KNToosi.in - همکلاســــی

وبلاگ گروهی دانشجویان ِ دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

KNToosi.in - همکلاســــی

وبلاگ گروهی دانشجویان ِ دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی

پاسخ به برخی شبهات دیگر درباره انتخابات - 1 ‍

خش اول: مقدمه

مدتها قبل از  برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری، شواهد و قرائن متعددی بیانگر این مطلب بود که جریانی (در خارج و داخل کشور) برای براندازی نرم انقلاب اسلامی تلاش و برنامه ریزی می نماید. شواهدی از قبیل: تشکیک در سلامت انتخابات، تشکیل کمیته صیانت از آرا، افزایش مطالبات عمومی، سیاه نمای اوضاع کشور، هجمه به گفتمان انقلاب، سلب اعتماد عمومی نسبت به نظام و مسئولین، به صحنه آمدن همه مخالفان نظام، پیش بینی زودهنگام پیروز انتخابات، استفاده از رنگ خاص، حضور مردمی در خیابانها و سردادن شعارها و ... مواردی است که در انقلابهای رنگی اخیر در کشورهایی نظیر گرجستان، اوکراین و ... پیاده شده و نتیجه داده اند.

نمی خواهیم ادعا کنیم که نامزد معینی یا جریان خاصی در داخل کشور همه این برنامه ریزی ها را انجام داه و پیگیری نموده است؛ (چون نه علم غیب داریم و نه اطلاعات محرمانه و امنیتی راجع به این قضیه برایمان ارسال می شود.) آنچه ما از شواهد نتیجه می گیریم این است که در خوشبینانه ترین حالت، عوامل بیگانگان و دشمنان خارجی از فضای ایجاد شده در بدنه حمایتی از یک نامزد خاص استفاده نموده و ضمن رخنه به آن، با ایجاد جوی قوی و تأثیرگذار بر تصمیم گیرندگان آن جریان، روند تبلیغات و برنامه های آنها را به سمت دلخواه خود پیش برده اند و در درون این جریان نیز عده ای آگانه و برخی ناآگاهانه، همراهی با این جریان را به نفع خود دیده اند. مهمترین بخش برنامه آنها که اینک پرده از آن برداشته شده و در منظر دیدگان قرار دارد، القای شبهه تقلب در انتخابات و به سبب آن ایجاد آشوبهای خیابانی بود. لطف پروردگار، عنایت حضرت ولیعصر (عج)، هوشیاری و صلابت مقام معظم رهبری و حضور آگاهانه ملت ایران، بار دیگر برگ زرینی آفرید و تلاش چندین و چند باره استکبار جهانی برای منحرف کردن حرکتی که رهبری مستضعفان جهان را بر عهده دارد، ناکام گذاشت.

در اینجا قصد تحلیل اتفاقات و رخدادهای فوق را نداریم؛ تنها می خواهیم به پوشالی بودن ادعای تقلب در انتخابات ایران بپردازیم. در ادامه ضمن مروری بر نحوه برگزاری انتخابات در ایران، به مهمترین شبهاتی که در این باره مطرح شده است (صرفنظر از وجود هرگونه سند و مدرک معتبر ی از جانب مطرح کنندگان آنها) پاسخ داده شده است. نگارنده معتقد است که هر کس با روند انتخابات در ایران آشنایی اندکی داشته باشد، قطعاً امکان تقلب تأثیرگذار در آن را منتفی خواهد دانست، همانگونه که معترضین کنونی، در دوره های قبل، بر این نکته تأکید می نموده اند.

بخش دوم: مروری بر نحوه برگزاری انتخابات

1. مطابق ماده 47 قانون انتخابات، مجریان و افرادی که کار هر صندوق رای گیری را انجام می دهند از میان معتمدین و فرهنگیان انتخاب می شوند. علاوه بر این ناظران شورای نگهبان و نمایندگان نامزدهای مختلف نیز بر سر هر صندوق حضور خواهد داشت. با این حساب حاضران در  محل هر صندوق، به حدود 14 تا 17 نفر می رسند که همگی باید فرم 22 (حاوی اطلاعات برگزاری انتخابات در آن صندوق) را امضا نمایند.  در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری تعداد مجریان بیش از 600 هزار و نمایندگان نامزدها بیش از 90 هزار نفر بوده اند. ادعای تقلب به این معنا است که اولاً این تعداد افراد در تقلب نقش داشته اند (و اگر هم مستقیماً درگیر نبوده اند، از انجام این جرم اطلاع نیافته اند) و ثانیاً تاکنون هیچ یک از آنها عذاب وجدان نگرفته و به انجام این فعل مجرمانه اقرار نکرده است!
2. مطابق قانون برای برگزاری انتخابات، حضور ناظر شورای نگهبان در تمامی مراحل الزامی است. اما قانون به مجریان اجازه داده است که اگر نماینده کاندیداها سر صندوق حاضر نشد و یا به هر علتی محل را ترک کرد، انتخابات را برگزار نمایند.
3. صندوقهای اخذ رأی در حضور مجریان، ناظران و نمایندگان کاندیداها، در محل شعبه و در ساعت مقرر پلمپ می شوند. هر صندوق سه نوع پلمپ دارد: 4 عدد توسط وزارت کشور، 4 عدد توسط شورای نگهبان و یک عدد توسط حراست وزارت کشور. (4 عدد در هنگام پلمپ اولیه و 5 عدد در پلمپ ثانویه نصب می شوند.) پلمپهای هر ارگان، برای هر صندوق دارای شماره سریال منحصر به فرد است و ناظران و نمایندگان هر نامزد می توانند آنها را یادداشت نمایند تا از عدم تعویض صندوق در هنگام شمارش آرا اطمینان پیدا کنند.  پس از پایان شمارش آرا پلمپهای اولیه در داخل هر صندوق قرار می گیرند و مجدداً به همان صورت قبلی، پلمپهای جدید با شماره سریال جدید و منحصر به فرد، به صندوقها نصب می شوند.  بنابراین در هنگام بازشماری آرا، با بررسی شماره سریال پلمپهای اولیه و ثانویه می توان از عدم تغییر و یا تعویض صندوقها مطمئن شد.
4. تعداد تعرفه هایی که برای هر صندوق در نظر گرفته می شود بر مبنای آخرین دوره رأی گیری در آن محل و میزان افزایش جمعیت با یک ضریب اطمینان برای عدم کمبود تعرفه، محاسبه می شوند. بنابراین هر صندوق، تعدادی تعرفه بیشتر لازم دارد و این تعداد در کل کشور مقدار مشخصی خواهد بود که در تمامی ادوار انتخابات در نظر گرفته می شده است. در این دوره برای بیش از 46 میلیون واجد شرایط، در کل بیشتر از 60 میلیون تعرفه صادر شده است که از این تعداد: حدود 40 میلیون رأی شمرده شده است، تعداد معینی تعرفه استفاده نشده در انبار وزارت کشور و انبار استانداری ها موجود و در دسترس است و بقیه نیز در صندوقهای پلمپ شده، موجود می باشند. تمام موارد فوق به علاوه کلیه قراردادهای چاپ تعرفه، توسط هیئت سه نفره ای از جانب شورای نگهبان طی مدت دو روز  بررسی شده است و تطابق آنها ثابت شده است.
5. از جمله مواردی که در فرم 22 به امضای مجریان، ناظران و نمایندگان نامزدها می رسد عبارتند از: تعداد تعرفه ای که به صندوق تحویل داده شده است، تعداد رأیی که توسط افراد به صندوق ریخته شده است، تعداد ته برگهایی (ته سوش) که باقی مانده است، تعداد آرای هر نامزد به تفکیک و ... . بنابراین امکان ریختن رأی، قبل از پلمپ یا بعد از آن، به هر تعداد و نحوه ای، قابل تشخیص است. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که اگر تعداد آرای شمارش شده بیشتر باشد، (مثلاً فردی برگ رأی خود را از صندوق دیگری به این صندوق انداخته باشد) مجریان در حضور ناظران، تعرفه های رأی را برعکس گذاشته و به صورت تصادفی به تعداد اضافه شده برگهای رأی را برداشته و از بین می برند. در صورتی که آرای شمارش شده کمتر باشد، در صورت جلسه ذکر خواهد شد.
6. تعرفه های رأی، شماره سریال منحصر به فرد دارد که استان به استان متفاوت است.
7. مجریان موظفند با شروع آخرین بسته 100 تایی تعرفه، به فرمانداری مربوطه اطلاع دهند تا به تعداد مورد نیاز برایشان تعرفه ارسال شود. این تعرفه ها باید از تعرفه های مربوط به همان استان باشد.
8. مدت زمان کلی رأی گیری در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری مانند دوره نهم آن، 14 ساعت بود. با این تفاوت که در دوره نهم از ساعت 9 صبح تا 23 ادامه داشت و در این دوره از ساعت 8 صبح تا 22. لازم به ذکر است که با توجه به استقبال بی سابقه مردم در این دوره، برخی صندوق ها در شهرهای مختلف (از جمله در شهرهای استان تهران و گیلان) تا ساعت 2 بامداد نیز مشغول اخذ رأی بوده اند.
9. برای اولین بار در تاریخ انتخابات ایران آرای تفکیکی صندوقها انتشار یافت که نشان از صداقت برگزار کنندگان انتخابات دارد. همچنین برای اولین بار تنها پس از چند روز از انتخابات، نتایج آرای تفکیکی شهرها در اختیار عموم قرار گرفت. (در دوره های قبلی بعد از چند ماه، آن هم در اختیار مسئولین خاص قرار می گرفت.)
  10. به چند صورت می توان از نتیجه شمارش آرا اطلاع پیدا کرد: الف- بر مبنای فرم 28 که مربوط به رأی کلی هر شهرستان می باشد و منوط به شمارش آرای تمام صندوقهای آن شهرستان و بررسی دقیق  و پر کردن فرمهای متعدد است. فرمهای مربوط به هر صندوق (از جمله فرم 22) باید به محل فرمانداری منتقل شده و طی روند مشخص جمع بندی شوند و در فرم 28 وارد شده و به امضای تعداد زیادی از مجریان و ناظران برسند. بنابراین اعلام به این صورت زمان زیادی می طلبد و چون اعلام رسمی وزارت کشور در مرحله دوم (از ساعت  9 صبح به بعد) به این شیوه بود، وقفه زیادی در اعلام پیش آمد. ب- نوع دیگر اطلاع از آرا بر مبنای فرم 22 است که مربوط به هر صندوق می باشد و منوط به بررسی مجدد آرا و پر کردن این فرم و فرمهای دیگر و امضای آن می باشد. هر چند این فرآیند نیز طولانی است، ولی نسبت به اعلام بر اساس فرم 28 سریعتر است. اعلام وزارت کشور در مرحله اول بر این مبنا بود. ج- سریعترین نوع اطلاع از نتایج آرا، تماس با مجریان، ناظران و یا نماینده های نامزدها در سر صندوقها است که بلافاصله پس از شمارش اولیه صندوق می توانند با تقریب بسیار مناسبی نتیجه آرا را اعلام نمایند. این نوع اعلام، غیر رسمی است و همیشه با درصدی خطا همراه است.
  11. مطابق قانون انتخابات، وظیفه اعلام نتایج شمارش آرا بر عهده وزارت کشور (ستاد انتخابات) و وظیفه نظارت و رسیدگی به تخلفات و شکایات نامزدها بر عهده شورای نگهبان می باشد.

