خجسته باد یازدهمین بهار آزادی و اصلاحات

دوم خرداد فریاد در گلو مانده‌ی نسل من است که از جان پرکشید و هنوز مانده به رقص شکوهمندش در اوج کامیابی‌ها و آرزوهای در خیال پروریده‌اش، به تیرهای از قفا برآمده‌ی نابختیاری و نامرادیش، خونین و شسته بال در مسلخ سرنوشت بر زمین افتاد تا به قول برشت بر گور منادیان صلح، سربازان جنگ پای بکوبند...

       

دوم خرداد در آغوش نسلی چشم باز کرد و تبسم نمود که می‌خواست تجربه‌ی دیگری را بر تقدیر خویش رقم زند، تجربه‌ای نه از جنس انقلاب، نه شورش و طغیانگری، نه تسلیم و انقیاد و خمودگی، نه واپس‌گری و جمود اندیشی و نه زندگی در زوایای نمور و تاریک کهنه اندیشی و نه... پس بیراهه نگفته بود آن که گفت پیام آن روز "نه " بود!

 

دوم خرداد، گنج نسلی بود که آنرا در جستجوی سالیان یافته بود! سالیانی که هر روز دهها جنازه‌ی در پرچم پیچیده را دیده که بر دوش مردم شهر به گورستان روانه‌اند، سالیانی که با صدای آژیر به خواب می‌رفت و با غرش ضد هوائی یا انفجار بمب از خواب بر می‌خاست و بر سفره‌ی صبحانه‌ای ازقناعت می‌نشست و از میان کاروان رزمندگان و موسیقای مارش جنگ به مدرسه می‌رفت!
سالیانی که پدر و مادر هر روز در صف مواد غذایی کوپنی یا اسیر زندگی روزمره، او را در یافتن راه و رسم زندگیش آزاد گذاشته بودند، یعنی مجبور شدند که آزاد بگذارند یا رهسپار جبهه‌ی جنگ، تکفل خانواده رابر شانه‌های کوچکش می‌سپردند تا چشم باز نکرده طعم تلخ و بار سترگ مسئولیت را بچشد.
سهم نسل قبل من جنگ بود و سوگواری و مسئولیت.

 

در دوم خرداد ۷۶ اما او می‌خواست بر رنج همه‌ی تکلیف‌ها که بر او تحمیل شده بود حتی تکلیف به آزادی خاتمه دهد! او می‌خواست قید همه‌ی قیدها حتی قید بی قیدی را از خویش وا نهد و بزرگترین مسئولیت همه‌ی زندگیش را بپذیرد.

این گونه بود که دوم خرداد بر سرنوشت این نسل سروده شد! جالب آنکه روایت او هم صورت پیدای روایت همه شد چه اینکه آن را که بر گزیده بودند تا رئیس جمهور شود در هیچ جا جز دانشگاه (یعنی خانه‌ی نسل من) راهش ندادند تا کلامی بر زبان واگوید یا نقدی به میان آورد که سکه‌ی بازار، رواج نسیه بود و تملق! و این ما بودیم که سخاوتمندانه و بزرگ منشانه آغوش گشودیم و او را پذیرفتیم و تن‌هایمان را سپر شلاقهایی کردیم که میهمانمان را نشانه رفته بود و به تماشا نشستیم تا او شکوهمندانه مثنوی عزتمداری نسل ما را بسراید.

 

هر جا که شیخ ما رفت، استادان و دانشجویان او را به شدت گرامی داشتند و به احترامش ایستادند و دست زدند و در کوچه و خیابانش، جوانان پای کوفتند و سرود خواندند! دستها به هم گره زدند و سرها بر افراشتند و شادناکیشان را به رخ کشیدند چون پرستوهائی که مژده‌ی بهار می‌پراکنند! سرودی تازه خواندند برای هرکس که می‌شنود.

