گزارش سه سخنرانی در تبریز
خاتمی: برای انتخابات در سطح بالا رایزنی می‌کنم
«سید محمد خاتمی» رییس جمهور سابق کشورمان که برای سفری دو روزه عازم تبریز شده بود، شب گذشته به تهران بازگشت. حضور خاتمی در مزار شهدای تبریز و قرائت فاتحه به مقام شامخ شهدای این شهر ، شرکت در ضیافت شام آیت الله شبستری و گفت‌و گو با ایشان و دیدارهای جداگانه با اصلاح‌طلبان، روحانیون، نخبگان، دانشجویان، صاحبان صنایع و معادن و بازرگانان و تشکلهای کارگری از برنامه‌های سید محمد خاتمی در این سفر بود. وی همچنین در اجتماع پرشور مردم تبریز حاضر شد و به سخنرانی پرداخت.غیر از سخنرانی خاتمی در اجتماع مردم تبریز که پیش از این گزارش آن را در «نوروز» خواندید، سایر سخنرانی‌ها در پی می‌آید:
سخنرانی در جمع اصلاح‌طلبان آذربایجان شرقی
رییس جمهور سابق کشورمان در سخنرانی خود در جمع اصلاح طلبان آذربایجان شرقی گفت: در انتخابات پیش رو باید به موفقیت جبهه اصلاحات بیندیشیم اینکه کدام حزب چه سهمی دارد مهم نیست. زیرا اگر جبهه اصلاحات پیروز شود همه احزاب آن پیروز هستند.
به گزارش روابط عمومی بنیاد باران، وی اظهار داشت: آرمان بزرگ ملت ایران به عنون پیشتاز حرکت به سوی جامعه مدنی ومردم سالاری در دنیای اسلام و شرق همواره این بوده است که از سلطه دیرپای استبداد که در دوره اخیر به استعمار هم متکی بوده است رهایی یابد و برسرنوشت خود حاکم شود؛ برای تحقق این امر فداکاری های زیادی کرده و نهضت های مختلفی داشته همراه با هزینه های فراوان و حرکت این ملت در جریان انقلاب اسلامی به ا وج خود رسیده است.
سید محمد خاتمی در ادامه گفت: یکی از طلایی ترین اصول قانون اساسی که مورد تایید امام (ره) و مردم قرار گرفت مساله حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش بود و انتخابات که محور کار در آن رای و رضایت وحضور مردم است جایگاه بروز ظهور خواست ملی و حق الهی است. همه باید بکوشند در انتخابات شرکت کنند. انتخابات نیز باید واقعی، سالم و آزاد باشد. زیرا ایران متعلق به همه ایرانیان است و همه حق دارند و باید حضور داشته باشند.
رییس بنیاد باران افزود: همه اصلاح‌طلبان دارای تفکر مشترکی هستند گرچه هنوز همه ابعاد آن مشخص نیست و باید برای آن تعریف دقیق تری ارایه داد؛ اصلاح‌طلبان درکنار همدیگر هستند و دارای آرمانها و خواست مشترک و احساس مسولیت می‌کنند؛ اگر نتوان ا زامکاناتی که قانون و انقلاب در اختیار ملت قرارداده است استفاده کرد، نمی‌توان آن خواستها را عملی کرد.
خاتمی گفت: ما نگران سرنوشت کشور هستیم. ایران می تواند جایگاه بسیار برتر و وضعیت مناسب تری از همه لحاظ داشته باشدو معتقدم که در این زمینه راهکارهای مناسبی وجود دارد. تجربه گذشته وجود دارد. و اینکه چگونه می توان تهدیدها را رفع و از فرصتها استفاده کرد. آنچه مهم است ، اینکه همه باید در عرصه حضور د اشته باشند تا بتوانند با در اختیار گرفتن امکانات قانونی راهکارهای منطقی تحقق خواست ها را طی کنند.
سید محمد خاتمی در ادامه گفت: به اصل انقلاب افتخار می کنیم زیرا انقلاب اسلامی از موضع دین مردم سالاری و جمهوری اسلامی را مطرح کرد و حاکمیت مردم بر سرنوشت خود را پذیرفت. قانون اساسی سازگار با ارزشها و معیارهای دینی است و حد نصاب های یک جامعه دموکراتیک در آن لحاظ شده گرچه همه آنها عملی نشده است.
رییس جمهور سابق کشورمان اظهار داشت: انتخابات باید آزاد، سالم ، عادلانه و رقابتی باشد و همه تلاش این است که اینچنین باشد. البته باید حق آزادی و مشارکت نهادینه شود. بسیاری از حرفه هایی که اخیرا زده می شود نگرانی ما را زیاد می کند. اصل برائت یک اصل اسلامی است ونشانه اعتماد به ملت است همان چیزی که امام خمینی (ره) داشت و پیروزی نصیب ملت کرد.
