چگونه فرهنگ نقد در جامعه بوجود می آید؟
قدم اول از سوی مسئولین است که مسئولین باید پذیرای نقد باشند٬ در این صورت، جامعه به تدریج تربیت میشود تا نقد کند یعنی همان چیزی که مسئولین به آن واکنش مثبت نشان میدهند تقدیر و احترام میگذارند.
چرا رهبری به دختر ۱۶ سالهای اجازه میدهد تا ایشان را نقد کند و پاسخ مؤدبانه به آن نقد و اجازه انتشار میدهد. چون به دنبال این است که به مسئولین گوش زد کند٬ اینگونه باشید....
چرا امام خمینی اجازه میدهد که نامه بچههای دبستانی که میخواستند آن را نصیحت کنند و پاسخ خود به این حرکت را چاپ کند. چون میخواست بگویید که این نقد است و اینگونه باشید.
اگر مسئولین ما هرچه قدر بالاتر باشند بیشر آن چیزهایی که نقد است بپذیرند، احترام بگذارند و به درستی جواب بدهند و تاثیر آن را به نمایش بگذارند٬ آن موقع جامعه تربیت خواهد شد که نقد را میشناسد و غیر نقد را هم میشناسد٬ در نتیجه به سمت نقد حرکت میکند زیرا میداند که نقد موثر است. به عنوان مثال اگر رئیس جمهور ما یک نقد به ظاهر خیلی تلخ و گزنده اما دارای آن شرایط دینی نقد را نه با تشخیص خود بلکه با تشخیص کارشناسان دینی، نه مشاورین خود(یعنی اینکه به مشاورین خود نگوید یک نقد خوب پیدا کنید و آنها هم میگردنند کسی را انتخاب میکنند که بیشتر تملق گفته٬ میآورند.) خواهش کند که ۲۰۰مطلب درباره من(رییس جمهور) نوشته شده بررسی کنید که کدام نقد است. و نتیجه آن را ملاحظه و تامل کند٬ از آنها تقدیر کند٬ احترام بگذارد و از همه مهمتر ترتیب اثر بدهد٬ در نتیجه جامعه از این حرکت رییس جمهور یاد میگیرد که این رییس جمهور حکومت دینی است و این الگو است و ما نیز باید اینگونه نقد کنیم.(دکتر محمد صادق کوشکی)