صبح دیروز، شنبه ۸ دی ماه، خانواده بسیاری از دانشجویان بازداشتی برای پیگیری وضعیت فرزندان خود از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۱:۳۰ جلوی زندان اوین تجمع کردند. خانواده ها با استناد به قول رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس دال بر امکان ملاقات با دانشجویان در بند به مناسبت عید غدیر خواهان ملاقات با فرزندانشان گردیدند.
پس از گذشت مدتی از تجمع خانواده ها، یکی از مسئولین بند ۲۰۹ که خود را انهاری معرفی می کرد، ملاقات کردند. خانواده دانشجویان با شنیدن اظهارات انهاری و نیز با توجه به این که ۲۸ روز از بازداشت فرزندانشان گذشته و تاکنون خانواده ها هیچ خبری از فرزندان خود بدست نیاورده اند، بسیار عصبانی شدند و درگیری های لفظی بین آن ها و انهاری بوجود آمد.
درنهایت شخص دیگری که خود را جانشین مدیر زندان و ناصر معرفی می کرد؛ در میان خانواده ها حاضر شد و با آن ها صحبت کرد. وی در جواب اعتراضات خانواده ها گفت که تا از دادگاه اجازه ملاقات داده نشود هیچ گونه ملاقاتی ترتیب داده نمی شود. همچنین در این تلاش ها به خانواده ها گفته شد که برای پیگیری بیشتر به سالاری کیا معاون قاضی مرتضوی مراجعه کنند.
مصاحبه با عبدالفتاح سلطانی
آقای عبدالفتاح سلطانی شما وکالت تعدادی از داشجویان دستگیر شده را به عهده دارید. آیا تا به حال موفق شدهاید وکالت نامههای خود را به امضای موکلان برسانید؟
خیر. ما علیرغم اینکه به معاونت امنیت و بازپرس مربوطه مراجعه کردیم و درخواست کتبی هم دادیم هنوز اجازه ملاقات با آنها و یا تنظیم وکالت نامه را به ما ندادهاند.
شما وکالت چند دانشجوی بازداشتی را به عهده دارید؟ اسامی آنها چیست؟
من و یکی از همکارانم قرار است وکالت شش نفررا به عهده بگیریم. اما به درخواست خانوادهها نمی توانم فعلا اسامی آنها را بگویم.
آخرین خبری که از وضعیت موکلان خود دارید چیست؟
این یکی از نگرانیهای فعالان حقوق بشر درایران است. در مواردی که الان موضوع بحث ما هستند و هم در مواردی در گذشته، متهمین وقتی دستگیر میشوند یک یا دو ماه و گاه بیشتر از آن، یک وضعیت بلاتکلیف دارند. یعنی نه خانوادهها میدانند که چه مقامی اینها را دستگیر کرده و نه میدانند در چه شرایطی هستند و نه امکان ملاقات به وکیل و یا خانوادهها داده می شود. در مورد برخی دستگیرشدگان ما حتی نمیدانیم که در اختیار زندان هستند یا خیر. در باره تعداد کمی از دستگیر شدگان از زندان سوال شده و زندان درباره آنها اظهار بی اطلاعی می کند. لذا معتقد هستیم دستگیری این دانشجویان، نگهداری آنها در جای نامشخص و نامعلوم و عدم اجازه ملاقات با وکیل و خانواده از موارد نقض آشکار حقوق بشر است.
ما از مسئولان می خواهیم با عدهای جوان که جز برگزاری سالگرد یک حادثه تاریخی و ابراز نظر آرام و غیر خشونت آمیز کار دیگری نکردهاند، چنین نکنند. چنین برخوردی با اینها از انسانیت بدور است.
آیا تا به حال هیچ ارگانی مسئولیت بازداشتها را به عهده گرفتهاست؟
در مورد تعداد زیادی پاسخ مثبت است. معاونت امنیت دادسرای تهران گفته است که تعداد زیادی از دستگیرشدگان در اختیار آنها هستند.
آیا شما به عنوان وکیل عدهای از دستگیر شدگان، توانستهاید با مسولان این ارگان در تماس بوده و با آنها صحبت کنید؟
مراجعه داشتیم. ما را به یکی از بازپرسها محول کردند. ایشان گفتهاند که در حال تحقیقات هستند. ما برای تنظیم وکالت نامه تقاضا دادیم ولی گفتند که فعلا اجازه ملاقات نیست و از طریق خانوادهها با ما تماس میگیرند.
نام این بازپرس چیست؟
معمولا بازپرس شعبه دوم معاونت امنیت به آن می گویند.
