ناگفته‌های کشتی به گل نشسته- جزیره رویایی کیش/ موضوع: گردشگری

ناگفته‌های

        کشتی به گل نشسته، اما ایستاده

                                                در جزیرة ‌کیش

قادر میرزایاد

دانشجوی رشتة گردشگری

منبع: ماهنامه بین‌المللی گردشگرـ امرداد۱۳۸۷

اشاره:

در حدود 65 سال از به آب انداختن کشتی اسکاتلندی معروف به یونانی و نیز 42 سال از به گل نشستن آن در جزیرة کیش می‌گذرد. روایتها و نقل قولهای زیادی در خصوص این کشتی ذکر شده که برخی جنبة افسانه به‌خود گرفته است.

در آستانة یازدهمین جشنوارة تابستانی کیش و به انگیزة اطلاع‌رسانی علمی به خوانندگان نشریه بین‌المللی گردشگر  براساس اسناد معتبر شرکت بیمة لویدز لندن، مطالب زیر برای نخستین‌بار توسط ماهنامة گردشگر و فقط برای خوانندگان این نشریه تقدیم می‌شود که امیدواریم موردپسند گردشگران کیش قرار گیرد.                          

 

کشتی بخار یونانی «Koula-F»، به طول 136 متر در 17 متر  در 11 متر ، در سال 1943 میلادی (سال1322 خورشیدی) توسط شرکت «ویلیام هامیلتون و کمپانی» در بندر گلاسکو در اسکاتلند ساخته شده است. پس از سفر دریایی از بندر شاهپور، که اکنون بندر امام خمینی نامیده می‌شود، عازم یونان بود که گزارش شد در خلیج فارس در نزدیکی جزیرة قیس که احتمال می‌دهیم نام دیگر جزیره کیش باشد، در ساحل جنوبی ایران در روز 25 ماه ژولای سال 1966 (04/05/1345 خورشیدی) به گل نشسته است.

تلاشهای ناموفق بسیاری جهت بیرون کشیدن آن توسط یدک‌کش هلندی اورینکو "ORINOCO" انجام شد. بنابراین لاشة کشتی به‌علت خسارت کلی و اساسی رها شد. نسخه‌های گزارشهای آسیب‌دیدگی، ‌که در روزنامة دیلی ماری تایم               "فهرست لویدز" دربارة این واقعه چاپ شده است در ادامة مقاله قابل مطالعه  می‌باشد. همچنین دریافتیم که در کتاب راهنمای دریا سالاری برای خلیج (فارس)، به این کشتی اشاره شده است.

برای آگاهی بیشتر شما یادآور می‌شویم که "Koula-F" در ابتدا از سال 1943 (1322) تا سال 1946 (1325)"TRUMPET EMPIRE" شیپور امپراتور نام داشت. سپس از سال 1946 (1325) تا سال 1959 (1338) NATURALIST"" ناتورالیست یا طبیعت گرا نام داشت. سپس از سال 1965 (1344) تا سال 1966 (1345) همدان و بالاخره در سال 1966 (1345) در زمان به گل نشستن"Koula-F" نام داشته و تحت مالکیت کشور یونان بود.

هنگامی‌که در سالهای 1965 (1344) تا سال 1966 (1345) همدان نام داشت، کشتی پرچم ایران را برافراشته بود و تحت مالکیت خطوط کشتیرانی ایران S.A. ثبت شده و بندر ثبت شدة آن خرمشهر بود.

هنگامی‌که "سیروس فارس" نام داشت نیز پرچم ایران را برافراشته و تحت مالکیت کشور ایران بود.

آنچه در زیر مطالعه می‌کنید، بخشی از مکاتبات مستند و غم‌انگیز برای نجات کشتی یونانی می‌باشد:

نورمن هوک

خدمات اطلاعاتی ماری تایم لویدز

به آگاهی می‌رساند اطلاعات و اخبار ما براساس موقعیت‌ها و شرایط استاندارد تهیه و تنظیم شده است. موارد استخراج شده از صفحات خسارت "فهرست لویدز" مربوط به کشتی به گل نشسته 23 سالة بخار یونانی به‌نام "Koula-F" به وزن ناخالص 7061 تن در تاریخ 25 ژولای سال 1966  جزیره کیش می‌باشد.

"Koula-F" آمستردام، 31 ژولای (10/05/1345): پس از بیرون کشیدن موتور تانکر"Manegina II"  یدک کش "Orinoco" (ارینوکو) برای کمک به کشتی بخار "Koula-F" یا همدان سابق که در جزیرة کیش به گل نشست، اقدام کرد.

خبرنگار فهرست لویدز

لندن، سوم اوت (13مرداد): در پاسخ به استعلامات شرکت "L. Smit & co" یدک کش "Orinoco" برای بیرون کشیدن کشتی بخار "Koula-F" ، دو مرتبه تلاش ناموفق داشت. در 29 و 30 ماه ژولای (8 و 9 مرداد) کشتی فقط 10 درجه حرکت کرد. "Orinoco" جهت انجام کار دیگری عازم شد و در ساعت 9 صبح امروز به کشتی آسیب دیده بازگشت و در ظهر به آن  متصل شد. تلاش دیگری نیز برای بیرون کشیدن "Koula-F"  در حالت مد آب در ساعت 3 بعدازظهر امروز انجام خواهد شد.