بخش سوم: پرسش و پاسخ

پاسخ شبهه اول درباره انتخابات ریاست جمهوری

1. چرا در برخی حوزه های رای گیری، مشارکت بالای 100 در صد بوده است؟

الف- در دوره های پیش نیز این اتفاقات مشاهده می شده است. مثلاً در انتخابات نهم ریاست جمهوری  که مشارکت کل کشور 62 درصد بود، درصد مشارکت در برخی شهرها به این صورت بوده است: شهر ری: %216، شمیرانات: %797.2، رباط کریم: %130، کوهرنگ: %110 و ... . حال در این دوره که مشارکت به 85 درصد رسیده است به طریق اولی این موارد مشاهده خواهند شد. به همین طریق در انتخابات مجلس هشتم (با 55 درصد مشارکت) در 49 حوزه، در انتخابات مجلس هفتم (با 51 درصد مشارکت) در 37 حوزه و ... این اتفاق رخ داده است که در مقایسه با تعداد 50 حوزه در این دوره (آن هم با مشارکت 85 درصدی) کاملاً طبیعی است.

ب- آماری که مبنای افراد واجد شرایط در هر شهر می باشند (و توسط سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ارائه می شوند) همیشه قطعی نیستند. چه بسا افرادی که برای شغل یا تحصیل یا سربازی یا ... به شهر دیگر رفته باشند (مهاجرت دائمی یا موقت)و در آمار واجدین شرایط آن شهر لحاظ نشده باشند.

ج- با توجه به زمان رای گیری، از طرفی تعدادی دانشجویان در شهرهای خودشان نیستند و از طرف دیگر مسافرت ها نیز تا حدودی آغاز می شوند. به طور مثال در شهری مانند بیرجند: 6 دانشگاه وجود دارد که دانشجویان غیر بومی آنها در ایام انتخابات در این شهر هستند، و جمعیت خود آن نیز  کمتر از سیصد هزار نفر است، و با توجه به مذهبی بودن آن درصد مشارکت افراد بومی هم همیشه بسیار بالا است. حال اگر تعداد اندکی مسافر هم به این شهر آمده باشند، مسلماً مشارکت از 100 درصد بیشتر خواهد شد. (کما اینکه این اتفاق در انتخابات دوره نهم که مشارکت کلی 62 درصد بود، رخ داد.) حال این اتفاق برای شهرهایی که جمعیت بومی آن ها خیلی کمتر است، مسلماً بیشتر اتفاق می افتد.

د- باید دید آیا در تمام حوزه هایی که مشارکت بالای صد در صد است، نامزد خاصی اول است یا اینگونه نیست؟ مشاهده می شود در حوزه ای مانند شمیرانات (که مشارکت در این دوره حدود 1300 درصد بوده) آقای موسوی با 200931 رأی از آقای احمدی نژاد با 102433 رأی بالاتر است. (نسبت 2 بر 1)

هـ- در انتخابات ریاست‌جمهوری منع قانونی ندارد که کسی از شهری به شهر دیگر یا استانی به استان دیگر برود و رای بدهد. برخلاف انتخابات مجلس شورای اسلامی که اگر کسی در مرحله اول در حوزه‌ای رای داد در مرحله دوم نمی‌تواند در حوزه دیگر رای بدهد.

و- ترکیب جمعیتی برخی از شهرها، به گونه‌ای می‌باشد که برخی شهرها مهاجرپذیر هستند. به صورتی که در روز یک جمعیت و در شب یک جمعیت دیگری دارند. برخی مناطق نیز ییلاقی هستند؛ مانند طرقبه، چناران و غیره، که در فصول مختلف آن جمعیت تغییر می‌کند. برخی از مناطق نیز با وجود اینکه از نظر جغرافیایی تفکیک شده هستند ولی از نظر جمعیتی در هم تنیده هستند و تفکیک جمعیتی آنها از یکدیگر ممکن نیست مانند مناطق یک و سه تهران که کاملاً به شمیرانات چسبیده هستند و تفکیک آنها از نظر جمعیتی دشوار است.

ز- در مجموع هم، جمع آراء این 50 شهرستان چیزی نزدیک به سه میلیون است که اگر کسر شود شاید تاثیر چندانی در سرنوشت انتخابات نداشته باشد.



پاسخ شبهه دوم درباره انتخابات ریاست جمهوری

2. چرا صندوقها پلمپ شده به محل صندوق آمده اند؟ مگر نه این است که این کار نشان دهنده وجود تعرفه هایی است که از قبل در آن ریخته شده است؟

الف- پلمپ مطابق قانون با حضور حدود 14 نفر (که امضا آنها ثبت است،) در محل شعبه  انجام می شود. پلمپ ها هم سه نوع هستند. چهار عدد توسط وزارت کشور نصب می شود و چهار عدد دیگر توسط شورای نگهبان، و یک عدد توسط حراست وزارت، که رنگ آنها متفاوت است و شماره سریال منحصر به فرد دارند. مطابق ماده 29 قانون انتخابات که می گوید: «قبل از شروع رأی گیری باید در حضور نماینده یا نمایندگان هیأت نظارت، صندوقهای خالی، بسته و ممهور به مهر شعبه ثبت نام و اخذ رأی گردد.» در متن قانون هیچ سخنی از الزام حضور نمایندگان کاندیداها برای پلمپ صندوقها وجود ندارد. اما با این حال وزارت کشور از نمایندگان کاندیداها جهت نظارت دعوت کرده و اعلام کرده که اکثریت قریب به اتفاق نمایندگان آقای موسوی ، هنگام پلمپ صندوق ها، در شعب اخذ رای حضور داشتند.

ب- در عین حال، فرض می کنیم پلمپها از قبل وجود داشته اند؛ در این صورت ناظران با دو  ترفند ساده می توانسته اند مچ متقلبان را بگیرند: 1- میزان تعرفه هایی که به هر صندوق اختصاص دارد، مشخص است. تعداد افرادی که رای داده اند نیز مشخص است. تعداد تعرفه هایی که باقی مانده است هم معلوم می شود. تعداد کل آرای اخذ شده از صندوق نیز مشخص می شود. همه این عددها در فرم 22 وارد شده و توسط ناظران امضا می گردد. حال تشخیص اینکه تعداد قابل توجهی رای (در کل حدود 11 میلیون!) از قبل در صندوق بوده است، کار مشکلی نخواهد بود و در نتیجه متقلبان زودتر از آنچه فکر کنند لو رفته اند! 2- ناظران هر نامزد می توانستند (با توجه به مطرح بودن بحث تقلب از مدتها قبل) وقتی صندوقها را پلمپ شده دیدند، ضمن اطلاع به بالا و ناظران شورای نگهبان، صندوقها را (که وزن چندانی هم ندارند) در میان دو دست گرفته و با تکان کوچکی، از وجود تعرفه های اضافی در آن مطلع شوند! و موارد را مستندسازی نمایند تا بعداً برای اثبات آن دچار مشکل نشوند. حداقل کاری که می توانستند انجام دهند، امضا نکردن فرم 22 بود. (حدود 89 درصد از کل فرمهای 22 توسط ناظران آقای موسوی امضا شده اند.)

