درمان سرطان سینه - دانشجویان امیرکبیر و پژوهشگران پلیمر

رییس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی در گفت‌و‌گو با ایسنا تشریح کرد:
جزئیات موفقیت محققان ایرانی در ساخت سامانه پلیمری جدید انتقال داروی سرطان سینه

پژوهشگران پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران با همکاری محققان دانشگاه صنعتی امیرکبیر موفق به تهیه‌ نوعی سامانه نوین دارورسانی برای درمان سرطان سینه شدند.

دکتر حمید میرزاده، رییس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران و عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اعلام این مطلب به خبرنگار پژوهشی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) گفت: این سیستم جدید دارورسانی که برای ساخت آن از پلیمر «پلی کاپرولاکتون فومارات» استفاده شده است، می‌تواند برای بارگذاری داروی «تاموکسیفن سیترات» مورد بهره‌برداری قرار گرفته و بدین ترتیب می‌توان با استفاده از آن یک سیستم دارویی قابل تزریق برای رهایش طولانی مدت این دارو در بیماران مبتلا به سرطان سینه تهیه کرد.

وی که با دکتر محمد ایمانی و دکتر شهریار شریفی اجرای این طرح را برعهده داشته‌اند، خاطرنشان کرد: این نوع پلیمر برای نخستین بار در دنیا با شفافیت بسیار بالا طی مدت چهار سال در پژوهشگاه پلیمر ساخته شده و می‌توان با تکمیل طرح آن را در انتقال داروهای مختص سرطان‌های دیگر نیز استفاده کرد.

به گفته این استاد و پژوهشگر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، این نوع پلیمر شفاف‌تر از تنها نمونه‌ آمریکایی آن است و از ابتدا تا پایان در کشور و با دانش بومی ساخته شده و از مزیت شفافیت بی‌نظیر که امکان سفت کردن آن را با امواج نوری فراهم می‌کند، برخوردارست.

دانشگاه صنعتی امیرکبیر

دکتر میرزاده خاطرنشان کرد: در این پژوهش از سامانه‌ای بر پایه‌ «پلی کاپرولاکتون فومارات» (PCLF) و «وینیل پیرولیدن» برای کنترل رهایش تاموکسیفن سیترات استفاده شده است. «تاموکسیفن» یک داروی ضد سرطان سینه است که حداقل پنج سال درمان با آن، خطر بازگشت بیماری را 46 درصد و خطر فوت بیمار را تا 26 درصد کاهش می‌دهد.

رییس پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران تصریح کرد: پلی کاپرولاکتون فومارات نیز پیش پلیمرزیست تخریب‌پذیر و زیست سازگار و قابل تزریق است که در دمای 37 درجه سانتیگراد (دمای بدن) مایع است و بعد از تزریق به محل تومور، شبکه‌یی و جامد می‌شود. برای تهیه‌ سیستم دارورسانی قابل تزریق تشکیل شونده در محل داروی تاموکسیفن سیترات در ماتریس PCLF بارگذاری شده و سیستم پس از شبکه‌ای شدن جامد شده و می‌تواند دارو را در طولانی مدت آزاد کند.

وی در ادامه با بیان این که سرطان پس از بیماری‌های قلبی، شایع‌ترین علت مرگ و میر بوده و در کشورهای صنعتی حدود یک سوم مردم در طول حیات خود دچار سرطان شده و احتمالا یک چهارم آنان به دلیل این بیماری می‌میرند، درباره ویژگی‌ها و مزایای استفاده از سیستم‌های کنترل رهایش دارو نظیر سامانه طراحی شده در این تحقیق به ایسنا گفت: سیستم‌های کنترل رهایش تزریقی موضعی مزایای فراوانی نسبت به سایر روش‌های تجویز دارو دارند که از میان آنها می‌توان به راحتی کاربرد، حمل موضعی دارو، رهایش مدت‌دار دارو، کاهش دوز دارویی لازم برای حصول پاسخ درمانی متناسب و در عین حال کاهش اثرات جانبی دارو درمقایسه با تجویزهای عمومی و راحتی پذیرش توسط بیمار اشاره کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر با اشاره به این که سیستم‌های تزریقی زیست تخریب‌پذیر نیمه جامع یا مایع شبکه‌یی شونده در محل، خصوصا در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته‌اند، اظهار داشت:

در سامانه‌های دارورسانی شبکه‌یی شونده در محل فورمولاسیون حاوی ماکرومر غیر اشباع به همراه مونومر رقیق‌کننده فعال، شروع کننده و دارو به مکان مورد نظر تزریق شده و بسته به نوع سیستم شروع‌کننده به کار رفته، شبکه‌یی شدن از طریق تابش نور یا واکنش اکسیداسیون احیا شیمیایی در محل انجام شده و سامانه کاشتنی جامد حاوی دارو تشکیل می‌شود.

وی در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطرنشان کرد: برای تهیه‌ سامانه، ابتدا پیش پلیمر PCLF از طریق استری شدن «پلی کاپرولاکتون دی ال» و «فوماریل کلراید» تهیه و بر اساس روش‌های اسپکتروسکوپی، روش‌های آنالیز حرارتی و آنالیز جرم مولکولی شناسایی شد.

برای شبکه‌یی کردن نوری PCLF از سیستم شروع کننده «کامفورکینون» و «آمین» استفاده شد که استفاده از این سیستم شروع کننده برای پرکننده‌های دندانی بسیار متداول است. برای پخت شیمیایی ماکرومر هم از سیستم شروع‌کننده بنزوئیل پراکسید و آمین استفاده شد که آن نیز سیستم شروع کننده متداول سیمان‌های استخوانی پلیمری است.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر خاطرنشان کرد: آزمایش‌های رهایش داروی تاموکسیفن سیترات روی هر دو فورمولاسیون پخت نوری و شیمیایی در محیط رهایش فسفات بافر – ایزوپروپانل با استفاده از یک تکنیک کروماتوگرافی لایه نازک انجام شد. پروفیل‌های رهایش با مدل‌های موجود انطباق داده شدند و ضریب نفوذ دارو در ماتریش شبکه‌یی شده محاسبه شد.

آزمایش‌های زیست سازگاری با استفاده از دو رده سلولی فیبروبلاست L929 (فیبرو بلاست موشی) و MCF7 (سلول‌های سرطان سینه انسانی) در in vitro انجام و برای بررسی رهایش دارو از ماتریس‌های شبکه‌یی شده در in vitro از رده سلولی MCF7 استفاده شد.

وی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دانشجویان ایران تصریح کرد: نتایج به دست آمده نشان داد که گروه‌های غیر اشباع فومارات در طول زنجیر پلی کاپرولاکتون قرار گرفته‌اند و ماکرومر PCLF قابلیت شبکه‌یی شدن نوری و شیمیایی را دارد. روش جدید توسعه‌یافته کروماتوگرافی لایه نازک برای شناسایی داروی تاموکسیفن سیترات در محیط رهایش نیز روش دقیقی بوده که توانست دارو را از سایر اجزای موجود در محیط رهایش جدا کند.

نتایج به دست آمده از بررسی‌های زیست سازگاری حاکی از این بود که پلی کاپرولاکتون فومارات شبکه‌یی شده و نشده با هر دو رده سلولی فیبروبلاست و سرطان سینه انسانی سازگاری داشته و سمیت سلولی مشاهده نشد. در مقابل دیسک‌های حاوی داروی تاموکسیفن سیترات در محیط رهایش (محیط کشت) به تدریج دارو را آزاد کردند و باعث مرگ سلول‌های سرطانی سینه شدند که حاکی از این سامانه جدید دارورسانی در رهایش طولانی مدت این دارو در مبتلایان به سرطان سینه است.