لندن ـ چهارم اوت (14 مرداد): پیغام زیر از آتن دریافت شده است. به تاریخ امروز، مالکان کشتی بخار "Koula-F" همدان سابق تأیید می‌کنند که کشتی در نزدیکی جزیره کیش، خلیج فارس، در تاریخ 25 ژولای (4 مرداد) به گل نشست. تلاشها برای بیرون کشیدن بی‌نتیجه ماند. یدک‌کش ‌‌"Orinoco"‌ کمک کرد. اما تاکنون کشتی بیرون کشیده نشد. هیچ‌گونه نشتی گزارش نشده است.

"Koula-F"ـ بحرین، هفتم اوت (17/05/1345): کشتی بخار "Koula-F"، همدان سابق هنوز در موقعیت عرض جغرافیایی 26 درجه و 20 دقیقه شمالی و طول جغرافیایی 53 درجه و 54 دقیقه شرقی گزارش شده و تلاشها برای بیرون کشیدن توسط یدک کش "Orinoco" در موقعیت بالاترین سطح آب ناموفق بود. خدمة کشتی، به استثنای افسر ارشد، پیاده شده‌اند. کشتی ذکر شده در قسمت تانک دو جداره و در انبار شماره 2 کشتی ، سوراخ شده‌ است.

"Koula-F"ـ بحرین، هیجدهم اوت: کشتی بخار                          "Koula-F" در گل باقی می‌ماند. اما بازرس نجات "Smit " اکنون روی عرشه است و یدک کش ذکر شده موقعی که در دسترس باشد، به عملیات ادامه می‌دهد.

"Koula-F"ـ رتردام 12 سپتامبر (21/07/1345): بازرس نجات ما تحقیقی بر روی کشتی بخار "Koula-F" در تاریخ 27 ماه اوت (6 شهریور) انجام داد و به این نتیجه رسید که عملیات از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشد. بنابراین  تلاشهای بعدی نجات را متوقف و مالکان را از این امر مطلع نمودیم ـ اسمیت و شرکا "L. Smit & co"

کشتی یونانی از افسانه تا واقعیت

به‌این ترتیب اسرار کشتی یونانی، که دیر زمانی در پردة ابهام قرار داشت، آشکار شد و به افسانه‌هایی که به این شناور مرموز نسبت داده می‌شد، خاتمه داد.

هویت این کشتی زمانی آشکار شد که پیگیریهای واحد بین‌الملل سازمان منطقة آزاد کیش در سال 1379 نتیجه داد و از سوی وزارت امور خارجه و شرکت بیمة لویدز لندن اطلاعاتی در مورد کشتی کسب شد.

وزارت امور خارجه سندی را مربوط به تاریخ 25/07/1345 ارائه داد که نام کشتی را کولا- اف ذکر کرده و در نامة بخشداری جزیرة کیش به فرمانداری بندرلنگه در تاریخ 19/07/1345، که جزو اسناد وزارت کشور بایگانی شده ‌است، نوشته شده بود که وی به اتفاق فرماندة یگان و رئیس ژاندارمری به محل مذکور مراجعه و با بی‌اعتنایی خدمة کشتی مواجه شده‌اند و حتی اجازة ورود به کشتی را به آنها نداده‌اند و ایشان بی‌نتیجه بازگشته‌اند.

در پی کسب این اطلاعات ناقص ، مکاتبات سازمان منطقة آزاد کیش با شرکت بیمة لویدز لندن آغاز شد و این شرکت مرکز خدمات اطلاع رسانی «ماری تایم لویدز» را برای کسب اطلاعات در مورد کشتی یونانی معرفی کرد.

در این گزارش همچنین آمده است که این کشتی بین سالهای 1338 تا 1344 یعنی یک‌سال قبل از توقف ابدی آن تحت مالکیت خطوط کشتیرانی ایران، با نامهای همدان و سیروس فارس، فعالیت می‌کرد. شیپور امپراطور و ناتورالیست از نامهای دیگر این کشتی بود.

نکته جالب آنکه، در صفحات "فهرست لویدز" گزارش مستمر در مورد تلاش برای نجات کشتی با ذکر تاریخ و ساعت آمده است.

ادامة این گزارش حاکی از آن است که تا تاریخ 06/06/1345 عملیات نجات ادامه داشته، لیکن گزارش بازرس نجات، مبنی بر غیر اقتصادی بودن عملیات، تلاشهای بعدی امداد را متوقف کرد و کشتی یونانی با دو حفرة بزرگ ایجاد شده در قسمت تانک دو جداره زیرین و در انبار شماره 6  پس از 80 روز تلاش خدمه و افسر ارشد کشتی به‌حال خود رها شد.

هم‌اکنون این کشتی به شدت در حال متلاشی شدن است و تا مدتی دیگر به کلی پوسیده خواهد شد.

v این کشتی بین سالهای 1338 تا یک‌سال قبل از توقف ابدی آن تحت مالکیت خطوط کشتیرانی ایران، با نامهای همدان و سیروس فارس، فعالیت می‌کرد. شیپور امپراطور و ناتورالیست از نامهای دیگر این کشتی بود. <!--[if !vml]--><!--[endif]-->منظرة غروب این کشتی، یادآور تلاش ناموفق، اندوه بسیار ناخدا و پرسنل کشتی و غم فراوان از مرگ یک جاذبة مصنوعی و یک واقعیت انکار ناپذیر می‌باشد. شاید تابستان امسال آخرین تابستانی باشد که کشتی  ایستاده دیده می‌شود.

v این کشتی بین سالهای 1338 تا یک‌سال قبل از توقف ابدی آن تحت مالکیت خطوط کشتیرانی ایران، با نامهای همدان و سیروس فارس، فعالیت می‌کرد. شیپور امپراطور و ناتورالیست از نامهای دیگر این کشتی بود. <!--[if !vml]-->

<!--[endif]-->