پاسخ شبهه سوم درباره انتخابات ریاست جمهوری

3. چرا در این دوره علی رغم این که مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال، جمعیت افراد واجد شرایط رای دادن را حدود 000/200/45 نفر اعلام کرده بودند، تعداد 000/600/59 برگه تعرفه رای با شماره سریال چاپ شد؟ (اعداد ارائه شده ادعای آقای موسوی هستند که در نامه سرگشاده دوم به شورای نگهبان ذکر نموده اند.)

الف- در تمام دوره های رای گیری، تعرفه ها با درصد مشخصی بیشتر از واجدین شرایط آماده می شده اند. (این کار هم دلایل مختلفی دارد: از  جمله اینکه تعداد مراجعه کنندگان به صندوقها از قبل مشخص نیست، و بنابراین مسئولین اجرایی، باید برای هر صندوق با ضریب اطمینان مناسب، تعرفه اضافه در نظر بگیرند. بنابراین در برخی حوزه ها، تعرفه های موجود کفاف مراجعه کنندگان را نمی کند و در برخی حوزه ها اضافه می آید. آنچه واضح بوده و همه ناظران تایید می کنند، این است که تعداد شعبی که تعرفه در آنها اضافه می آید و در فرم 22 ثیت می شود، بسیار بیشتر از تعداد شعبی است که تعرفه در آنها کم می آید.  (در نظر داشته باشید که مجریان موظفند با شروع آخرین قبض صد تایی تعرفه، به فرمانداری گزارش دهند که تعرفه های جدید برای آنها ارسال شود، و بنابراین خیلی از صندوقهایی که در ابتدا به ظاهر تعرفه کم آورده اند، در انتها تعرفه زیاد می آورند.) با توجه به اینکه حدود 50 هزار صندوق در سراسر کشور وجود دارد، اگر به طو متوسط در هر صندوق  فقط  200 تعرفه اضافه آمده باشد، در کل حدود 10 میلیون تعرفه باید اضافه آماده شده باشد.) در این دوره، با توجه به پیش بینی مشارکت گسترده، مسئولین تعداد مناسبی تعرفه اضافی آماده کرده اند، که آمار درست به این صورت است: واجدین شرایط رای دادن: 46 میلیون و 200 هزار نفر. تعداد برگه های رای چاپ شده: 58 میلیون و 785 هزار برگ. (از این تعداد: حدود 40 میلیون رأی شمرده شده است، تعداد معینی تعرفه استفاده نشده در انبار وزارت کشور و انبار استانداری ها موجود و در دسترس است و بقیه نیز در صندوقهای پلمپ شده موجود می باشند. تمام موارد فوق به علاوه کلیه قراردادهای چاپ تعرفه، توسط هیئت سه نفره ای از جانب شورای نگهبان طی مدت دو روز  بررسی شده است و تطابق آنها ثابت شده است.)

ب- مطابق آنچه در پاسخ به شبهه دوم ذکر شده است، تعداد تعرفه های مصرفی و اضافی، برای تمامی صندوقها مشخص بوده و در فرم 22 (که همه ناظران امضا می کنند، و شماره ناظرانی که از طرف آقای موسوی این فرمها را در صنوقهای مختلف امضا نموده اند بیش از 40 هزار نفر است) آمده است. بنابراین خیلی راحت می توان کشف کرد که آیا  از  تعرفه های اضافی، استفاده سوء شده است یا نه.

ج- تمام تعرفه ها دارای شماره سریال هستند که این شماره ها، استان به استان متفاوتند. با توجه به تفاوت استان به استان سریالِ تعرفه ها، لزوم چاپ تعداد بیشتر تعرفه مشخص می شود، زیرا اگر در یک شهر مشارکت افزایش زیادی داشته باشد، نمی توان از شهر دیگر به آن شهر، تعرفه فرستاد.

د- نکته ای هم که بد نیست یادآوری کنیم، این است که در برخی کشورها، کسانی که می خواهند در انتخابات شرکت کنند از مدتی قبل اعلام می کنند، و در نتیجه مسئولین کشور تعداد تعرفه ها را با ضریب بسیار مناسب آماده می کنند. متأسفانه در کشور ما (با توجه به ضعف امکانات و احیاناً مشکلات فرهنگی) نمی توان این کار را عملی کرد و در نتیجه این مشکلات تا حدود زیادی پذیرفتنی است.


منبع


----


کمتر آنلاین میشم. کمتر هم جواب نظرات منطقی (!)‌ دوستان رو میدم.

نظرات 2 + ارسال نظر
الیار عاصمی زاده شنبه 13 تیر 1388 ساعت 16:15

تعریف تقلب:
دانشنامه بریتانیکا در مقاله‌اش در مورد سیستم‌های رأی گیری، تخلف در یک سیستم رأی گیری را متشکل از موارد زیر در نظر می‌گیرد: تطمیع و رشوه دادن برای خرید رأی، ترساندن و تهدید رأی‌دهندگان، منتشر کردن شایعه‌های ناروا و تبلیغات انتخاباتی غلط، دستکاری نظام رأی گیری با گنجاندن صندوق‌های رأی جعلی، عدم صداقت در شمارش یا گزارش رأی‌ها، و یا بی‌اعتنایی برگزارکنندگان انتخابات نسبت به نتایج انتخابات (به عنوان مثال با استفاده از نیروی نظامی). بر اساس این دانشنامه، مطالعات مقایسه‌ای نشان می‌دهد که عدم وقوع چنین تخلفاتی بیشتر به تبعیت عمومی یک مردم از ادب و نزاکت سیاسی و عادات مردمسالارانه آنها متأثر می‌شود تا وجود قوانینی که انجام آنها را نهی کند.[۲]

بر اساس ماده ۳۳ قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران، ارتکاب امور ذیل جرم محسوب می‌شود:[۳] ۱- خرید و فروش رأی ۲- تقلب و تزویر در اوراق و تعرفه یا برگ رأی یا صورت جلسات ۳- تهدید یا تطمیع در امر انتخابات ۴- رأی دادن با شناسنامه جعلی ۵- رأی دادن با شناسنامه دیگری ۶- رأی دادن بیش از یکبار ۷- اخلال درامر انتخابات ۸- کم و زیاد کردن آرا یا تعرفه‌ها ۹- تقلب در رأی گیری و شمارش آرا ۱۰- رأی گرفتن با شناسنامه کسی که حضور ندارد ۱۱- توصیه به انتخاب کاندیدای معین از طرف اعضای شعبه اخذ رأی یا هر فرد دیگر محل صندوق رأی، به رأی دهنده ۱۲- تغییر و تبدیل یا جعل و یا ربودن و یا معدوم نمودن اوراق و اسناد انتخاباتی از قبیل تعرفه و برگ رأی و صورت جلسات و تلکس و تلفنگرامها و تلگرافها ۱۳- بازکردن و یا شکستن قفل محل نگهداری و لاک و مهر صندوقهای رأی بدون مجوز قانونی ۱۴- جابجایی، دخل و تصرف و یا معدوم نمودن اسناد انتخاباتی بدون مجوز قانونی ۱۵- دخالت در امر انتخابات با سند مجعول ۱۶- ایجاد رعب و وحشت برای رأی دهندگان یا اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی با اسلحه یا بدون اسلحه در امر انتخابات ۱۷- دخالت در امر انتخابات با سمت مجعول و یا به هر نحو غیرقانونی

پیشینه:
پیش از انتخابات دهم چند مورد اتهام تقلب در انتخابات ایران مطرح شده بود.در سال ۱۳۷۹ پس از اعلام نتایج انتخابات مجلس ششم ایران،فهرست کاندیداهای اصولگرا در شهر تهران با نام «فهرست ۳۰ نفره ائتلاف خط امام و رهبری» با سر لیستی اکبر هاشمی رفسنجانی و با حضور افرادی چون محمود احمدی نژاد ،علی لاریجانی و غلامعلی حدادعادل ، از کاندیداهای اصلاح طلب شکست خوردند[۴]پس از آنکه شورای نگهبان ۷۰۰ هزار رأی اعلام شده توسط وزارت کشور را باطل کرد، حداد عادل به مجلس شورای اسلامی راه یافت.[۵]رفسنجانی در رتبه آخر از فهرست سی نفره کاندیداهایی که یک چهارم آراء لازم برای کسب کرسی مجلس در شهر تهران رابدست آورده بودند، قرار گرفت.[۶] شورای نگهبان با اعلام اینکه در انتخابات تقلب شده‌است به بازشماری آراء پرداخت و آرای کاندیداهای دیگر را کاهش داد و رتبه رفسنجانی را تا رتبه ۲۰ ارتقاء داد ولی رفسنجانی در پی انتقادات گسترده از نمایندگی انصراف داد.[۷] در انتخابات گذشته نیز افرادی معتقد به بروز تخلفات بودند. به عنوان مثال مصطفی تاج‌زاده، معاون وزیر کشور دولت سید محمد خاتمی، راجع به انتخابات دوم خرداد چنین می‌گوید:
” در آن دوره‌ای که گفتم آقای جهرمی که اکنون وزیر کار است معاون آقای جنتی بود و این تیم را اداره می‌کرد. یکی از معاونینش هم آقای احمدی نژاد بود که به دستور ایشان به آذربایجان غربی رفت و در انتخابات خوی و ارومیه دست برد. یکی دیگر از معاونینش آقای محمد زاده بود که در انتخابات دوم خرداد استاندار لرستان بود. در شهرهای آن استان ۱۸۰ درصد واجدین در انتخابات شرکت کردند و ۱۳۰ درصد به رقیب آقای خاتمی رای دادند. هنگامی که به او گفتند چرا این این خیانت و نامردی را کردی گفت: بقیه استانداران نامردی کردند. چرا که آن‌ها هم قرار بود همین کار را بکنند. ایشان الان استاندار خراسان شده‌اند. مشاور این تیم آقای کردان بود. یعنی آنچه همه خوبان دارند این آدم یکجا دارد. همه جور فساد سیاسی و اداری و مالی.[۸] “