چه ارتباطی به قاضی حداد دارد؟
قاضی حداد در راس تشکیلات است. این تشکیلات در دادگاه انقلاب مستقر است. نام آن معاونت امنیت دادسرای عمومی و انقلاب تهران است. طی هشتاد - نود سالی که دادگستری و دادسرا داشتیم چنین معاونتی برای دادسرای تهران تعریف نشده بود. اخیرا یکی دو سال است این معاونت شکل گرفته. مسئولیت آن به عهده آقای حسن زارع دهنوی معروف به قاضی حداد است. البته این هم از شگفتیهای روزگار است که قاضی برای خودش اسم مستعار انتخاب می کند.
به هر حال این معاونت چند بازپرس و دادیار دارد و اینها پروندههای سیاسی را که معروف به پروندههای امنیتی هستند، رسیدگی می کنند.
آیا دادگستری به لحاظ قانونی حق داشته چنین معاونتی را بدون تصویب قانون تعریف کند؟
ببینید. در این امر اختلاف نظر وجود دارد. برخی معتقدند چون قانون گفته است که دادستان می تواند به تعداد لازم برای خودش معاون داشته باشد، ایجاد معاونت جدید در آن تعریف می گنجد. ولی از دید بنده چنین نیست و بعضی از حقوقدانان دیگر نیز معتقدند باید تشکیلات دادسرا توسط قانونی که مجلس تصویب می کند تعریف شود و از آنجا که طی دهها سال گذشته چنین معاونتی وجود نداشته اصولا نباید چنین معاونتی ایجاد شود. به ویژه که در اصل ۱۶۸ قانون اساسی تاکید شده که متهمان سیاسی باید در دادگاههای علنی و با حضور هیئت منصفه محاکمه بشوند. متهمینی که در این دادگاه ها محاکمه می شوند باید در دادسرایی مورد تحقیق قرار بگیرند که در دادسرای عمومی باشد و نه در یک دادسرای ویژه با شرایط ویژه.
از نظر بنده به لحاظ قانونی در این امر جای بحث و اشکال است اما متاسفانه عدهای حاضر نیستند تمکین کنند به قانون و با یک توجیه به ظاهر قانونی هر کاری را که مایل باشند انجام میدهند.
آیا شما از ملاقات خانوادهها با آقای محمدی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس اطلاع دارید؟
من در جریان هستم که خانوادهها به کمیسیون امنیت ملی مجلس رفتند و در آنجا با نمایندگانی ملاقات داشتند.
من در گزارشی خواندم که آقای دکتر محمود محمدی، نماینده آباده و رئیس کمیته روابط خارجی کمسیون امنیت ملی جمهوری اسلامی به خانوادهها گفته که همه دستگیرشدگان مجرم هستند. نظر شما در این رابطه چیست؟
من این جمله را نشنیدهام و نمی دانم که آیا کسی این جمله را گفته یا نگفته. اما نکته این است که اگر همه دستگیرشدگان گناهی مرتکب شده باشند، که نشدهاند، تا زمانی که از سوی یک مرجع دارای صلاحیت محکوم نشده باشند به آنها می گویند متهم. متهم با مجرم فرق دارد نماینده مجلس باید بداند که در مرحله تحقیقات حق نداریم به هیچ انسانی واژه مجرم را اطلاق کنیم.
آیا می توان ادعا کرد که روند دستگیری دانشجویان از ابتدا تا به حال زیرپا گذاشتن قانون توسط آمران وعاملان این دستگیریها را در بر می گیرد؟
من معتقدم یک جریان تندرو و افراطی در دستگاه قضایی وجود دارد که متاسفانه اغلب پروندههای سیاسی را این جریان پیگیری می کند و در عمل دیده شده که هر جا خارج از این جریان پرونده مورد دادرسی قرار گرفته برخورد مطلوبی به آن شده است. نمونه آن پروندهای است که خود من داشتم. علیرغم اینکه به پنج سال حبس و پنج سال محکومیت قضایی محکوم شدم در دادگاه تجدید نظر از کلیه اتهامات برائت حاصل کردم. آقای مددی نمونه دیگری است که اخیرا اتفاق افتاد.
آن جریان افراطی که مد نظر من است متاسفانه دست به بازداشتهای خود سرانه میزند. قوانین را مراعات نمیکند. هر کسی سخنی گفته باشد که با سلیقه آن جریان افراطی مطابق نباشد با اتهامات واهی دستگیر شده و به زندان برده می شود. من معتقدم قضات صادقی در دستگاه قضایی وجود دارند که با این برخوردهای غیرقانونی مخالف هستند ولی متاسفانه قدرت دست آنها نیست. قدرت دست همان عده قلیل افراطی است که آنها متاسفانه به هیچ ضابطهای پایبند نیستند.
گام بعدی شما برای دانشجویان چیست؟ چه اقدامی در نظر دارید؟
ما سعی می کنیم به دادسرا مراجعه داشته باشیم. مکرر مراجعه خواهیم کرد. ما اینقدر به این در بسته می کوبیم تا باز بشود و بتوانیم با موکلان خود ملاقات داشته باشیم
آوای دانشگاه و مهرگان