دستگاه شور، از دستگاه‌های موسیقی ایران است.
قالب آوازهایی که خواننده آموزش ندیده ایرانی می‌‌خواند در یکی از مایه‌های این آواز می‌‌گنجد، از این رو این دستگاه را مادر موسیقی ایرانی هم خوانده‌اند.
در میان دستگاه‌های ایرانی شور از همه بزرگ‌تر است. زیرا هر یک از دستگاه‌ها دارای یک عده آوازها و الحان فرعی‌ست ولی شور غیر از آوازهای فرعی دارای ملحقاتیست که هر یک به تنهایی استقلال دارد. آوازهای مستقلی که جزء شور محسوب می‌شود و هر یک استقلال دارد از این قرار است: ابوعطا، بیات ترک، افشاری و دشتی.
آواز ابوعطا، یکی از آوازهای چهار گانهٔ متعلق به شور در موسیقی امروز (به همراه افشاری، دشتی و بیات ترک) است. ابوعطا با القاب دیگری مانند سارنج (صلحی) و دستان عرب نیز شناخته می‌شود.
گام آن با گام شور یکی است و تنها اختلاف آن با شور در توقّف مکرّر ابوعطا روی درجهٔ چهارم (نت شاهد) و درجهٔ دوم (نت ایست) می‌باشد و درجهٔ پنجم ثابت است. در نغمهٔ ابوعطا، نت متغییر وجود ندارد.
در ردیف موسیقی موسی معروفی گوشه‌های ابوعطا بعد از شش درآمد، عبارتند از: محمد صادق خانی، کرشمه، سیخی، تک مقدم (که نوعی تحریر است)، حزین، حجاز (که در سه قسمت ذکر گردیده و مهم‌ترین گوشهٔ ابوعطاست)، بسته نگار، بغدادی (که شبیه حجاز است)، دوبیتی، شمالی، چهار باغ، گبری، رامکلی، فرود و مثنوی.
در ردیف منقول ابوالحسن صبا، گوشهٔ خسروشیرین نیز در ابوعطا ذکر شده‌است. آواز ابوعطا در میان مقام‌های قدیم به چشم نمی‌خورد اما از مقام‌های قدیم، فواصل جان فزا، بوستان و حسینی با ابوعطا مطابقت دارند.
ابوعطا در محدودهٔ حجاز دارای نغمه‌هایی نزدیک به الحان عربی است، اما آواز ابوعطا خود مورد پسند و به ذوق ایرانیان است.
آواز بیات ترک یا بیات زند از آوازهای چهارگانه دستگاه شور است که از لحاظ رابطهٔ فواصل با درآمد، قدری یکنواخت به گوش می‌رسد. نُت شاهد آن، درجهٔ سوم گام شور و نت ایست، درجهٔ هفتم آن است.
|
هم رود زنان به زخمه راندن |
هم فاختگان به زَند خواندن |
بیات ترک به دلیل نزدیکی به ماهور، قابلیت اجرایی بسیاری از گوشه‌های ماهور را دارد. بیات ترک تنوعی در تغییر بنیهٔ شور است که در انتها نیز به شور ختم می شود؛ زیرا اختلافی در فواصل شور و ترک (با علامت تغییر دهنده) وجود ندارد.
فواصل بیات ترک را دوم و سوم بزرگ، چهارم و پنجم درست، ششم بزرگ، هفتم نیم بزرگ و هنگام تشکیل می‌دهند که با رعایت تطابق فواصل با مقام ملایم دلگشا در موسیقی مقامی منطبق است
آواز بیات ترک در پرده‌های شور نواخته می‌شود و جزو ملحقات آن طبقه بندی می‌شود، ولی چون از نظر شنوایی حسی شبیه دستگاه ماهور ایجاد می‌‌کند، برخی قایل به طبقه بندی آن تحت دستگاه ماهور هستند.
در مکتب آوازی اصفهان آواز بیات ترک در مشتقات دستگاه ماهور به حساب می‌‌آید اما در مکتب تهران، مایه بیات ترک را جزء دستگاه شور به حساب می‌‌آورند
آواز دشتی از متعلقات دستگاه شور است، از مشهورترین آثار در آواز دشتی به سرود ای ایران اثر روح‌الله خالقی میتوان اشاره کرده، عارف قزوینی نیز بسیاری از تصنیف‌های خود را در این آواز ارایه کرده است.
سلام
سایت ما آپدیت شد...
این بار با موضوع: بهترین برنامه های ارسال ایمیل و آگهی ها و تبلیغات به همراه ۱ میلیون ایمیل رایگان و هزاران امکانات پیشرفته با کمترین قیمت هر ایمیل ۲ ریال از این بهتر چی میخوای؟
سرکار خانم حمیدی با سلام
می خواهم بدانم تمام خواننده ها در تمامی دستگاه ها می توانند بخوانند؟
آیا دستگاه جدیدی به دستگاه های قدیمی اضافه نشده؟
آیا دستگاه قدیمی هست که دیگر خوانندگان و نوازندگان از آنها استفاده نکنند و بقول معروف دموده شده باشد؟
آقای استاد شجریان بیشتر در کدام دستگاه آواز می خواند؟
آیا در یک قطعه موسیقی می توان از چند دستگاه استفاده کرد؟
آیا برای مثلا دستگاه شور می بایست از ساز های خاصی استفاده نمود؟
آیا با ساز های خارجی مثل گیتار میتوان قطعه ای در شور نواخت؟
جدیدا یک ارکستر سنفونی در خارج دیدم که یک قطعه زیبایی را اجرا نمود و علاوه بر ساز های خارجی از ساز های ایرانی هم استفاده شده بود و بسیار جالب بود.ترکیب آنها با یک ظرافت خاصی صورت گرفته شده بود.موفق باشی
سوال های خوبی بود ممنون
سعی می کنم جواب همشونو پیدا کنم البته بعد از امتحانات