یوسف طاها! بیا...

                                      « هو الحکیم »

آیا ما از صبح تا غروب در خیابان و اماکن عمومی هر که را می‌بینیم می‌شناسیم؟

پس حضرت مثل جن وپری و ملک و فرشته نیست؛ ایشان روی زمین خدا زندگی می‌کنند، راه می‌روند غذا می‌خورند و استراحت می‌نمایند و حتی ممکن است طبق عادات طبیعی بشر بیمار هم بشوند، پس معنی غیبت این است که حضرت بی‌آدرس است نمی‌دانیم حضرت کجاست و به چه کیفیتی زندگی می‌کنند و با چه اشخاصی نشست و برخاست دارند و یا خدمتکاران آن حضرت چه کسانی هستند، البته از سوی دیگر می‌توان گفت که آن حضرت به طور مطلق بی‌آدرس و نشان نیستند، یک نشانه‌های کلی وجود دارد مثلاً به ما گفته شده است که امام زمان(ع) هر سال در مراسم حج به عنوان امیرالحاج مسلمین حضور دارند و همراه حجاج به منی و عرفات تشریف می‌آورند.

یوسف طاها! بیا...

همچنین در کربلای معلی و نیز حرم عمویشان عباس بن علی(ع) و حرم دیگر ائمه معصومین(ع) از جمله حرم امام رضا(ع) در مشهد دیده شده‌اند و نیز علمای عظام بارها ایشان را در مسجد مقدس جمکران که به فرمان آن حضرت ساخته شده است دیده‌اند.
در مسجد کوفه محل شهادت حضرت علی(ع) و مسجد سهله و سرداب سامرا (محل شروع غیبت آن حضرت) نیز ایشان زیارت و مشاهده شده‌اند که تمام اینها به عنوان نشانی موقت برای آن حضرت مطرح است نه نشانی دائم.
درخصوص علت غیبت آن حضرت احادیث و روایات فراوانی در کتب شیعه و اهل سنت موجود است که ما در اینجا به یکی از مهمترین آن اشاره می‌نماییم.
زراره یکی از یاران امام جعفرصادق(ع) می‌گوید، در مجلسی که خدمت آن حضرت بودم، حضرت فرمودند:
«امام منتظر، پیش از قیام خویش مدتی از چشم‌ها غایب خواهد شد.»
زراره می‌گوید علت آن را از امام سؤال کردم، حضرت فرمود:
«یخاف القتل؛ بر جان خویش بیمناک می‌باشد.»(1)
با توجه به این روایت و ده‌ها روایت مشابه که در این زمینه وجود دارد به این نتیجه می‌رسیم که چون خداوند حکیم بعد از ارتحال نبی‌اکرم(ص) برای هدایت امت یازده امام و حجت الهی معین ساخت ولی متأسفانه به دلیل عدم حمایت مردم از آنها، تمامی آن بزرگواران به دست حکام و جابرین زمان به شهادت رسیدند و عملاً مجال تشکیل حکومت و اجرای احکام الهی را نیافتند، لذا اراده و مشیت الهی بر این تعلق گرفت که امام دوازدهم تا آن زمان که بشر به رشد و تکامل عقلی و معرفت مورد نیاز نرسیده است در پس پرده غیبت باشند و مردم بسان خورشید پشت ابر از برکات وجودی آن حضرت بهره‌مند باشند، در همین زمینه حضرتش چنین می‌فرمایند:
«...کیفیت بهره‌وری (مردم) از من در دوران غیبتم همچون بهره‌مندی از خورشید هنگامی که ابرها آن را از دیدگان می‌پوشاند، می‌باشد.» (2)
شیخ عظیم الشأن نصیرالدین طوسی(رحمه الله) در مورد غیبت آن حضرت چنین می‌گوید:
«وجوده لطف و تصرفه لطف آخر و غیبته منا؛
وجود حضرتش لطف (الهی) است و تصرفش (در امور عالم هستی) لطف دیگر و غیبت و رو نهان داشتنش از ما است.»
