری تحت عنوان ((خانم رجبی ، تسلیم بودن بهتر از تحریف کردن است !)) مطرح نمودم٬ و در گام نخست این طرح را از نظر قانونی فاقد هرگونه مشروعیتی یافتم٬ و سپس این طرح را مغایر با اهدافش دیده٬ و در نهایت هم هدف آن را سیاسی و غیر دینی دانستم٬ بی راه نمی‌دانم تا این نظر را باری دیگر یاد آور گردم: ((۱-دوستان٬ کلیت برنامه اجرایی به لحاظ قانونی فاقد اعتبار است. چرا غیر قانونی است: این برنامه اگر برمبنای ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی انجام می‌شود در این صورت فعل ارتکابی از سوی زنان و مردان مورد نظر جرم است، و نیروی انتظامی حق ارشاد و دستگیری و آزاد کردن ندارد، و تنها می‌تواند فرد را دستگیر و تحویل مقامات قضایی دهد. و در این صورت هم فرقی میان بیرون بودن یک تار مو با کل موی سر ندارد. زیرا توصیف حجاب شرعی مرسوم میان علما در این مورد تا حدی مشخص است. البته در میزان مجازات ممکن است فرق کند، اما در اصل جرم بودن فرقی ندارد. مثلاً کسی که هزار تومان بدزدد یا فرد دیگری که صد میلیون بدزدد در اصل هر دو دزد و مجرم هستند، و باید دادگاه درباره آنها نظر دهد، البته اولی را ممکن است با مجازات کمی و دومی را با مجازات سنگینی مواجه کند. ۲-فارغ از مسأله قانونیت، اجرای این طرح آثار سوء اجتماعی دارد. شاید طرفداران آن دل خود را خوش کنند که ۸۷ درصد مردم موافق اجرای این طرح هستند، اما فارغ از صحت و سقم این ادعاها و مفهومی که با آن موافقت کرده‌اند، خوب است چند جامعه‌شناس را همراه خود در محل‌هایی که با زنان برخورد می‌کنند ببرند و آثار رفتارشان را نزد مردمی که شاهد و ناظر ماجرا هستند ببینند. بعلاوه فیلم‌هایی که از این درگیری‌ها منتشر می‌شود و تاکنون هم چند مورد شده است (حتی در سطح جهان)، کل ماجرا را تحت شعاع قرار می‌دهد و باعث خسارات اجتماعی و روانی می‌شود. ۳ـ وارد کردن مردان نیروی انتظامی در مواجهه با موضوعی که تناسبی با شأن جنسیتی آنان ندارد، جز اینکه آثار سوء فرهنگی و ارزشی و اسلامی دارد، هیچ نتیجه دیگری برای آنان ندارد، از ذکر موارد آن پرهیز می‌کنم که طرفداران طرح ناراحت نشوند. وارد کردن زنان پلیس در این مبارزه نیز مشکل دیگری دارد. زنان پلیس با چادر و حجاب در برابر زنان دیگر قرار می‌گیرند و عرفاً تقابل چادر با غیر چادر می‌شود و این به نفع چادر نیست. ضمن اینکه در این شرائط چادر برای برخی زنان نیز ویژگی ابزاری پیدا کرده است. در همین روزها می‌بینید که زنان با حجابی که مورد قبول حکومت نیست در خیابان‌ها هستند، اما چادر ذخیره‌ای در کیف خود دارند تا در صورت مواجهه با مشکل، از آن استفاده کنند، و چنین جایگاهی برای چادر ایجاد کردن، بیشترین ضربه به چادر است. این مسأله حتی موجب دشمنی با چادر هم خواهد شد، بدون اینکه لزوما و در واقعیت امر کسی با حجاب و چادر مشکلی داشته باشد، اما این اقدامات باعث دشمنی می‌شود، زیرا چادر را نماد موضوعی دیگر تلقی خواهند کرد. ۴ـ اما به نظر من بدترین تأثیر این طرح، مستهلک کردن نیروی انتظامی و پلیس به عنوان حافظ امنیت مردم است. پلیس را نباید در برابر این امور قرار داد. این کار به استهلاک بیشتر آن می‌انجامد. یکروز در نزدیکی محل ما، پلیس (مرد) بازوی دختری را گرفت تا به سوی خودروی پلیس ببرد، اما دختر مقاومت کرد و جیغ و داد را شروع کرد، ده‌ها نفر از مردم ایستاده و این درگیری را نظاره می‌کردند، و چون دختر برخورد سختی کرد و گریه و جیغ او به آسمان رفت، همه متأثر شدند، حتی همان حجاب نیم بندش هم از میان رفت. آخر سر پلیس مجبور شد او را رها کند. و نکته اینجا بود که مردم حاضر در صحنه برای دختر کف زدند و خوشحالی کردند. این کار نابود کردن نیروی پلیس است. در جامعه‌ای که سالم است، پلیس از جمله مورد اعتمادترین نیروهاست. این سرمایه اجتماعی بسیار مهمی برای حفظ آرامش و تأمین امنیت است. آنان که پلیس را به این آوردگاه نابرابر گسیل داشته‌اند آیا می‌دانند که چگونه پلیس را در برابر مردم منفعل می‌کنند؟ همه اشکالات این طرح یک طرف، این اشکال هم یک طرف. پیشنهاد می‌کنم که تصمیم‌گیرندگان در این مورد، بجای نظرسنجی از مردم، از پلیس تحت امر خود نظرسنجی کنند که چه احساسی از این کار دارند و واکنش مردم را چگونه می‌بینند؟ ۵ـ مبارزه با بدحجابی عمدتاً تحت عنوان حفظ نوامیس مردم و... صورت می‌گیرد. گویی که در هیچ کشور دیگری در دنیا، نوامیس مردم حرمت و اعتباری ندارد و فقط ما همّ و غم خود را مصروف این مهم کرده‌ایم. در حالی که واقعیت غیر از این است و در ایران به دلایل متعدد نوامیس مردم حتی در خیابان‌های پایتخت چندان امنیتی ندارند، بگذریم از تجاوزات زیادی که علیه زنان و جوانان و کودکان صورت می‌گیرد و به دلایل ضعف قانونی اثبات نشده محسوب و متهم در خوش بینانه ترین حالت با اندک مجازاتی رها می‌شود، اما در خیابان‌های پایتخت به وضوح می‌بینیم که زنان (حتی زنان چادری) از متلک‌ها و بوق زدن‌ها و ترمز کردن‌ها و حتی برخوردهای بدنی و... افراد هرزه در امان نیستند و تاکنون نشنیده‌ایم که پلیس و حکومت در این زمینه اقدامی جدی کند، در حالی که در غربی که به نظر برخی از افراد حکومت ایران ، ناموس بی‌ارزش است، بوق زدن جلوی یک خانم تا دو سال زندانی دارد. حتی خیره نگاه کردن به زنی موجب مشکلات حقوقی می‌شود. بدیهی است، وقتی که سرگرم برخورد با پوشش زنان و موی پسران باشیم، متجاوزین به نوامیس مردم در هر شکلش در امنیت به سر برند. ۶ـ علت مبارزه حکومت با پوشش زنان چیست؟ شاید برخی فکر کنند مسأله شرعی و دین است. البته تعدادی از افراد ممکن است از این حیث به موضوع نگاه کنند (مانند حمید عزیز در این متن)، اما به نظر من این نکته فرعی است و جایگاهی ندارد. اگر واقعاً مسأله شرع باشد، چرا غیر مسلمانان را مجبور به داشتن حجاب کرده‌اند. در حالی که چنین امری در شرع وجود ندارد؟ بعلاوه ده‌ها مسأله شرعی مهم هم هست که هیچکدام به این صورت مورد توجه و اهتمام قرار نمی‌گیرد. دلیل برخورد حکومت با پوشش زنان سیاسی است. در واقع اگر هیچ یک از مردم هم نماز نخوانده و روزه نگیرند، که از اهم واجبات است، حکومت کاری به آنان ندارد. حتی اگر کسی به خدا هم اعتقادی نداشته باشد، کاری به او ندارند. زیرا اینها در ظاهر قضیه تعریضی به اقتدار و ادعاهای ساختار سیاسی ندارند. اما حجاب چنین نیست. عقب و جلو رفتن چند انگشت روسری ،یا بالا و پایین رفتن چند سانتی متر مانتو ،یا تنگ و گشاد شدن شلوار ،یا سیاه و رنگی شدن جوراب، تماماً تعبیر و تفسیری سیاسی دارد، زیرا می‌توان آن را به ضعف و قوت حکومت ربط داد. اما از آنجا که حکومت ایران نمی‌تواند (هیچ حکومتی نمی تواند) بر عقل‌ها و قلب‌های مردم نظارت کند و در عین حال ادعای چنین نظارتی را دارد، لذا حجاب و پوشش زنان و ریش و کراوات مردان را معرف عقل و قلب آنان می‌داند و از این رو در برابر چنین معرفی به شدت واکنش نشان می‌دهد. اگر جامعه ایران همه بدحجاب باشند اما نماز بخوانند، معرف حکومت موجود نخواهند بود، در مقابل اگر هیچ کس نماز نخواند ولی همه با حجاب کامل باشند، معرف حکومت خواهند بود. دلیل دیگر برخورد با پوشش بانوان، نگاه جنسیتی حاکم بر حکومت نسبت به زنان است که فعلاً مجال پرداختن به آن نیست!)) پنجشنبه‌ی هفته‌ی گذشته ۲۷/۱۰/۸۶ در ویژه نامه‌ی روزنامه‌ی اعتماد مطلبی مبنی بر اثبات این ادعا و مصداق سیاسی بودن این طرح را یافتم٬ که بی راه نمی‌دانم تا آن را نیز طرح کرده و بیشتر بر سیاسی بودن این طرح واقف گردیم: ((به خیابان ها و تفرجگاه های شهر دقت کرده اید؟ بعد از آن همه هیاهو و جنجال، چکمه پوش ها دوباره پیدایشان شده و خانم هایی که می خواهند پاچه شلوارشان از خیس شدن در امان بماند بدون هیچ مشکلی و بدون هر گونه ایرادی چکمه پوشیده و در سطح شهر تردد می کنند. به میادین اصلی شهر توجه کرده اید؟ گشت های ارشاد که روزگاری در میان مردم انگشت نما بوده و حضور بحث برانگیزی داشتند، حالا حضور کمرنگی در سطح شهر دارند. آنها هم که در این سرما در نقاط معین شده مستقر هستند کاری به تبرج و مصادیق بدحجابی ندارند. از قرار معلوم نزدیک شدن زمان برگزاری انتخابات باعث شده طرح امنیت اجتماعی کمرنگ شده و گشت های ارشاد دیگر کاری به مردم نداشته باشند. در واقع نوعی مصلحت سنجی اصولگرایانه که اولین جلوه اش با اعلام مخالفت غلامحسین الهام بروز یافت در نهایت به اینجا منجر شد که طرح برخورد با بدحجابی بدون سر و صدا جمع و جور شده و تا اطلاع ثانوی (احتمالاً پس از برگزاری انتخابات) از دستور کار خارج شود.هرچه باشد انتخابات در پیش است و همه نیازمند آرای تک تک افراد جامعه، پس اصولگرایان هم به جای اعتراض به کمرنگ شدن فعالیت گشت ارشاد، ترجیح می دهند از کنار آن ساده عبور کنند. در این زمینه اگر سوالی شود البته پاسخ می دهند طرح امنیت اجتماعی به قوت خود باقی است و اجرا می شود اما به وضوح پیداست که معدود ون های مستقر در میادین از کنار موارد بارز بدحجابی گذشته و ترجیح می دهند در این ایام باقی مانده تا انتخابات کاری نکنند که صدای اعتراض چهره های سیاسی اصولگرا بلند شود. هر چه باشد در حال حاضر دولت احمدی نژاد و جمع کثیری از نمایندگان اصولگرا پای خود را از ماجرا بیرون کشیده و در عرصه عمومی حاضر نیستند از طرح مبارزه با بدحجابی دفاع کنند. این در حالی است که ناظران بر این باورند گشایش محدود فضای جامعه و متوقف کردن برخورد فقط انتخاباتی بوده و به محض پیروزی مجدد اصولگرایان در انتخابات دوباره محدودیت ها آغاز خواهد شد. نکته عجیب ماجرا اینجاست که چهره های اصولگرایی که تا پیش از این بسیار تاکید داشتند برخورد با بدحجابی و چکمه پوش ها با حمایت خانواده ها همراه بوده و اکثر مردم با آن موافق هستند با فرا رسیدن فصل انتخابات و زمان کسب رای مردم فتیله را پایین کشیده و از اجرای سختگیرانه آن پرهیز می کنند؛ گویی مسوولان نیک می دانند که این برخوردهای تند و تیز به ریزش آرای آنان منجر شده و از محبوبیت آنها می کاهد. با وجودی که اصولگرایان در عمل نشان داده اند نسبت به عواقب و تبعات برخورد سختگیرانه با جوانان آگاهی کامل دارند اما هر گاه پای اظهارنظر به میان می آید آن را خواست خانواده ها عنوان می کنند ولی سر بزنگاه که خانواده ها این امکان را دارند تا نظر خود را نسبت به عملکرد مدیران و مسوولان ابراز کنند، همه چیز گل و بلبل می شود و ارشاد و نصیحت به تعطیلات می رود. به همین خاطر است که این روزها با نزدیک شدن به انتخابات و باز شدن نسبی فضای اجتماعی و کمرنگ شدن فعالیت گشت ارشاد، جوانان به طنز می گویند باز انتخابات آمد و گشت ارشاد رفت، صد شکر که این آمد و...))