اورکلاک چیست؟

می‌خواهم اورکلاک کنم

به طور خلاصه اورکلاک به معنی افزایش فرکانس قطعات مختلف مانند پردازنده، حافظه و دیگر اجزای سیستم برای دست‌یابی به کارایی بیش از آنچه هر یک از آن‌ها قادر به ارایه آن هستند، می‌باشد.

کاربرانی که قصد انجام اورکلاک را دارند بیشتر بر روی افزایش فرکانس‌های قطعات اصلی سیستم مانند پردازنده، کارت گرافیک و حافظه متمرکز می‌شوند.

به هر دلیلی که اقدام به اورکلاک کردن قطعات مختلف کامپیوتر خود کنید، این کار دارای مزایا و معایب خاص خود خواهد بود. با استفاده از اورکلاک کردن قطعات مختلف می‌توانید آ‌ن‌ها را وادار کنید که در سرعت‌هایی بالاتر از آنچه برای آن طراحی شده‌ا‌ند به کار بپردازند. این مساله مخصوصا هنگامی بسیار جالب ‌می‌شود که متوجه می‌شوید تنها تفاوت بسیاری از قطعات قدرتمند و گران قیمت (مانند پردازنده‌های سطح بالا) با خویشاوندان ارزان قیمت‌شان در همین تفاوت فرکانس خلاصه می‌شود. می‌توانید یک قطعه ارزان قیمت را خریداری کرده و با اورکلاک کردن، کارایی آن را تا حد انواع پر سرعت‌تر و گران قیمت‌تر افزایش دهید. اما اورکلاک دارای خطرات مخصوص به خود نیز هست. از آن‌جایی که شما قطعات مختلف را وادار می‌کنید تا با سرعتی بیش از آنچه برای آن طراحی شده‌اند به فعالیت بپردازند، احتمال بی‌ثبات شدن سیستم و ناپایداری آن وجود دارد. از سویی دیگر، با وجود اینکه انجام اورکلاک دارای برخی از قواعد مخصوص به خود است اما فرایندی شدیدا متکی به آزمون و خطا است. علاوه بر این هیچ تضمینی نیز وجود ندارد که دو قطعه کاملا مشابه به میزان مشابهی نیز اورکلاک شوند. در نهایت به دلیل اینکه اورکلاکینگ سبب افزایش جریان مصرفی و حرارت تولیدی قطعه می‌شود، امکان آسیب دیدن قطعه وجود خواهد داشت. پس عدم رعایت احتیاط ممکن است سبب وارد شدن خسارت‌های جبران ناپذیری به قطعات شود.

اما چگونه می‌توان قطعات مختلف را اورکلاک کرد؟

در گذشته‌ای نه چندان دور، بسیاری از کاربران با استفاده از تغییرات سخت افزاری، مانند تغییر جامپرها و یا دیپ‌سوییچ‌ها به تغییر فرکانس و ولتاژها بر روی مادربردهای خود می‌پرداختند. اما اندک اندک که BIOS کنترل همه عملکردهای پایه سخت‌افزاری را در سیستم بر عهده گرفت، استفاده از آن برای انجام اورکلاک به یک ضرورت بدل گردید.

با استفاده از تنظیمات BIOS میتوان بسیاری از عملکردهای سیستم را کنترل کرد. افزایش فرکانس FSB یا به بیانی دیگر "گذرگاه پردازنده" یکی از اصلی ترین تنظیماتی است که هر کاربری برای افزایش کارایی پردازنده و در نتیجه افزایش کارایی سیستم خود آن را انجام می‌دهد. از آنجایی که فرکانس پردازنده ضریبی از فرکانس گذرگاه است، افزایش آن فرکانس پردازنده را نیز افزایش خواهد داد. به همین دلیل با انجام این کار می‌توان به سادگی کارایی سیستم را افزایش داد. اما در بسیاری از مادربرد‌ها افزایش فرکانس گذرگاه پردازنده سبب افزایش تمامی فرکانس‌های دیگر از جمله فرکانس‌های حافظه، درگاه‌های PCI و PCIExpress و غیره می‌شود. به همین دلیل ممکن است هنگام افزایش فرکانس، حتی در صورتی که پردازنده توانایی کار در فرکانس‌های فوق را داشته باشد، به دلیل عدم توانایی قطعات دیگر سیستم بی‌ثبات شده و یا آسیب ببیند. برخی از مادربردها هستند که به شما اجازه می‌دهند تا فرکانس گذرگاه پردازنده را به صورت مستقل از دیگر فرکانس‌ها تغییر دهید. به غیر از این راه، راه دیگری نیز برای افزایش فرکانس کاری پردازنده وجود دارد. همانطور که گفتیم فرکانس اصلی پردازنده ضریبی از فرکانس گذرگاه آن (FSB) ضرب در عددی است که به عنوان ضریب فرکانس پردازنده شناخته می‌شود. شرکت‌های سازنده پردازنده برای افزایش فرکانس کاری پردازنده‌هایی که از گذرگاهی با فرکانس یکسان استفاده می‌کنند، ضریب فرکانسی پردازنده را تغییر می‌دهند. متاسفانه این ضریب تقریبا در تمامی پردازنده‌ها قفل شده است و به جز در چند مدل سطح بالا، در مدل‌های دیگر نمی‌توان آن‌ها را تغییر داد.