رییس جمهور سابق کشورمان در ادامه گفت: نباید کسانی احساس کنند در محدوده خاص خود بیشتر و بهتر از مردم می توانند مصالح را تشخیص دهند. یکی از اصول انقلاب و مردم سالاری اعتماد به مردم است آیا انتخابات صحیح تر است یا تصمیم‌گیری عده محدودی ولو با حسن نیت؟
خاتمی تصریح کرد: یکی از اشتباهات مجلس ششم عدم تشخیص اولویت ها بود شاید اگر این حساسیت ها نبود لااقل دولایحه راجع به انتخابات و اختیارات ریاست جمهوری به سرانجام خوبی می رسید.
وی افزود: اصلاحات یک امر تدریجی است و باید آرام،آرام جلو رفت. در زمینه انتخابات رایزنی‌هایی در سطوح بالا شده و میشود که امیدوارم نگرانی های ملت رفع شود.
رییس بنیاد باران گفت: اگر جامعه با رغبت در عرصه حاضر شود و حضور چشمگیر داشته باشد باهمه موانع نتیجه مورد نظر محدود کنندگان حاصل نخواهد شد و با این حضور علیرغم مشکلات می توان به نتایج نسبی مطلوب جامع رسید.
خاتمی گفت: حتما باید چهره های شناخته شده ،آگاه و مسئول و روشن و با تجربه و وزین در انتخابات شرکت کنند اگر به وفاق برسیم و نزدیکی بیشتر پیدا کنیم می توانیم به نتایج خوب برسیم . باید به موفقیت جبهه اصلاحات بیندیشیم . اینکه کدام حزب چه سهمی دارد مهمی نیست. باید به مصالح ملت، انقلاب و جمهوری اسلامی اندیشید و این رشد و شعور را نشان دهیم که می توانیم جبهه ای کار کنیم چون اگر جبهه اصلاحات پیروز شود همه احزاب آن پیروز هستند.
رییس بنیاد باران گفت: دموکراسی باید متکی بر رای مردم باشد رضایت مردم شرط اصلی یک حکومت مطلوب است، رضایت مردم در قدرت برآمده از ملت و مسوولیت قدرت در برابر مردم ، جابجایی قدرت بدون توسل به زور توسط مردم تحقق می یابد.
خاتمی در پایان گفت: هرکس پذیرفته است در چارچوب قانون اساسی فعالیت کند و جرمی مرتکب نشده باشد باید با اطمینان بتواند نامزد شود وکسی نباید او را از حق خود محروم کند.
در ابتدای این دیدار چند تن از حاضرین در جلسه به بیان دیدگاه ها و نظرات خود پرداختند.
سخنرانی در جمع نخبگان آذربایجان شرقی
خاتمی همچنین در جمع نخبگان استان آذربایجان شرقی گفت: در آذربایجان و تبریز سخن گفتن مشکل است؛ جایگاه بلند این نام درتاریخ کار سخن گفتن را مشکل می کند. مخصوصا اگر در جمع نخبگان آن باشد. در جغرافیا آذربایجان سر ایران است و در تاریخ قلب ایران برای ملت ایران سینه ای است که در برابر رنج ها و نامهربانی ها ستبر است و در برابر فرهنگ ها و مهربانی ها گشاده.
خاتمی افزود: آذربایجان تنها بخشی از خاک ایران در جغرافیاست اما در تاریخ ایران جایگاهی دارد که اگر نگوییم بی نظیر، کم نظیر است و اگر آذربایجان را به لحاظ دینی ، فرهنگی و سیاسی از تاریخ ایران حذف کنیم غنای فرهنگ ایران به شدت کاهش پیدا می کند چه کسی است که بتواند نقش بی همتای آذربایجان را در یکی از مهم ترین مقطع های تاریخ سیاسی ایران انکار کند یعنی هنگامی که ملت به استقرار جامع مدنی و حاکمیت مردم بر سرنوشت تصمیم گرفت و جنبش مشروطیت را بوجود آورد. آیا اگر آذربایجان را نداشتیم و در صحنه حاضر نبود مشروطیت تحقق می یافت؟ و اگر می یافت هزینه اش بسیار زیاد تر می شد هرچند متاسفانه پس از پیروزی خواست ملت ایران تحقق پیدا نکرد و به عللی که جای ذکر آن نیست باز هم دیکتاتوری حاکم شد ولی مردم ازحرکت باز نایستادند.