 

این نسل ساده و زلال در خیالاتش فردائی را ترسیم کرد که منزلتی در بازی سرنوشتش خواهد یافت، هر چند اندک و ناچیز! و در قرق بارگاه خاصان رهی پیدا خواهد نمود تا نه اگر امروز در فرداهائی که خواهند آمد بتواند خانه را بیاراید آنگونه که خود می‌خواهد تا که آنرا خراب کند آنگونه که بسیاری خواستند و می‌خواهند. نسل من می‌پنداشت آنان که سلطان مستبد پهلوی را از تخت طاووسش به زیر کشیدند امروز خود رسالتمدار تداول قانونی و خردپذیرانه‌ی قدرتی خواهند بود که ان پادشاه نمی خواست! اما افسوس که

جام می و خون دل هریک به کسی دادند 
                                                          در دایره‌ی قسمت اوضاع چنین باشد
در کار گلاب و گل حکم ازلی این بود
                                                کین شاهد بازاری و آن پرده نشین باشد

 

نسل من نسلی سوگوار و داغدیده و طفل مرده است! ایستاده بر گور آرزوها و رویاهایش که همه ناکام مرگ شدند. نسلی پریشان و درمانده است که او را به بازی و جشن و بارگاهی دعوت کردند که قاعده‌اش نه پندار او  و گفتار آنان، که تقریبا هیچ کس به قاعده بازی نکرد و آن آمده‌ی مشتاق در بازگشتی دیگر باره به اندرون پریش و درمانده‌اش خزید و خموشید و امروز یازده سال است که در آنجا به بست تقدیر نشسته حتی دیگر بی‌مرادی در دل و آرزویی در نیام که روزی بر کشد و استجابت شود.
نسل من نسلی اسیر و بازیچه شد و سوخت اما نه در کارو زار جنگ و به دست دشمن سفله که به آتش نگاری شوخین چشم و شیرین حرکات و بر سر بازار!
او را به آتش کشیدند.

            شیوه‌ی چشمشت فریب جنگ داشت
                                                              ما غلط کردیم و صلح انگاشتیم

 

رهبران سیاسی نسل من امروز پریشان و سرگردان و خانه بدوشند در هر گوشه و کنار دنیا که سری زدی می‌توانی نام و نشانشان را پیدا کنی! رهبران جوانی که آن روزها و این روزها در شوراهای عمومی و مرکزی دفتر تحکیم و انجمنهای اسلامی دانشجویان دانشگاهها شبکه‌ای برساخته بودند از اراده‌شان، امروز اما کمتر با همند و حتی کمتر از آن در سازمان دولت و دستگاه قدرت باقی مانده‌اند و اصلا تو گویی کمتر میل به ماندن داشته و دارند، آنگونه که از بسیاریشان در طول این سالها شنیدم و دیدم.
نسلی کوچ رو و کولی وار که شانه‌هایش نه از بار مسئولیت که از سهمناکی نامردمی و نامرادی شکسته و خم شده است! این اما نسلی بود که بزرگترهاشان در کودکی، انقلاب را دیدند و در جنگ تفنگهایی بدوش گرفتند، بزرگتر از قدشان و کوچکترهاشان ترجمان سخن انقلاب بودند برای نسلی که در راه بود و انبوه وار به آسمان مغشوش سیاست ایران چشم می‌گشود.

 

نسل من، نسلی هویت‌ساز بود یا دست کم می‌توانست باشد و می‌توانست در شکاف دو نسل، حلقه‌ی دو عصر و ترجمان دو جهان‌بینی باشد تا اینکه خود بخشی مستحیل از هر یک از آن دو که اولی آسیب دیده‌ی سالها مبارزه‌ی چریکی و انقلاب و جنگ و دومی بزرگ شده‌ی تردید و ناپایداری و گذاربود.
می توانست باشد اما
افسوس که٬ نگذاشتند٬ نتوانست، درماند و شکست!