علاوه بر پردازنده می‌توان با تغییر برخی از مشخصات حافظه RAM نیز کارایی سیستم را افزایش داد. به طور کلی افزایش فرکانس کاری و کاهش تاخیرها از جمله راه‌های هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان کارایی حافظه و در نتیجه سیستم را افزایش داد. افزایش فرکانس حافظه نیز مانند افزایش فرکانس گذرگاه در پردازنده‌ها انجام می‌گیرد. در حقیقت در بسیاری از مادربردها فرکانس گذرگاه پردازنده و فرکانس حافظه توسط یک واحد تولید فرکانس مشترک تولید می‌شود و به همین دلیل با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش می‌یابد. یکی دیگر از راه‌های افزایش کارایی حافظه کاهش تاخیرهای موجود در آن است. همانطور که می‌دانید در حافظه‌های RAM برای دستیابی به هر بخش از داده‌ها به چند سیکل کلاک و در نتیجه مدت زمان خاصی نیاز است. اگرچه زمان دسترسی به هر بخش حافظه برای خواندن یا نوشتن داده‌ها بسیار اندک و در حد میلیاردیوم ثانیه است، اما وقتی حجم داده‌های مورد نیاز و تعداد دفعات خواندن و نوشتن داده‌ها را در نظر بگیرید متوجه خواهید شد که همین زمان اندک نیز می‌تواند تا چه حد بر روی کارایی کلی سیستم تاثیر داشته باشد.

البته اورکلاک قطعات دیگری مانند کارت‌های گرافیک نیز بسیار رایج است، اما اصول آن بسیار مشابه اصول مورد استفاده در اورکلاک پردازنده و حافظه است.

نرم افزارهایی برای اورکلاک

در این میان راه‌های ساده‌تری نیز برای انجام اورکلاک وجود دارد. می‌توانید نرم افزارهای زیادی را برای انجام این کار پیدا کنید. در این میان برخی از تولید کنندگان سخت افزار، مثل سازندگان مادربردها، اقدام به معرفی و عرضه نرم افزارهایی برای انجام اورکلاک به صورت ساده‌تر نموده‌اند. برای مثال شرکت GIGABYTE به عنوان یکی از بزرگترین سازندگان مادربردها و دیگر قطعات سخت افزاری نرم‌افزارEasyTune 5 را به همراه مادربردهای خود عرضه می‌کند. نرم‌افزار EasyTune 5 یک ابزار قدرتمند برای اورکلاک کردن پردازنده و حافظه است که امکان تغییر دادن فرکانس‌ها و ولتاژ‌ها را از طریق سیستم عامل ویندوز ممکن می‌سازد. علاوه بر این می‌توان با استفاده از این نرم‌افزار نظارت کلی بر روی سیستم داشته و مواردی چون دور فن و دمای اجزای سیستم را در هر زمان مورد بررسی قرار داد. علاوه بر این امکاناتی برای اورکلاک کردن کاملا خودکار پردازنده و یا کاهش تاخیرهایی حافظه در مواقع مورد نیاز نیز در این نرم‌افزار پیش بینی شده است.

منبع:

overclocking.ir

---

مصاحبه با بزرگ‌ترین اورکلاکر جهان

دنیای اورکلاکینگ هر روز وسعت بیشتری پیدا می‌کند. این روند در ایران نیز با سرعتی تقریبآ مشابه در حال افزایش است و روزانه بر تعداد اورکلاکرهای ایرانی و وب سایت‌های فارسی افزوده می‌شود. در این میان اورکلاکر‌های نام‌آوری همچون K|ngp|n ، Hipro5 ، Shamino ، SF3D و ... از توجه بیشتری نسبت به بقیه با توجه به داشتن تخصص و رکوردهای شگفت انگیز خود برخوردارند . این دسته از اورکلاکرها در ایران نیز طرفداران زیادی دارند.