در سال ۱۳۸۴ پس از آنکه در دور اول نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد در رتبه دوم پس از هاشمی رفسنجانی قرار گرفت، یک مقام وزارت کشور که به تقلبات گسترده اعضای شورای نظارتی شورای نگهبان اعتراض کرده بود به مدت چندان ساعت زندانی شد.[۹] همچنین مهدی کروبی یکی از کاندیداهای انتخابات، مجتبی خامنه‌ای (پسر علی خامنه‌ای)، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج را متهم به تقلب در انتخابات کرد.[۱۰]

امیررضا خادم ورزشکار و سیاست‌مدار متمایل به جناح راست که نفر دوم انتخابات مجلس هفتم در شهر تهران بود و در انتخابات مجلس هشتم ناکام ماند می‌گوید:
” به یاد دارم یک سال و نیم قبل زمانی که درگیر رقابتهای انتخاباتی برای ورود به مجلس هشتم بودم، بسیاری ازنظرسنجی‌های معتبر از سوی گروه‌ها و ارگان‌های مختلف معتبر و یا جناحی نشان دهنده این مطلب بود که در شهر تهران گزینه اول یا دوم مردم درانتخابات خواهم بود، ولی شصتم شدم! ومجوزشرکت در دور دوم انتخابات رانیز نیافتم. اما زمانی که از سوی وزارت کشور آمار آراء موجود درصندوق‌ها را دریافت کردم متوجه شدم حتی صندوق‌هایی که اعضای ۱۰ نفری خانواده خودم درآنجا رای داده بودند ویا درمسجد محل سکونتم درگزارش صندوق‌های وزارت کشورتعداد آراء من صفرثبت شده بود!

وبه استناد همین مدرک به شورای محترم نگهبان و فرمانداری تهران نامه‌ای نوشتم وخواستار بررسی مجدد موضوع شدم. حالا یک سال و نیم ازآن زمان می‌گذرد ولی هنوز پاسخی دریافت نکرده‌ام! وجالب آنجاست که همین نوع اعتراض را تعدادی از افرادی که امروز جزء طرفداران کاندیدای پیروز ریاست جمهوری هستند و نسبت به اعتراض کاندیداهای دیگر به نتایج انتخابات نگاهی نکوهشگر دارند؛ درآن زمان خود به آراء شان درانتخابات مجلس معترض بودند و فقط به این خاطر اعتراضشان را پیگیری نکردند که در نهایت توانستند از طریق لیست جناح پیروز به هرشکل به مجلس راه یابند.[۱۱]

استدلال بر مبنای نظرسنجی‌های پیش از انتخابات

فریده فرحی، تحلیلگر امور ایران و استاد دانشگاه هاوایی در مانوا، نتایج انتخابات را «درآمده از خم رنگرزی» (Pull out of the hat) می‌خواند. در میان استدلال‌های متعددی که او ارایه می‌دهد. او به نظر سنجی‌های پیش از انتخابات ارجاع می‌دهد. مثلا نظر سنجی محرمانه دولتی مربوط به ۶ روز قبل از انتخابات که توسط نشریه نیوزویک چند روز پیش از انتخابات درز کرد و نشان می‌داد که موسوی بین ۱۶-۱۸ میلیون رای دارد و احمدی نژاد تنها ۶-۸ میلیون رای دارد. این نظر سنجی نشان می‌داد که حتی اکثریت اعضای سپاه پاسداران و نیروهای اطلاعات ایران قصد دارند که به موسوی رای دهند. [۱۲]

ناظران کاندیداها

* بگفته آقای موسوی برای تعداد زیادی از ناظران معرفی شده برای حضور در صندوق‌های رای، کارت صادر نشده‌، در موارد متعددی «نام افراد اشتباه قید شده و یا حتی در موارد متعدد عکس مردان به کارت زنان و یا بلعکس الصاق شده و عملا مسئولان صندوق‌ها با این گونه کارت‌ها اجازه حضور ناظر معرفی شده را نداده‌اند... در موارد زیادی شماره صندوق‌هایی که ناظر برای آن معرفی شده بود با شماره صندوقی که در محل بوده مطابقت نداشته و ناظر معرفی شده توسط مسئولان صندوق پذیرفته نشده و امکان حضور و نظارت ممکن نبوده‌است» همچنین در موارد متعددی «کارت‌های ناظرین معرفی شده از طرف یک کاندیدا برای کاندیداهای دیگر ارسال گردیده‌است و به علت ضیق وقت امکان رفع این اشتباه و جابه جایی وجود نداشته‌است.» و گذشته از اینها در سراسر کشور «هزاران نفر از نمایندگان اینجانب (موسوی) و سایر کاندیداها از شعب رای گیری اخراج و به سایرین هم اجازه ندادند وظایف نظارتی» خود را انجام دهند.[۱۳]

پلمب صندوق‌ها قبل از رای‌گیری

* بگفته آقای موسوی از لحاظ قانونی باید پیش از رای گیری از خالی بودن صندوق‌ها اطمینان حاصل می‌شد (با حضور نمایدگان ناظر کاندیداها قبل از لاک و مهر صندوق‌ها). اما این کار در اغلب شعبات اخذ رای انجام نشده‌است.[۱۳]

افزایش صندوق‌های سیار

* بگفته آقای موسوی از لحاظ قانونی وجود صندوق‌های سیار برای این است که در مناطق صعب العبور کوهستانی و مسافت‌های دور و نقاطی که تشکیل شعب ثابت مقدور نیست، مردم توانایی رأی دادن داشته باشند. اما به رغم آب و هوای مناسب تمام کشور در نیمه خرداد شاهد افزایش چشمگیر صندوق‌های سیار به ۱۴ هزار هستیم. بگفته آقای موسوی حتی «در نقاطی این صندوق‌ها به کار گرفته شده که صندوق‌های ثابت در چند ده متری آن مستقر بوده و هیچ نیازی به استفاده از این صندوق‌های سیار نبوده‌است.» بدلیل اینکه در اغلب صندوق‌های سیار نمایندگان نامزدها حضور نداشتند عملا امکان هرگونه تخلف در این ۱۴ هزار صندوق وجود داشته‌است.[۱۳]

هنگام رأی‌گیری

* بگفته آقای ابطحی تخلفاتی هنگام رأی گیری رخ داده زیرا گزارش‌هایی منبی بر کمبود تعرفه، نرساندن تعرفه به حوزه‌های رای گیری، بیرون کردن ناظران نامزدها از حوزه‌های رای گیری و پر شدن از پیش برخی صندوق‌ها از پیش دریافت کرده‌است.[۱۴] بگفته آقای موسوی «صدها شعبه اخذ رأی در مناطق مختلف کشور ازجمله شیراز، تبریز، تهران و... در ساعات قبل و بعد از ظهر دچار کمبود تعرفه اخذ رأی شدند و این امر موجب توقف چند ساعته رأی گیری در آنها گردید.»

* فریده فرحی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه هاوایی در مانوا معتقد است که نتیجه انتخابات از قبل تصمیم گیری شده بود زیرا در روز برپایی انتخابات مکالمات را قطع کرده، صفحات اینترنتی را فیلتر کرده، به مراکز کاندیداها حمله کرده و نهایتاً نتایج انتخابات (که از نظر آماری مشکوک هستند) را بدون انجام تشریفات معمول تأیید کردند.[۱۵]

زمان پایان رای‌گیری

* بگفته آقای موسوی «در حالی که... در این دوره هم میزان مشارکت مردم بسیار بالا بود و هم کمبود تعرفه‌ها در مناطق مختلف به صورتی بود که می‌بایست زمان رای گیری تا حداکثر زمان ممکن ادامه یابد... برخلاف رویه گذشته... در بسیاری از مناطق کشور در ساعت ۹ شب زمان رای گیری پایان یافته اعلام شد و بسیاری از شهروندان علیرغم حضور در محل شعب اخذ رای موفق به رای دادن نشدند و آنان را از محل شعب اخذ رای اخراج کردند.»[۱۳]

شمارش آرا

استدلال بر پایه سرعت شمارش آرا

کارشناسانی مانند سوسان هاید، استاد دانشگاه ییل سرعت شمارش آرا را یکی از مهمترین شواهد برای امکان وقوع تخلف می‌دانند. مقایسه تطبیقی بین این انتخابات و انتخابات قبل ایران نشان می‌دهد که شمارش آرا باید باید زمانی دو برابر طول می‌کشید و حتی استفاده از سیستم‌های کامپیوتری نمی‌تواند این مسأله را توضیح دهد (و بعلاوه وجود چنین سیستم کامپوتری در روستاهای کوچک غیرمحتمل است). سوسان هاید که تجربیاتی در زمینه سیستم‌های رأی گیری در کشورهای در حال رشد داشته سرعت مشخصاً غیر طبیعی اعلام نتایج را تأیید می‌کند.[۱]