رییس بنیاد باران در ادامه گفت: انقلاب بزرگ ایران برای تحقق حاکمیت ملت بر سرنوشت خود و بر پایه هویت فرهنگی ، دینی و به نام اسلام انجام شد پیشتازی ایران در استقرار جامعه مدنی و پذیرش مردم سالاری و مهار کردن استبداد در منطقه نشان از عظمت ملت ایران دارد. که آذربایجان و آذربایجانی هم در این عظمت شریک است.
سید محمد خاتمی تصریح کرد: تردید نداریم اسلام وام دار روح و ظرفیت و شخصیت ایرانی است. پیامبر اکرم (ص) نیز از همان ابتدا بر این ظرفیت تاکید کرده بود و جان ایرانیان بستر مناسبی برای بسط اسلام بود نقش ایرانی در تمدن اسلامی و عشق به پیامبر و اهل بیت امری است که هیچکس قادر به انکار آن نیست و در همه این زمینه آذربایجان جایگاه والا دارد. آذربایجان بزرگ است و نیاز به بحث ندارد. زبان ترکی نیز وقتی به آذربایجان آمد در جان مردم آذربایجان از غنایی توام با لطافت برخوردار شد که در مقایسه آن با زبان های خانواده ترکی خارج از ایران مشهود است. نقش آذربایجان نیز در قوام و دوام زبان و ادب فارسی بی نظیر است همچنان که ایرانی در تدوین و بسط زبان عربی نقش داشته است. اصلا جا ندارد کسانی نگران این باشند که مردم آذربایجان دلبسته به زبان و فرهنگ پر افتخار خود هستند. طبیعی است که آذربایجان بخواهد زبانش که مایه هویت آن است غنی و بلند مرتبه باشد. معتقدم آذری این احساس را دارد که هویت ملی و ایرانی او باعث افتخار اوست و اگر به فرهنگ بومی خویش اهتمام کند آن را در دل فرهنگ بزرگتری می داند که فرهنگ والای ایرانی اسلامی است.
رییس بنیاد باران اظهار داشت: بخشیدن آزادی هایی که در قانون نسبت به اقوام ذکر شده نه تنها لطمه ای به وحدت ملی نمی زند بلکه اهتمام به آن سبب دلبستگی اقوام به مرکز خواهد شد و تهدیدها را کم خواهد کرد. امیدوارم پس از 30 سال که از انقلاب می‌گذرد این امور را نهادینه کنیم.
خاتمی در ادامه گفت: قانون اساسی ما خوب است اما ظرفیت های معطل مانده دارد که باید پیاده شوند. در دوران اصلاحات اصل شوراها را پیاده کردیم و دیدیم که چقدر موثر بود و انتظار این است که دولت و مجلس بتواند اولویت ها را تشخیص دهد تاتمام اصول قانون اساسی به صورت مرتب و منظم پیاده شود.
رییس جمهور سابق کشورمان گفت: ممکن است آذری ها به لحاظ سیاسی و اقتصادی گله هایی داشته باشند و شاید تبعیض هایی نیز وجود داشته باشد آذری احساس کند آنچه به آنان داده شده کمتر از آن چیزی است که مستحقش بوده اند به نظرم تبریزی نیاز ندارد که به صورت ویژه به او کمک کنیم. اگر قوانین دست و پا گیر و ضوابط را اصلاح کنیم بدون حمایت مستقیم و ویژه مرکز، آذربایجان می تواند مسیر توسعه و پیشرفت را بپیماید
سید محمد خاتمی با اشاره به انتخابات مجلس نیز گفت: از نیروهای عالم ، سابقه دار و با تجربه می خواهم که در عرصه حاضر شوند و در انتخابات نامزدی خود را اعلام کنند. مردم نیز حضور گسترده داشته باشند. نامزدهای انتخاباتی با رعایت اخلاق و ادب اسلامی به رقابت بپردازند، مسوولان نیز زمینه انتخابات سالم، رقابتی و آزاد را فراهم آورند. حضور پر شور مردم می تواند موانع را رفع و یا کم اثر نماید. انشاالله قدرت مردم تحقق پیدا می کند و ایران در سایه انقلاب به سوی پیشرفت حرکت خواهد کرد.
دیدار با صاحبان صنایع و معادن، بازرگانان و تشکلهای کارگری تبریز
خاتمی در دیدار با صاحبان صنایع و معادن، بازرگانان و تشکل های کارگری تبریز نیز گفت: تبریز نقش ممتازی در صنعت داشته و گرچه آن گونه که شایسته است از امکانات بهره مند نبوده ولی کارهای بزرگی را با همت مردم و بخش خصوصی انجام داده است هرچند که در سالهای گذشته بعضی پروژه های بزرگ نیز در این شهر و استان آذربایجان از طرف دولت تصویب و اجرا شده است.