یعنی اگر حضرت ظاهر نیستند این عدم آمادگی ما باعث نبودن ایشان می‌باشد، یعنی، ما همان آدم‌های زمان امام علی(ع) یا امام حسن(ع) یا امام حسین(ع) هستیم و اگر حضرت الآن در دسترس بود، همان می‌شد که بر سر پدران بزرگوارش شد.
خانه‌نشینی بیست و پنج ساله حضرت علی(ع)، صلح امام مجتبی(ع) و شهادت خونین سیدالشهدا(ع) و همین طور زندانی شدن و برکنار ماندن و شهادت امامان بعدی و بالاخره غیبت طولانی حضرت بقیه الله همه و همه بر گردن همکاری نکردن مردم می‌باشد.
امام صادق(ع) به یکی از شیعیان که در دستگاه خلافت کار می‌کرد فرمود:
«اگر شما به دستگاه آنان نمی‌رفتید، حق ما غصب نمی‌شد و اگر شما با آنها همکاری نمی‌کردید وضع ما اینطور نبود.»
همچنین امام مجتبی(ع) درخصوص صلح با معاویه چنین می‌فرمایند:
«سوگند به خدا من از این روی امر خلافت را به او واگذاشتم که یارانی نیافتم، اگر یارانی می‌یافتم شب و روزم را در جنگ و جهاد با معاویه می‌گذراندم، تا خدا خود میان من و او حکم فرماید.»(3)
و نیز در نامه‌ای به معاویه درباره اسرار صلح‌شان می‌نویسد:
«ای معاویه! اگر من افرادی پایدار و عارف به حقم می‌یافتم، حکومت را به تو تسلیم نمی‌کردم.»(4)
بنابراین، این مردم هستندکه باعث غیبت امام زمان(ع) می‌باشند، این مردم هستند که با امام علی(ع) و امام مجتبی(ع) و امام حسین(ع) و دیگر ائمه همکاری نکردند تا حکومت واقعی اسلام تشکیل شود و تا وقتی که مردم جاهل باشند، وضع به همین منوال خواهد بود.
وجود مقدس امام عصر «عجل الله تعالی فرجه الشریف» در یکی از توقیعات شریف‌شان در این زمینه می‌فرمایند:
«...اگر چنانچه شیعیان ما – که خداوند توفیق طاعت‌شان دهد – در راه ایفای پیمانی که بر دوش دارند همدل می‌شدند میمنت ملاقات ما از ایشان به تأخیر نمی‌افتاد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب‌شان می‌گشت.»(5)
و یا در توقیعی دیگر می‌فرمایند:
«...نادانان و کم خردان شیعه و کسانی که پر و بال پشه از دینداری آنان برتر و محکم‌تر است (به واسطه اعمال‌شان) ما را آزار می‌دهند.(6)
لذا اساس قضیه ظهور حضرت در این است که باید به تعداد کافی از مردم جزو یاران صابر و عارف به حق ایشان باشند، تا وقتی که ظهور فرمودند اینها در دولت آن حضرتش خدمت کنند و پایدار و محکم در کنار آن بزرگوار بایستند.
بنابراین اساس فلسفه غیبت امام عصر«ارواحناه فداه» این است که مردم آمادگی لازم برای همکاری با امام خویش را در خود ایجاد نکرده‌اند والا کار به فرجام می‌رسید.
البته همه علل غیبت آن حضرت بر ما روشن نیست ولی به جرأت می‌توان گفت نکته‌ای که به آن اشاره شد از رموز اساسی غیبت امام مهدی(عج) می‌باشد.(7)

پی نوشت:
1- منتخب الاثر / صافی گلپایگانی/ فصل 2/ باب28/ ص269
2- صحیفه المهدی/ جوادالاصفهانی/ ص339
3- الاحتجاج – چاپ نجف/ جلد2/ ص12
4- بحارالانوار/ جلد44/ ص45
5- صحیفه المهدی/ جوادالقیومی الاصفهانی/ ص351
6- صحیفه المهدی/ جواد القیومی الاصفهانی/ ص337
7- جمال حضور در آینه غیبت