استدلال بر پایه نحوه اعلام نتایج

ایرادات دیگری که برخی از کارشناسان به نتایج اعلام شده انتخاباتی وارد کرده‌اند به شرح زیر است: نمودار آراء به تدریج اعلام شده توسط وزارت کشور روی خط راستی قابل میان یابی بوده و واریانسی نزدیک به ۱ دارد. در حالی که چنین چیزی می‌تواند غیر معمول باشد زیرا میزان حمایت از احمدی نژاد در شهرها و روستاها محتملاً متفاوت است (احمدی نژاد در میان قشر روستایی و کم درآمد از حمایت نسبی بیشتری برخوردار بود) و معمولاً نتایج شمارش آرای این دو با تاخیر نسبت به یکدیگر انجام می‌پذیرد و بنابراین اینکه شیب خط با این تقریب ثابت بماند محتمل نیست.[۱] مهدی کروبی در نامه‌ای که به شورای نگاهبان نوشته اینگونه استدلال کرده‌است: «نحوه اعلان و نسبت آرا در ۹ یا ۱۰ مرحله از سوی وزارت کشور نشان دهنده وجود فرمولی مشخص و از پیش تعیین شده برای آرا نامزدهاست. با توجه به اینکه هیچ یک از نظرسنجی‌های موجود که از سوی افراد نزدیک به دولت انجام شد چنین درصدهایی را پیش بینی نمی‌کرد و شواهد تجربی نیز در تعارض با چنین نتیجه‌ای بود، اما روزنامه کیهان و خبرگزاری فارس ساعت‌ها قبل از پایان رای گیری نسبت ۶۰ درصد آرا را برای آقای احمدی نژاد تعیین کرده‌اند که هیچ شبهه‌ای در وجود چنین فرمولی باقی نمی‌گذارد.»[۱۶]

میزان آرا

استدلال بر پایه میزان آرا به احمدی نژاد

* برخی کارشناسان معتقدند که مبارزه انتخاباتی موسوی در میان جوانان محبوب بوده و آنها را به حرکت در آورد. از آنجایی که قشر جوان زیر ۳۰ سال حدود یک سوم کل رأی دهندگان را تشکیل می‌داد، انتظار نمی‌رفت که احمدی نژاد با اختلاف رأی بسیار بالایی نسبت به موسوی به پیروزی رسیده باشد (۶۲٫۶ درصد در مقایسه با ۳۳٫۷۵ درصد).[۱]

* کاندیداهای غیر از احمدی نژاد حتی در شهر زادگاه خود رای اکثریت را بدست نیاورده‌اند که امری با احتمال کم است. در تمامی دوره‌های انتخاباتی گذشته در ایران، نامزدها در شهر محل تولد خود (در مواردی در استان محل تولدشان) بیشترین آرا را کسب می‌کردند. اما مطابق اعلام خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، در انتخابات دهمین دوره مردم در زادگاه تمامی سه کاندیدای رقیب محمود احمدی نژاد اکثراً به محمود احمدی نژاد رای داده‌اند.[۱۷][۱۸] جووان کول، استاد تاریخ در دانشگاه میشیگان می‌افزاید که آذری‌ها در گذشته نشان داده‌اند که حتی به کاندیدهای آذری ریاست جمهوری با سرشناسی کم نیز بصورت غیر متناسبی رأی داده‌اند.[۱۹]برای مثال محسن مهر علیزاده نفر هفتم (آخر) انتخابات ریاست جمهوری نهم در هر سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل نفر اول انتخابات شد.[۲۰]

* محسن رضایی در نامه‌ای به شورای نگهبان بیان کرده که مطالعات ستادهای او و کارشناسان نشان می‌دهد که او در بدبینانه ترین حالت، بین ۳٫۵ تا ۷ میلیون رأی داشته‌، هرچند که برخی از کارشناسان تا ۹ میلیون رأی نیز برآورد کرده‌اند. آقای رضایی منبی چنین محاسبه‌ای را چهار مورد روبرو بیان کرده‌است: ۱ ـ گزارش ناظرین او از محل شعب اخذ رأی ۲ ـ تجمیع آراء بیش از ۱۰۰۰ صندوق (به طور تصادفی) ۳ ـ نظرسنجی‌های رسمی و مستقل کشور (منتهی به روز انتخابات) ۴ ـ اظهارات مردم به او و مسئولان ستادها. آقای رضایی ادامه داده که نمیخواسته متن شکایت را بصورت عمومی پخش کند ولی به دلیل انکار آقای احمدی نژاد در مورد شکایت کردن ایشان این کار را انجام داده‌است.[۲۳]
* میزان رأی‌های داده شده به آقای احمدی نژاد در سراسر ایران دارای یکنواختی ای می‌باشد در حالی که در گذشته میزان آرای قومیت‌ها و استان‌های مختلف غیر یکنواختی بسیار بیشتری داشته‌است.[۱۹]
* جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های تهران در نامه‌ای خطاب به موسوی چنین استدلال کرده‌اند: «مشارکت حدود ۸۵ درصدی مردم در انتخابات، که بعد از اولین همه‌پرسی جمهوری اسلامی در دوازدهم فروردین ۵۸ بی‌سابقه‌است، و افزایش قریب ۱۰ میلیون نفری به جامعه رأی‌دهندگان دوره‌های گذشته نشان از نارضایتی عمومی از وضع موجود اداره کشور و عزم قاطبه مردم برای ایجاد تغییر در این روند با روش آرام و از طریق مجاری قانونی دارد.» این اساتید اعلام این‌که «قریب ۶۵ درصد از رأی‌دهندگان یعنی ۲۴ میلیون نفر» از رییس جمهور فعلی حمایت کرده‌اند، را غیر واقعی می‌دانند[۲۴] همچنین بگفته جووان کول، استاد دانشگاه میشیگان، بر اساس آمار اعلام شده احمدی نژاد رأی ۵۰٪ مردم تهران را بدست آورده‌است، اما انتظار می‌رفت که تعداد طرفداران احمدی نژاد در تهران بدلیل تورم و افزایش بی کاری در مقایسه با انتخابات چهار سال قبل کاهش پیدا کرده باشد، و بعلاوه بسیاری دلیل عمده پیروزی چهار سال قبل ایشان را مأیوس شدن طرفداران اصلاحات در نظر می‌گیرند.[۱۹] فریده فرحی، استاد دانشگاه هاوایی در مانوا اینگونه استدلال می‌کند که در این انتخابات حدود ۱۱ میلیون از کسانی که پیش از این انتخابات را تحریم کرده بودند رای دادند، نتایج اعلام شده نشان می‌داد که احمدی نژاد ۸ میلیون از رای این افراد را کسب کرده‌است؛ در حالی که اگر تاریخ انتخابات در ایران را بررسی کنید چنین چیزی غیر ممکن است زیرا معمولا این رای دهندگان بر ضد وضعیت موجود و برای «تغییر» رای می‌دهند و چنین رای دهندگانی بر ضد احمدی نژاد رای داده‌اند. [۱۲]
* گری سیک استاد آمریکایی دانشگاه کلمبیا بر این عقیده‌است که فاصله بسیار زیاد رأیی بین احمدی نژاد و موسوی نتایج را غیر واقعی می‌کند.[۲۵] بگفته رامین جهانبگلو پایگاه سیاسی احمدی نژاد در مناطق روستایی، مردم طبقه متوسط به پایین و افراد سنتی و مذهبی غیر ساکن در شهرهای بزرگ هستند. بنابراین هرچه میزان مشارکت کلی مردم کمتر باشد، احتمال انتخاب او بیشتر می‌شود. اما از طرف دیگر مشارکت اعلام شده ۸۵ درصدی قبول صحت انتخابات را مشکل می‌کند.[۲۶]
* در حدود ۷۰ حوزه انتخابیه، میزان رایی که در صندوق‌ها ریخته شده‌است نسبت به واجدین شرایط بسیار بیشتر است. [۲۷]
* بگزارش خبرگزاری انتخاب، محسن رضایی مدعی است که موفق به جمع‌آوری اطلاعاتی شده که حکایت از آن دارد که ۹۰۰ هزار ایرانی (با استناد به کدملی) تایید کرده‌اند که به او رای داده‌اند.[۲۸]
* نتایج شمارش آرا تا سی میلیون فاقد آراء باطله بود. در بیانیه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران آمده‌است: «آنان در مهندسی آراء چنان عجولانه و شتابزده عمل کردند که تا اعلام نتایج شمارش سی میلیون رأی به صرافت نیفتادند که این انتخابات باید آراء باطله و سفید نیز داشته باشد.»[۲۹]

علم آمار و قانون بنفورد:
بودوین اف. روکما، دانشمند فیزیک نجومی، بر اساس قانون بنفورد به این نتیجه گیری رسیده که با احتمال ۰٫۹۹۳ درصد در انتخابات ایران تقلب شده‌است.[۳۰] وی آرای کروبی را در انتخابات فعلی و گذشته بر اساس این قانون بررسی کرده‌است. قانون بنفورد قضیه‌ای در علم آمار است که توزیع خاصی را برای رقم اول در فهرست اعدادی که در بسیاری از پدیده‌های زندگی واقعی رخ می‌دهند، پیش بینی می‌کند. به عنوان مثال این قانون پیش بینی می‌کند که تقریبا در یک سوم موارد عدد ۱ رقم نخست ظاهر شود، در حالی که عددهای بزرگ‌تر با بسامد کمتری رخ داده و به عنوان مثال عدد ۹ در یک بیستم موارد به عنوان رقم نخست ظاهر شود.[۳۱][۳۲]