سید محمد خاتمی با اشاره به تدوین برنامه چشم انداز گفت: احساس کردیم ایران در آستانه یک جهش اقتصادی – سیاسی است و باید برای آن برنامه ریزی کرد. تلاش گسترده ای صورت گرفت و با بهره مندی از بهترین کارشناسان و با محوریت سازمان مدیریت و برنامه ریزی چشم انداز تهیه شد و این کار دستاورد مهمی بود که بعد از انقلاب انجام شد.زیرا نگاه کارشناسی به امور، نگاه به آینده و توجه به این امر داشت که ایران بزرگ است و باید برای آن کارهای بزرگی انجام داد و می بایست در 20 سال آینده و با اجرای 3 -4 برنامه ایران به لحاظ علمی تولیدی و صنعت ، درکل منطقه اول باشد.
وی افزود: خوشبختانه برنامه چشم انداز مورد توجه مقام معظم رهبری قرار گرفت، در مجمع تشخیص مصلحت روی آن بحث شد ، و با اعمال نظر رهبری به تصویب نهایی رسید. البته ایران با ظرفیت هایی که دارد می تواند از این مقام نیز بالاتر باشد و دسترسی به این واقعیت خیلی دور از دسترس نیست.
رییس جمهور سابق کشورمان تصریح کرد: برنامه چشم انداز، چارچوب همه کشور و دولت را معین می کند و باید برای رسیدن به اهداف آن بررسی کرد که چقدر در مسیر برنامه حرکت کردیم، آیا به آن نزدیک تر شدیم یا دورتر ؟ و اگر اصلاح وتحولی در برنامه ها هم لازم است در این جهت باشد.
خاتمی گفت: برای اقتصاد کشور 3 نوع امکانات وجوددارد. اول ثروت های عمومی و عمدتا نفت، دوم بخش خصوصی و سوم امکاناتی که باید از بیرون جذب شود.یعنی جذب سرمایه ، فن آوری و علوم . هیچ معجزه ای رخ نمی دهد مگر اینکه هر سه عامل فعال شود تا بتوانیم تولید و صنعت را گسترش دهیم. باید به بخش خصوصی اعتماد کنیم. امکانات دولتی را با تسهیلاتی به بخش خصوصی بدهیم، کوچکترین تعللی در این زمینه برای مدتهای طولانی ما را از اهداف دور خواهد کرد. البته تا حدود زیادی دردها شناخته شده است. و گام هایی نیز برای درمان آن برداشته شد.
وی گفت: وقتی دولت هفتم روی کار آمد سفیران غربی از ایران قهر کرده بودند. مرحوم دکتر نوربخش می گفت، برای گرفتن 200 میلیون دلار از خارج مشکل داشتیم. نرخ ریسک سرمایه گذاری در ایران 5/7 درصد بود وقتی من این مسولیت را ترک کردم برای گرفتن اعتبار و بیمه آن هیچگونه محدودیتی وجود نداشت همچنین نرخ رسیک به 5/3 درصد رسیده بود.
سید محمد خاتمی در ادامه گفت: راجع به کاهش تسهیلات بانکی خیلی بحث شده است. کاهش نرخ تسهیلات به تورم بستگی دارد و باید به میزان کاهش تورم نرخ تسهیلات را هم کاهش دهیم. یکسان کردن نرخ ارز یکی از کارهای بزرگ دولت اصلاحات بود. کارمهم دیگر وجوه ارایه شده بود که دولت در جاهایی که سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی لازم بود سود سرمایه گذاری یا بخشی از آن از طرف دولت پرداخت شود.
وی افرود: کار دیگر دولت اصلاحات حساب ذخیره ارزی بود که به منظور جلوگیری از نوسانات قیمت نفت و تاثیر آن در بودجه ونیز کمک به بخش خصوصی انجام ، افتتاح و فعال شد. اصلاح قانون مالیات ها نیز کار مهم دیگر دولت قبل بود و همچنین قانون جذب سرمایه و سرمایه گذاری خارجی.
خاتمی در پایان اظهار داشت: بخش خصوصی موتور محرکه توسعه و پیشرفت کشور است و نشان داده است که چقدر ارزشمند است.در موقعیتی هستیم که برای ادامه راه روشنی که وجود دارد هنوز دیر نشده و مسولان باید با ا ستفاده از مشاوره کسانی که در این زمینه ها زحمت کشیده اند آگاهی و تجربه دارند استفاده کرد و نیز با معیارهای علمی و کارشناسی باشد البته برای توسعه اقتصادی و پیشرفت کشور هیچ راهی جز اعتماد به بخش خصوصی نیست.