اولین فرد از این لیست‌، نفر اول رتبه‌بندی دیتابیس جهانی اورکلاکینگ در دنیا در سایت (HWBOT.ORG )  آقای Vince Lucido ملقب به K | ngp |n است، که با او به گفتگو نشستیم:

سوال : لطفا خودتان را معرفی کنید و برای ما بگویید که در چه زمانی و به چه شکلی وارد دنیای اورکلاکینگ شدید؟ 

پاسخ: متولد و بزرگ شده در شهر دتریویت در ایالت میشیگان آمریکا هستم و در اینجا زندگی سالم خودم را دارم. در واقع تا دورانی که بیشتر در بیرون از منزل مشغول فعالیت‌هایی مثل اسکیت برد سواری، اسکیت روی برف، دوچرخه سواری در کوهستان و دوچرخه سواری با دوچرخه‌های اسپرت بودم ، وارد دنیای کامپیوتر نشدم . شاید نزدیک سال‌های 1999-2000 بود که علاقه من به کامپیوتر‌های شخصی ظاهر شد و در اوایل فقط بازی‌های کامپیوتری آنلاین مورد استفاده من بود و اورکلاکی در کار نبود. البته لازم به ذکر هست که من یک بازیکن بزرگ بازی (UT ( Unreal Tournament بودم . همیشه سعی می‌کردم بیشترین FPS ( فریم در ثانیه ) را در بازی‌های مختلف با کامپیوتر خودم بگیرم و به صورت تصادفی با سایت‌های اختصاصی اورکلاکینگ و تند سازی سیستم مانند سایت‌های Xtreme Systems و Futuremark برخورد کردم و به زودی متوجه شدم که اورکلاک کردن سیستم نیز همانند بازی کردن بازی‌های کامپیوتری لذت بخش است. چیزی طول نکشید که اتاق من با توجه به وجود هواکش‌های هوایی، لوله‌کشی آب و فن‌های بسیار زیاد شبیه به اتاق کنترل ماموریت هوایی شد! و خنک‌سازی با خنک کننده‌های هوایی شروع شد و سپس به واتر کولینگ‌، دستگاه‌های Phase Change از نوع Single Stage و Cascade، یخ خشک و سرانجام نیروژن مایع ( LN2 ) رسید! به این شکل شد که بازی‌های آنلاین به صورت کاملا کنار گذاشته شدند و تمام وقتم را صرف اورکلاکینگ کردم .

سوال : مشخصات سیستمی که به صورت 24 ساعته در 7 روز هفته استفاده می‌کنید ؟

پاسخ: مادربرد : ASUS P5K-3 Deluxe ، پردازنده : Intel X6800XE و کارت گرافیک : EVGA 8800GTS و

 سیستم Workstation فروشگاه از مادربرد ASUS P5E64 WS-Evo ، 4 گیگابایت رم CORSAIR 1800 مگاهرتز CL7 و کارت گرافیک EVGA GTX295 استفاده می‌کند و به زودی قصد دارم از کارت‌های NVIDIA Quadro FX استفاده کنم .

سوال : چه کسانی در اورکلاکینگ بر روی شما تاثیر گذاشتند و چرا ؟

پاسخ : بیشترین تاثیر گذاران در زمینه اورکلاکینگ برای من Shamino ، Hipro5 ، OPPainter و تمام افراد تیم ژاپن هستند . بسیاری از این افراد در اورکلاکینگ پیشگام هستند و من از این افراد چیزهای زیادی یاد گرفتم و برایشان همیشه بیشترین احترام قائل هستم .

سوال : نظرتان در مورد فلسفه و چشم انداز رشد اورکلاکینگ تا به امروز چی هست ؟

پاسخ : فوق العاده است! در حال حاضر شرکت‌های بزرگ سخت افزاری دنیا درگیر مسائل مربوط به اورکلاکینگ هستند و افراد زیادی در سرتاسر جهان با نیروژن مایع کار می‌کنند، دور هم جمع می‌شوند و مسابقاتی را برگزار می‌کنند که این خود نشان دهنده پیشرفت اورکلاکینگ است. با این وجود درگیر شدن‌های خوب و بد برای شرکت‌های مختلف وجود دارد ! بعضی از شرکت‌ها می‌خواهند یک راه برای بازاریابی محصولاتشان پیدا کنند. بازاریابی بد باعث می‌شود توجه و احترامی که شرکت‌ها از عرضه محصولات‌شان انتظار دارند به عمل نیاید. اورکلاکینگ در بالاترین سطح به معنای گذراندن بیشترین زمان ممکن با یک سیستم و یادگیری تمام وجوه آن محصول در حال تلاش کردن برای دست یابی به بالاترین بازدهی است و مهم نیست که چه قدر این کار طول می‌کشد. اورکلاکینگ در بالاترین سطح به معنای این نیست که چه کسی می‌تواند یک رکورد بی ارزش را برای مثال در مدت یک ساعت در یک نرم افزار مشخص بدست بیاورد و سپس یک ساعت بعد با نرم افزار بعدی رکورد گیری کند. چه خصوصیتی این کار دارد ؟! بازاریابی خوب برای هر آنچه که کمپانی در مسابقه اسپانسر آن است ؟! احمقانه است !