والتر میبین[۳۳]، استاد آمار و علوم سیاسی دانشگاه میشیگان، در آخرین تحلیلی آماری اش (در ۲۴ ژوئن) با استفاده از آخرین اطلاعات اعلام شده داشته، به این نتیجه رسیده که «شواهد خیلی قوی برای تقلب گسترده» در انتخابات وجود دارد.[۳۴]

درصد مشارکت بیش از ۱۰۰ درصد

طرفداران میر حسین موسوی با استناد به آمار وزارت کشور ایران با اعلام اینکه درصد مشارکت در انتخابات در سی شهر ایران بالای صد درصد است آن را تقلب در انتخابات خواندند.[۳۵]میزان مشارکت در استان یزد بر اساس آمار وزارت کشور بیش از صد درصد بوده‌است.[۳۶]درحالی که رئیس ستاد انتخابات استان یزد، میزان مشارکت در این استان را پس از پایان شمارش حدود ۹۹ درصد اعلام کرده بود.[۳۷]این درحالیست که در این استان بسیاری ازافرادی که قصد رای دادن داشتند به علت کمبود تعرفه و بسته شدن درب حوزه‌های رای گیری موفق به رای دادن نشدند.[۳۸] شهر تفت در استان یزد با میزان مشارکت ۱۴۱ درصد بالاترین میزان رای را دراین میان داشته‌است.[۳۶] استان مازندران نیز دارای مشارکت بالای صد درصد بوده‌است.[۳۹] استانداری مازندران آرای بالای صد درصد این استان را به دلیل مسافرت مردم دانست و رای واقعی مردم استان را ۹۷ درصد اعلام کرد.[۴۰]محسن رضایی هم اعلام کرد که در ۱۷۰ حوزه انتخابیه آرا بین ۹۵ تا ۱۴۰ درصد بوده‌است.[۴۱]

در پاسخ کامران دانشجو، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور ایران، آرای حوزه‌هایی که بیش از ۱۰۰٪ بوده‌اند را بدلیل وجود «رأی‌های شناور» (به دلیل وجود شهروندان مسافر) دانست.[۴۲]روزنامه نیویورک تایمز در پاسخ به این نوع استدلال از قول کارشناسان اعلام کرده‌است که بسیاری از مراکزی که درصد مشارکت آنان بالای صد درصد بوده‌است مناطق کوچک دورافتاده‌ای بوده که به ندرت مورد بازدید گردشگران یا تجار قرار می‌گرفته‌است.[۴۳]عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان با اعلام اینکه در پنجاه شهر آمار مشارکت بالای صد درصد وجود داشته، افزوده که سه ملیون رای اضافه این صندوق‌ها تاثیری در انتخابات نمی‌گذارد. عباس عبدی در این مورد پاسخ داده که کسانی که سه میلیون رای را جابه جا می‌کنند از پس سی میلیون رای هم برمی‌آیند.[۴۴]

آمار متناقض

حامیان محسن رضایی با استناد به آمار رسمی وزارت کشور، خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) را به ارائه اطلاعات غلط درباره آراءنامزدها در حوزه‌های انتخاباتی زادگاه خود متهم کردند. به عنوان نمونه خبرگزاری ایرنا باانتشار آماری اعلام کرده بود که احمدی نژاد با شکست میر حسین موسوی در حوزه شهرستان شبستر (زادگاه موسوی) پیروز انتخابات بوده‌است درحالیکه آمار وزارت کشور حاکی از پیروزی میرحسین موسوی در این حوزه داشت مورد مشابه‌ای نیز در مورد آراء انتخاباتی در حوزه زادگاه محسن رضایی وجود داشت.[۴۵]

تاخیر وزارت کشور در اعلام نتایج شمارش صندوق‌ها

* محسن رضایی عدم انتشار نتایج شمارش صندوق‌ها با گذشت پنج روز از انتخابات و با وجود تقاضاهای مکرر و نامه رسمی به رئیس جمهور را دلیلی برای ایجاد «شائبه عددسازی در صندوق‌ها برای تطبیق با نتایج کلی حوزه‌های انتخابیه» دانسته‌است. محسن رضایی این تعلل را بی سابقه و عجیب خوانده‌است.[۴۶] کامران دانشجو، رئیس ستاد انتخابات وزارت کشور ایران، معتقد است که قانون حق دسترسی به جزئیات رای صندوق‌ها را به نامزدها نمی‌دهد و حتی اعلام آرای شمارش شده به تفکیک شهرستان‌ها برای اولین بار انجام می‌پذیرد.[۴۲] علی ریاض، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ایلینوی در اوربانا شامپاین، معتقد است که نکات سؤال برانگیز بسیاری پیرامون انتخابات دوره دهم وجود دارد: مثلاً چرا وزارت کشور نتیجه انتخابات را میلیون میلیون اعلام کرد و نه بر اساس ناحیه. [۴۷]
نامه میرحسین موسوی به شورای نگهبان و مصاحبه محتشمی پور
علی‌اکبر محتشمی‌پور رییس کمیته صیانت از آرای موسوی در مصاحبه‌ای بتاریخ ۲۶ خرداد ۱۳۸۸ گفت که در ۷۰ حوزه انتخابیه تعداد آرای ریخته شده به صندوقها بسیار بیشتر از مقدار واجدین شرایط است.وی همچنین به موارد دیگری از جمله استفاده احمدی نژاد از مکانات دولتی در سفرهای تبلیغاتی، توزیع سهام عدالت در آستانه انتخابات و... اشاره کرد.[۴۸]

تظاهرات حامیان موسوی

نوشتار اصلی: تظاهرات اعتراضی حامیان موسوی در ایران (۲۵ خرداد ۱۳۸۸)

به گفته روزنامه اعتماد ملی؛ محمدباقر قالیباف، شهردار تهران در گزارشی به مجلس بر اساس محاسبات انجام شده در شهرداری براساس تصاویر جمعیت و ابعاد و متراژ خیابانها و میدان‌های محل تظاهرات، تعداد شرکت کنندگان در تظاهرات حامیان موسوی به تاریخ ۲۵ خرداد را حداقل ۳ میلیون نفر برآورد کرد. بدیهی است که بدلیل خطرات موجود و اطلاع‌رسانی محدود بسیاری دیگر از حامیان موسوی امکان حضور در تظاهرات را نیافته‌اند. این درحالی است که وزارت کشور تعداد رای دهندگان به موسوی را در حدود ۲ میلیون و صدهزار نفر در تهران اعلام کرده بود.[۴۹]

نظریه کودتا

نوشتار اصلی: کودتای ۲۲ خرداد ۱۳۸۸

محسن مخملباف که معتقد است آقای موسوی در واقع در انتخابات پیروز شده‌است، از نظریه کودتا جهت توضیح نتایج اعلام شده توسط وزارت کشور و رد نتایج اعلام شده استفاده می‌کند:

حمله به ستاد اطلاع رسانی آقای موسوی در قیطریه، همزمان بود با اینکه از وزارت کشور به آقای موسوی خبر پیروزی در انتخابات را داده و به ایشان گفته بودند که این مسئله به آقای خامنه‌ای هم اطلاع داده شده‌است. بر اساس اطلاع مسئولان ستاد آقای خامنه‌ای هم در پاسخ گفته بود مانعی ندارد، فقط نحوه اعلام این خبر مدیریت شود. در نتیجه اعضای ستاد اقای موسوی که از این پیروزی خوشحال بودند، حمله به ستاد آقای موسوی را به عنوان عکس‌العمل و انتقام گیری شخصی جناح شکست خورده تلقی کردند نه برنامه‌ای برای شروع یک کودتا.
یکی دو ساعتی هم ارتباطات بین المللی اینها قطع بود و به همین دلیل مسئولیت اطلاع رسانی در این مدت به دوش من گذاشته شد که به دنیا اطلاع بدهم برنده این انتخابات، طبق اطلاع رسمی وزارت کشور و بر اساس آمارها، آقای موسوی است و انتخابات به دور دوم هم کشیده نشده است؛ حتی خبر این پیروزی به هنرمندان دیگر هم داده شد، از جمله خانم فاطمه معتمد آریا که خبر را از آقای موسوی شنیده بود و به این طرف و آن طرف خبر می‌داد که سبزها پیروز شدند. اما در حالیکه آقای موسوی بیانیه‌اش را می‌نوشت، یکباره فرماندهان سپاه با نامه‌ای از آقای خامنه‌ای در ستاد او حضور پیدا می‌کنند که در آن نوشته شده بود [نقل به مضمون] من نمی‌گذارم انقلاب سبز شما پیروز بشود. شکست احمدی نژاد، شکست من است. فرماندهان سپاه سپس به آقای موسوی می‌گویند: «شلوغ هم نکن». در این لحظه آقای مجید مجیدی که در کارهای تبلیغاتی آقای موسوی حضور داشته، به آقای کامبوزیا پرتوی می‌گوید که ناامید شدم و ستاد را ترک می‌کند و به خانه‌اش می‌رود. او گفته فردا صبح در تهران کودتا خواهد شد."[۵۰]

