شب یَلدا یا شب چِله آخرین شب آذرماه، نخستین شب زمستان و درازترین شب سال است. ایرانیان و بسیاری از دیگر اقوام آن را مبارک می دارند و این شب را جشن میگیرند.
جشن یلدا و عادات مرسوم در آن
در آیین کهن , بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی‌ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می‌گذاشتند و با جامه‌ای سپید به صحرا می‌رفتند و بر فرشی سپید می‌نشستند. دربان‌ها و نگهبانان کاخ شاهی و همه‌ی برده‌ها و خدمت‌کاران در سطح شهر آزاد شده و به‌سان دیگران زندگی می‌کردند. رئیس و مرئوس، پادشاه و آحاد مردم همگی یکسان بودند( صحت این امر موکد نیست , شاید تنها افسانه باشد ) . جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شبنشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار میشود. متل گویی که نوعی شعرخوانی و داستان خوانی است در قدیم اجرا می شده است به این صورت که خانواده ها در این شب گرد می آمدند و پیرتر ها برای همه قصه تعریف می کردند . آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادی دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند , این میوه ها که اکثرا" کثیر الدانه هستند , نوعی جادوی سرایتی محسوب می شوند که انسان ها با توسل به برکت خیزی و پر دانه بودن آنها , خودشان را نیز مانند آنها برکت خیز می کنند و نیروی باروی را در خویش افزایش می دهند . در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن، آینده‌گویی می‌کنند.
درازترین شب سال، شب اول برج جدی. شب چله بزرگ زمستان. این کلمه در سریانی به معنی میلاد است. چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق می‌کردند از اینرو بدین نام نامیدند.
امری که از شواهد تاریخی حکایت می کند این است که بیشتر رسوم دین مسیحیت از مهرپرستی و یا میتراییسم برگرفته شده است . مانند تولد مسیح در یک آقل که برگرفته شده از تولد میترا در غار است و همچنین شب میلاد مسیح که مصادف با یلدا می باشد , نیز از این آیین کهن آریایی گرفته شده است و همچنین درخت سرو و کاج که در آیین مهر با ستاره ای بر فرازش تزیین می شد . ( ستاره نشانه ایست که بازرگانان را راهنمایی می کند تا به میترا در غار برسند - درخت سرو را از این روی دوست داشتند که نماد آزادگی و مقاومت در برابر تاریکی بود که آثارش را در ادبیاتمان می توانیم به وفور بیابیم - درخت کاج از این روی در کشورهای اروپایی مرسوم شد که محیط طبیعی آنها برای رویش کاج بهتر بود ) .
باستانی ترین جشن مردم ایران زمین را به تبریک عرض می کنم
یاسمن عزیز با سلام
مقاله زیبایی بود از جهت یادآوری جشنها وسنتهای ایران باستان، ای کاش مابقی اداب وسنن ایران باستان مرتبا تکرار و توضیح داده میشد تا شاید شخصیت ایرانی بودنمان بهتر شناخته می شد.
بسیاری سعی کردند بنام تمدن جدید اینگونه جشنها را برای ایرانیان تمام شده حساب نمایند ولی خوشبختانه نتوانستند.جشن مهرگان ،چهارشنبه سوری،عید نوروز و....از این جمله می باشند. موفق باشید.
سلام خانم حمیدی
متن مفیدی بود .
مجید جان هم درست میگه ، تا اونجا که من میدونم به جز مساله ی تمدن جدید ، بعد از انقلاب هم خیلی ها سعی داشتند عید اصلی ایرانیان که نوروز می باشد را به عید سعید فطر تغییر دهند و تعطیلات نوروز را لغو کنند که این کار با مخالفت امام خمینی(ره) مواجه شده و انجام نشد !
نمی دونم اونایی که به قول مجید میخوان با از بین بردن سنت به تمدن جدید برسند چه تفکراتی دارند ؟! چه طور میشه بدون اصل و ریشه ادامه داد؟
عید قربان و شب یلدا رو به همه ی همکلاسی ها تبریک میگم !
http://kntu.blogsky.com/?PostID=1300
یلدا باید تو دلتون باشه