سوال : نرم افزار بنچ مارک مورد علاقه شما چیست ؟

پاسخ : اکثر بنچ مارک های 3D چه با یک کارت و چه با چند کارت را دوست دارم. در حال حاضر هم بنچ مارک مورد علاقه ام 3DMark 01 و تمامی تست‌های Vantage است. سیستم‌هایی که برای Vantage استفاده می شوند باید همیشه در حال بهبود باشند چراکه این تست کار سخت و تلاش بیشتری می‌خواهد برای موفقیت در آن‌؛ چراکه یک تست با 3DMark Vantage با چندین GPU و چندین کانتینر نیتروژن مایع نبرد بزرگی هست .

سوال : پروژه‌های اورکلاکینگ مورد علاقه شما چیست ؟

پاسخ : پروژه‌های مورد علاقه من تا حالا تست گرفتن Pentium-M و FX-57 با فرکانس کاری 4.0 گیگاهرتز در برنامه 3DMark 01 با استفاده از یک کارت X800 یا X850 بودند . البته اورکلاکینگ با LN2 در آن روز ها برای من برجسته‌ترین تجربه بودند.       

سوال : کانتینر مورد علاقه ای که تا به حال ساختید چیست ؟

پاسخ : کانتینر مورد علاقه من نسخه اول تولید کانتینر F1 هست. البته این کانتینر با کانتینر فعلی کمی تفاوت داشت و چیزی نزدیک به یک سال با طراحی این کانتینر در لابراتوارم بازی می کردم و در نهایت این کانتینر به من اجازه می‌داد که پردازنده‌های مختلف به خصوص پردازنده‌های چهار هسته‌ای را در تست 3DMark 06 ، ضمن پایداری و راحتی بیشتر، اورکلاک بیشتری بکنم. تا مدت‌ها من مطمئن نبودم که این کانتینر را برای تولید انبوه بسازم چراکه سلاح مخفی من در مقابل رقیبانم بود و البته الان تمامی آن‌ها نیز ازین کانتینر استفاده می‌کنند.

سوال : چند ساعت در هفته را صرف اورکلاکینگ می‌کنید ؟

پاسخ : بستگی به این دارد که بخواهم رکورد گیری کنم یا تستی از محصولاتی که در آینده می‌آیند بگیرم یا خیر. برای زمان‌هایی که بخواهم امتیازی را کسب کنم چیزی حدود هفته 15 ساعت کار می‌کنم. در حال حاضر هم اصلا اورکلاک نمی‌کنم و تمام وقتم را صرف واحد‌های LN2 می کنم و کار‌های زیادی برای رسیدگی هست و بنابراین واضحه که زمان کمی برای اورکلاک برای تفریح دارم .

سوال : تا به حال به ایران سفر کردید ؟! نظرتون در مورد ایران چیه ؟

پاسخ : خیر، تا به حال در ایران نبودم . به هر حال فکر می‌کنم این جالبه که در همه جا اورکلاکینگ اتفاق می‌افتد . من می‌دانم که کشور ما از نظر دیپلماتیک رابطه سختی را با ایران دارد اما این مسائل هیچ یک در اورکلاکینگ نیستند و ما در این اجتماع همانند برادر هستیم . اورکلاکینگ به من ثابت کرد که دنیا کوچک تر از آن چیزی هست که من فکر می‌کردم و مهم نیست من از چه قاره یا کشوری باشم و زمانی که با سایر اورکلاکر ها هستم همانند این است که در خانه هستم .

سوال : تحصیلات شما چیست ؟

پاسخ : من چند سال به کالج رفتم و به خاطر یک موقعیت کاری که نمی‌تونستم از دستش بدم لیسانسم که فقط 20 ساعت از اعتبارش باقی مانده بود رو ترک کردم . من تجارت، گرافیک و طراحی صنعتی خواندم و فعلا در فکر این هستم که برگردم و تحصیلم را در رشته طراحی صنعتی در دانشگاه دتریویت تموم کنم.

سوال : به عنوان سوال آخر آیا امکانش هست که یک عکس که تا حالا جایی منتشرش نکردید به ما بدید ؟!

پاسخ : مشکلی نیست و یک عکس از تمامی کانتینرهایی که تا به حال ساختم برایتان می‌گذارم که تا به حال جایی منتشرش نکردم.

باتشکر از ویژه از شما دوست عزیز ؛ به امید موفقیت هر چه بیشتر شما .

نویسنده : شهریار بارانی

تنظیم برای تبیان: ناظمی

منبع : تبیان