نظر موسسه چتم هاوس

موسسه چتم هاوس لندن و موسسه مطالعات ایران در دانشگاه سنت اندروز در اسکاتلند در گزارش مشترکی از احتمال دستکاری آرا به نفع محمود احمدی نژاد سخن گفته‌اند.[۵۱] [۵۲][۵۳]

نیویورک تایمز با اشاره به پژوهش فوق گزارش داده که تعداد آرا در دو استان بیش از تعداد واجدین شرایط در انتخابات بوده‌است. علاوه بر این نیز در یک سوم استان‌های کشور نه تنها تمام محافظه‌کاران، تمام میانه‌روها و تمام آراء خاموش به احمدی‌نژاد رأی داده‌اند، بلکه ۴۴٪ اصلاح‌طلبان نیز احمدی‌نژاد را انتخاب کرده‌اند.[۵۴]

پیش‌بینی دقیق حامیان احمدی‌نژاد

در نوزده خرداد سه نماینده مجلس حامی احمدی نژاد در گفتگوهای جداگانه با شبکه خبری ایران رأی بیش از ۲۲ میلیونی احمدی‌نژاد (میزان آرای خاتمی در سال ۸۰) را پیش بینی کردند. حمید رسایی رأی بیشتر از ۲۲ میلیون نفر به احمدی‌نژاد و شرکت حدود ۳۸ میلیون نفر از مردم را پیش بینی کرده بود.[۵۵] به گفته ابوالفضل فاتح، حمید رسایی چهار ماه پیش به او گفته بود:«آقای احمدی‌نژاد ۲۳ میلیون رای خواهد آورد، رای ۲۲ میلیونی آقای خاتمی وتو خواهد شد و موسوی نیز حدود ۱۰ میلیون رای خواهد داشت.»[۵۶] فاطمه رهبر گفته بود: «بیش از ۳۵ میلیون از مردم در انتخابات شرکت خواهند کرد که حدود ۷۰ درصد آرا یعنی بیش از ۲۴ میلیون رای آن متعلق به آقای احمدی‌نژاد خواهد بود.»[۵۷] و محمدرضا میرتاج‌الدینی بیش از ۲۲ میلیون رأی برای احمدی‌نژاد معادل بیش از ۶۰٪ آراء و شرکت بیش از ۷۵٪ مردم در انتخابات را اعلام کرده بود.[۵۸]

نتیجه بازشماری آرا

به گفته امیدورا رضایی از ستاد محسن رضایی در باز شماری غیر رسمی برخی صندوق ها روشن شد که بیش از ۷۰٪ تعرفه های رای با یک خط و خودکار نوشته شده است. سایت تابناک اندکی بعد این خبر را حذف کرد. [۵۹]
تانخورده بودن برگه‌های رای و یکسانی دست نوشته‌ها
برخی از معترضان عقیده دارند در تصاویری که توسط خبرگذاری دولتی ایرنا از «بازشماری مجدد ۱۰ درصد صندوق‌ها» منتشر شده‌است، تانخورده بودن برگه‌های رای و نیز «شباهت دستنوشته‌های آرای مختلف» دلیلی بر وقوع تخلفات سازمان دهی شده در انتخابات است. کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان استنتاج مبنی بر تانخورده بودن برگه‌ها را رد کرده‌است: «صرف تا خوردن یا نخوردن تعرفه‌ها و نو بودن آنها نمی‌تواند دلیل انجام تخلف باشد.» [۶۰] این در حالی است که پیش از این محسنی اژه‌ای وزیر اطلاعات، در گفتگویی تلویزیونی عنوان کرده بود در صورت وقوع تخلف «می بایست برگه‌های رای تانخورده باشد» (نقل به مضمون) و تاخورده بودن برگه‌ها را دلیلی بر عدم امکان تخلفات در این رابطه دانسته بود. [۶۱] [۶۲]

استدلال‌های ارائه شده در دفاع از امکان پیروزی احمدی نژاد در انتخابات

لطف‌الله فروزنده سخنگوی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی که در انتخابات از محمود احمدی نژاد حمایت کرد[۶۳] در مقاله‌ای با عنوان «آیا تقلب مؤثر در انتخابات امکان‌پذیر است؟» شش استدلال برای رد امکان تقلب در انتخابات می‌آورد: (۱) در زمان انتخاب اول آقای خاتمی، جناح راست در قدرت بود ولی خاتمی از جناح مخالف رأی آورد، و همچنین آقای احمدی نژاد در سال ۸۴ رأی آورد اگر چه آقای خاتمی رییس جمهور بود. پس تخلف انتخاباتی سابقه نداشته و بنابراین این بار نیز نمی‌تواند اتفاق افتاده باشد. (۲) شمارش رأی بدست معتمدین از مردم عادی (معمولا معلمان یا کارمندان) انجام می‌شود، پس امکان تقلب وجود ندارد. (۳) شورای نگاهبان نیز بر رأی گیری نظارت می‌کند (۴) نامزدها می‌توانند نمایندگان خود را برای نظارت بفرستند، [و بر خلاف گفته آقای موسوی] نمایندگان آقای موسوی در حوزه‌ها حضور داشته و هیچ اعتراضی نکرده‌اند (۵) کاندیدهای معترض تا سه روز می‌توانند شکایات خود را اعلام کنند و شکایات باید بشکل مواردی خاص باشد و صحبت از تخلف در فلان شعبه خاص و به همراه نوع تخلف باشد، در حالی که نامه آقای موسوی بسیار کلی است (۶) فرم ۲۲ و نحوه تکمیل آن تضمین می‌کند که روند انتخاباتی محکم ومنطقی است و هر کسی که غیر سلامت بودن آن را رد کند یا از فرایند انتخابات بی‌اطلاع است و یا انگیزه سیاسی و انتخاباتی دارد.[۶۴]

روزنامه واشنگتن پست در مقاله‌ای با عنوان «نشانه‌های تقلب زیاد است، ولی شاهد متقنی وجود ندارد» به این نتیجه رسیده‌است که علی رغم نکات مشکوک بسیار زیاد، کار برای آمریکا و کشورهای اروپایی در ادعای وقوع تقلب گسترده در ایران سخت می‌باشد. بعلاوه علی‌رغم تنفری که نسبت به احمدی نژاد وجود دارد، شواهدی (مانند مبارزات انتخاباتی بسیار قوی احمدی نژاد) نیز موجود است که او پیروزی قابل تحسینی را بدست آورده‌است. موسوی قبل از پایان زمان رأی گیری اعلام پیروزی کرده بود، ولی بسرعت پس از آن وزارت کشور آماری را ارائه کرد که احمدی نژاد را پیروز نشان می‌داد. اگر چه شکست موسوی در زادگاهش توسط بسیاری از کارشناسان مشکوک قلمداد شده، اما مثال‌هایی نیز از اتفاقات نظیر این وجود دارد: مثلاً آقای ال گور در ایالت تنسی در انتخابات رییس جمهوری سال ۲۰۰۰ شکست خورد.[۶۵] بگفته آرشین ادیب مقدم، استاد سیاست خاورمیانه در دانشگاه شرق شناسی و آفریقاشناسی لندن، انجام تغییرات گسترده در نتایج انتخابات لازم می‌دارد که بخش‌های مختلفی از نظام در آن درگیر شوند، بخش‌هایی که یکی از پشتیبانان کاندیداها در آن حامیانی سطح بالا دارند. به عنوان مثال امکان اینکه محسن رضایی از برنامه گسترده برای تغییر رأی‌ها بیخبر می‌ماند بسیار کم است. کنستانتین کستن، یک تحلیل گر مسائل ایران در شورای خارجه مجلس آلمان نیز معتقد است که امکان اینکه احمدی نژاد بیش از ۵۰٪ آرا را بدست آورده باشد کاملاً وجود داشته، ولی این دلیلی بر بررسی نکردن دقیق شکایات موجود نمی‌شود.[۱]

وبگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی جهت نشان دادن تناقض در گفتار موسوی نقل قولی از ایشان از ۸ تیر ۱۳۶۵ در خصوص شبهات مطرح شده در سلامت انتخابات میاندوره‌ای مجلس شورای اسلامی فراهم کرده که ایشان در آنجا ذکر کرده‌است که « در انتخاباتی که همه مردم و شورای نگهبان و همچنین روحانیت عزیزمان ناظر هستند، دولت نمی‌تواند اثر بگذارد» و راجع به سؤالی که از ایشان در مورد تغییر استانداران و فرمانداران جهت تأثیرگذاری بر انتخابات پرسیده شده گفته‌اند که «در چند استانداری که استاندار وجود نداشت، تغییر پیدا کرده و همچنین وزیر کشور و دولت در مورد استانها و مدیریت آنها اختیاراتی دارد که تصمیم گیری خواهد کرد و ارتباط دادن این مساله با این موضوع ، یک شایعه و فکر ناسالمی است که به نفع کشور نخواهد بود.»[۶۶]

پاسخ

آقای محتشمی‌پور در پاسخ به استدلال لطف‌الله فروزنده در شمارهٔ ۵ می‌گوید: «موضوع بر سر یک صندوق یا دو صندوق نیست که مصداقی برای آن‌ها تعیین شود. این که در کشوری اجازه حضور قانونی به نمایندگان نامزدها داده نشود، شائبه تقلب وسیعی را ایجاد می‌کند ضمن اینکه ما موارد زیادی از تخلفات را در دست داریم و اعلام کرده‌ایم... در حدود ۷۰ حوزه انتخابیه، میزان رایی که در صندوق‌ها ریخته شده‌است نسبت به واجدین شرایط بسیار بیشتر است. مثلا در یک حوزه انتخابیه ۱۴۰ درصد از واجدین شرایط رای داده بودند و این در حالی است که در تمام حوزه‌هایی که این اتفاق افتاده بود ۸۰ یا ۹۰ درصد رای آقای احمدی نژاد اعلام شده‌است یعنی بیش از ۱۰۰ درصد در این حوزه‌ها به آقای احمدی نژاد رای داده‌اند.»[۶۷]

پ.ن:

1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ Speed of Iran vote count called suspicious
2. ↑ «election». دانشنامه بریتانیکا.
3. ↑ [۱]
4. ↑ آغاز رقابت چهارضلعی در انتخابات ریاست جمهوریوبگاه روزنامه همشهری
5. ↑ جناب حداد عادل، لطفاً به بازگشت آرامش کمک کنیدوبگاه آینده نیوز
6. ↑ Rafsanjani scrapes inوبگاه بی بی سی
7. ↑ Hashemi Rafsanjani وبگاه دانشنامه بریتانیکا
8. ↑ افشاگری تاج زاده در دانشکده علوم اجتماعی.
9. ↑ Iran official alleges election fraud وبگاه سی ان ان
10. ↑ متن کامل نامه مهدی کروبی به رهبر جمهوری اسلامی وبگاه بی بی سی
11. ↑ ...شر مرسان!. وبگاه امیر رضا خادم (در تاریخ ۲ تیر ۱۳۸۸).
12. ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ Peterson, Scott (۲۰۰۹-۰۶-۱۶). Was Iran's election rigged? Here's what is known so far.. The Christian Science Monitor. بازیابی در ۲۰۰۹-۰۶-۱۶.
13. ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ شور و شعور اجتماعی ملت ایران در حافظه تاریخ خود این بی‌عدالتی و قانون‌شکنی را باور نخواهد کرد
14. ↑ BBC Persian
15. ↑ Iran Expert in Hawaii Following Election
16. ↑ شکایت نامه مهدی کروبی به شورای نگهبان/احمدی نژاد صلاحیت ندارد
17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ نامزدهای ناکام در زادگاهشان هم رای نیاوردند؟
18. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی: کاندیداها در زادگاههای خود چقدر رای آوردند؟: کد خبر ۵۴۴۰۳۴
* خبرگزاری جمهوری اسلامی: کاندیداها در زادگاههای خود چقدر رای آوردند؟
19. ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ Juan Cole
20. ↑ کلانتری، صمد. «انتخابات شگفت‌انگیز و گیج‌کننده». اطلاعات سیاسی و اقتصادی. خرداد و تیر ۱۳۸۴ (نهم و دهم)، ص ۶
21. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی: کاندیداها در زادگاههای خود چقدر رای آوردند؟: کد خبر ۵۴۴۰۳۴
* خبرگزاری جمهوری اسلامی: کاندیداها در زادگاههای خود چقدر رای آوردند؟
22. ↑ عکس: گم شدن تدریجی آراء محسن رضایی در شبکه خبر
23. ↑ پس از اصرار رئیس‌جمهور در انکار شکایت محسن رضایی، نامه این کاندیدا به جنتی در اختیار هموطنان قرار گرفت
24. ↑ موضوع تخلفات انتخاباتی را تا نیل به نتیجه نهایی و احقاق حقوق مردم پیگیری کنید
25. ↑ Iran election result makes Obama's outreach efforts harder
26. ↑ Iran’s election: people vs power
27. ↑ Separ - Access Denied
28. ↑ http://www.entekhabnews.us/portal/index.php?news=6392 مستندات رضایی به شورای نگهبان؛ ۹۰۰ هزار ایرانی (با استناد به کد ملی) می‌گویند که به من رای داده اند
29. ↑ بیانیه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران اقتدارگرایان می‌کوشند حقایق را وارونه‌نمایی و واقعیات را تحریف کنند قلم‌نیوز
30. ↑ Roukema, Boudewijn F.. "Benford's Law anomalies in the ۲۰۰۹". submitted to the Annals of Applied Statistics.
31. ↑ دانشمند فرانسوی: قانون بنفورد تقلب در انتخابات ایران را ثابت می‌کند. صدای آلمان (در تاریخ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸).
32. ↑ مستندات علمی دستکاری در آراء انتخابات دهمین دوره انتخابات (Benford’s Law)
33. ↑ Walter R. Mebane, Jr.
34. ↑ Walter R. Mebane, Jr.. Note on the presidential election in Iran, June ۲۰۰۹. بازیابی در ۲۰۰۹-۰۶-۱۵.
35. ↑ Iran election turnouts exceeded ۱۰۰٪ in ۳۰ towns, website reports وبگاه روزنامه گاردین
36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ کل انتخابات را زیر سوال نبرید، به تخلفات بپردازید وبگاه آینده نیوز
37. ↑ حضور مردم استان یزد در انتخابات حدود ۹۹ درصد بود وبگاه خبرگزاری مهر
38. ↑ کمبود تعرفه مردم یزد را سرگردان کرد/تعدادی از مردم رای نداده برگشتندوبگاه خبر گزاری مهر
39. ↑ http://ostan-mz.ir/entekhabat/akhbar/1250-1495.html میزان مشارکت مردم مازندران در انتخابات ریاست جمهوری به تفکیک شهرستانهاوبگاه استانداری مازندران
40. ↑ http://ostan-mz.ir/entekhabat/akhbar/1250-1495.html میزان مشارکت مردم مازندران در انتخابات ریاست جمهوری به تفکیک شهرستانهاوبگاه استانداری مازندران
41. ↑ پایگاه خبری تحلیلی فرارو - در 170 حوزه ، بین 95 تا 140 درصد مشارکت داشته ایم!
42. ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ وزارت کشور: قانون حق دسترسی به جزئیات رای صندوق‌ها را به نامزدها نمی‌دهد
43. ↑ Amid Crackdown, Iran Admits Voting Errorsوبگاه روزنامه نیویورک تایمز
44. ↑ عباس عبدی: شورای نگهبان باید خودش را رد صلاحیت کندوبگاه رادیو آلمان
45. ↑ انتقاد شدید سایت محسن رضایی از آمارهای انتخاباتی کیهان و ایرناوبگاه روزنامه دنیای اقتصاد
46. ↑ نامه رضایی به وزیر کشور احمدی‌نژاد: چرا بعد از پنج روز آمار صندوقها را نمی‌دهی؟
47. ↑ ISU Professor Questions Iran's Election
48. ↑ محتشمی پور: آراء ۷۰ حوزه انتخابیه بیشتر از واجدین شرایط است. رادیو فردا (در تاریخ ۱۳۸۸/۰۳/۲۶).
49. ↑ برآورد قالیباف از تعداد راهپیمایان آزادی. آینده نیوز (در تاریخ ۲۸ خرداد ۱۳۸۸).
50. ↑ محسن مخملباف در مصاحبه با روز: یکصدا فریاد بزنیم کودتا شد. گویا نیوز.
51. ↑ انتخابات ایران؛ گزارش موسسه چتم هاوس. بی بی سی فارسی (در تاریخ ۱تیر ۱۳۸۸).
52. ↑ خطای در استفاده از الگو:یادکرد وب: پارامترهای نشانی و عنوان اجباری هستند..
53. ↑ http://www.chathamhouse.org.uk/files/14234_iranelection0609.pdf
54. ↑ اشاره کرده (پاراگراف ۱۲)
55. ↑ حمید رسایی:احمدی‌نژاد بیش از ۲۲ میلیون رای کسب می‌کند
56. ↑ ابوالفضل فاتح/ وادی حیرت... قلم نیوز
57. ↑ فاطمه رهبر: منتظر رأی ۲۴ میلیونی احمدی‌نژاد هستیم.
58. ↑ میرتاج الدینی: انتظار رای ۲۲ میلیونی احمدی نژاد را دارم
59. ↑ در بازشماری مشخص شد ۷۰ درصد آرا با یک خودکار و یک خط نوشته شده است. تابناک (در تاریخ ۸ تیر ۱۳۸۸).
60. ↑ [۲]
61. ↑ [۳]
62. ↑ جام جم آنلاین:وزیر اطلاعات جزییات تازه ای فاش کرد
63. ↑ حمایت یکپارچه اصولگرایان از احمدی نژادوبگاه روزنامه کیهان
64. ↑ آیا تقلب مؤثر در انتخابات امکان‌پذیر است؟
65. ↑ Signs of Fraud Abound, But Not Hard Evidence
66. ↑ مگر می‌شود در انتخاباتی که شورای‌نگهبان ومردم ناظرند، دولت اثر بگذارد؟
67. ↑ حرکت مردم برای اصلاح انحرافات است/کیفرخواستی را علیه دولت ودستگاه‌هایی که خشونت کردند تنظیم می‌کنیم

-------------------------------------

واسه مطالعه فقط جالب بود واسم گفتم دوستانم بخونن

جا داره نظر بی‌ربطت رو پاک کنم اما ارزش اون رو هم نداری

الیار عاصمی زاده شنبه 13 تیر 1388 ساعت 21:39

ممنون از نظر لطفت عزیز

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد