متن کامل گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره فعالیت

متن کامل گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره فعالیت صلح‌آمیز هسته‌یی ایران

---

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران
سرویس: انرژی هسته‌یی

گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد فعالیت‌های هسته‌یی صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران در ‌٩ صفحه منتشر شد.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تازه ترین گزارش خود درباره‌ی برنامه‌ی هسته‌یی ایران اعلام کرد که پاسخ‌های ارائه شده ایران درباره‌ی برنامه‌های سانترفیوژهای P-1 و P-2 مطابق با یافته‌های آژانس است و به این ترتیب، با بسته شدن پرونده این موضوع ، یکی از اصلی‌ترین پرسش‌های آژانس درباره فعالیت هسته‌یی ایران پاسخ داده شده است.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) متن کامل گزارش محمد البرادعی، مدیرکل آژانس بین المللی درباره اجرای موافقتنامه پادمان NPT و مفاد مربوط به قطعنامه های ‌١٧٣٧ (‌٢٠٠٦) و ‌١٧٤٧ (‌٢٠٠٧) شورای امنیت سازمان ملل متحد در جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است.

«گزارش مدیر کل

‌١- در ‌٣٠ اوت ‌٢٠٠٧ مدیرکل اجرای موافقتنامه پادمانهای NPT و مقررات مربوط با قطعنامه‌های ‌١٧٣٧ (‌٢٠٠٦) و ‌٧ (‌٢٠٠٧) شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران (GOV/‌٤٨/٢٠٠٧/and Corr.l) را به شواری حکام گزارش نمود. این گزارش تحولات مرتبط از آن تاریخ به بعد را شامل می‌شود.

A- اجرای برنامه کار در رابطه با موضوعات باقیمانده.

‌٢- در تاریخ ‌٢١ اوت ‌٢٠٠٧ دبیرخانه و ایران به تفاهمی درباره برنامه کار برای حل موضوعات باقیمانده اجرای پادمانها دست یافتند (ضمیمه گزارش GOV/‌٤٨/٢٠٠٧) از زمان گزارش قبل پیشرفتهای ذیل در اجرای برنامه کار صورت پذیرفته است.

A -1 سانتریفیوژهای P1 و P2

روزشمار فعالیتها از زمان گزارش قبلی به شرح زیر می‌باشد:

* در تاریخ ‌٣١ اوت ‌٢٠٠٧ آژانس سوالات باقیمانده مربوط به برنامه غنی سازی اورانیوم P1 و P2 را به صورت مکتوب به ایران ارائه نمود.

* در ‌٢٤ و ‌٢٥ سپتامبر ‌٢٠٠٧ جلسه‌ای در تهران بین آژانس و مقامات ایرانی برای تشریح سوالات داده شده به ایران برگزار شد.

* از ‌٩ تا ‌١١ اکتبر ‌٢٠٠٧ جلسه دیگری بین آژانس و مقامات ایرانی در تهران برگزار شد که در آن ایران به سوالات آژانس پاسخهای شفاهی ارائه کرد و آژانس توضیحات و روشنگریهای بیشتری را خواستار شد.

* در ‌١٥ اکتبر ‌٢٠٠٧ آژانس پاسخهای مکتوب اولیه به سوالات را دریافت کرد.

* از ‌٢٠ تا ‌٢٤ اکتبر ‌٢٠٠٧ یک تیم فنی آژانس به منظور مرور دقیق پاسخها و اسناد مثبت و مصاحبه با مسوولین مرتبط با برنامه غنی سازی اورانیوم P1 و P2 به تهران رفتند.

* از ‌٢٩ اکتبر تا اول نوامبر ‌٢٠٠٧ آژانس به گفت‌وگوی خود با مقامات ایرانی درباره برنامه غنی‌سازی سانتریفیوژ ادامه داد.

* ایران اسناد مثبت و توضیحات مکتوب دیگری را ارائه کرد و آژانس گفت‌وگوها و مصاحبه‌هایی را با مسوولان ایرانی درگیر در فعالیت‌های هسته‌یی در دهه ‌٨٠ و ‌٩٠ انجام داد.

* در ‌٥ و ‌١٢ نوامبر ‌٢٠٠٧ ایران پاسخهای خود را به سوالات آژانس درباره برنامه غنی سازی اورانیوم P1 و P2 به صورت مکتنوب ارائه کرد.

A -1-1 - دستیابی به تاسیسات و فناوری چرخه سوخت طی سالهای ‌١٩٩٥-1972

‌٤ - بنا به گفته ایران، سازمان انرژی اتمی ایران در سالهای اولیه قراردهاایی را با مجموعه‌ای از کشورهای فرانسه، آلمان، انگلیس و آمریکا منعقد کرد تا بتواند انرژی هسته‌یی و حد گسترده‌ای از خدمات مربوطه چرخه سوخت دست یابد، اما بعد از انقلاب ‌١٩٧٩ این قراردادها که ارزش کل آنها حدود ‌١٠ میلیارد دلار بود اجرا نشد. ایران توجه را به این جلب کرد که یکی از قراردادها که در سال ‌١٩٧٦ امضا شده بود برای توسعه کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی لیزر بوده است. (پی نوشت ‌١) مقامات عالی رتبه ایرانی گفتند که در اواسط دهه‌ی ‌١٩٨٠ ایران به منظور احیای برنامه هسته‌یی خود و رفع نیاز فزاینده انرژی کشور کار را با بسیاری از کشورها را شروع کردند. با استفاده از سرمایه گذاریهای انجام شده تا آن زمان ایران گفت که تلاش‌هایش را ابتدائا بر تکمیل کارخانه انرژی هسته‌یی بوشهر متمرکز کرد و بدین منظور با نهادهایی از جمله از کشورهای آرژانتین، فرانسه، آلمان و اسپانیا وارد گفت‌وگو شد که موفقیتی حاصل نگردید. همان زمان ایران تلاشهایی برای دستیبابی به راکتورهای تحقیقاتی از آرژانتین، چین، هند و شوروی سابق انجام داد که آن هم بی نتیجه ماند.

‌٥ - به موازات فعالیتهای مربوط به کارخانه‌های انرژی هسته‌یی ایران شروع به ساخت زیربناهای پشتیبانی برای ایجاد مراکز فناوری هسته‌یی در اصفهان و کرج کرد. ولی جدای از فناوری تبدیل اورانیوم که از یک شرکت چینی به دست آمد ایران نتواست تاسیسات یا فناوری چرخه سوخت هسته‌یی از خارج دست یابد. در نتیجه به گفته ایران در اواسط دهه ‌٨٠ تصمیم برای دستیبابی به فناوری غنی سازی اورانیوم از بازار سیاه اتخاذ شد.

‌٦ - برای ارزیابی اطلاعات مشروح داده شده توسط ایران آژانس گفت‌وگوهایی را با مقامات عالی رتبه کنونی و سابق ایران انجام داد. آژانس همچنین اسناد مثبته از جمله قوانین‌، قرارداد با شرکت‌های خارجی، موافقتنامه‌های با دیگر کشورها و بازدید از سایت‌های هسته‌یی ایران را بررسی نمود.

‌٧- با توجه به سابقه طولانی و پیچیدگی برنامه و ماهیت دوگانه فناوری غنی سازی براساس اطلاعاتی که تاکنون دردسترس قرار داد آژانس در موقعیتی نیست که درباره ماهیت اولیه بخشهایی از برنامه نتیجه گیری کند ممکن است زمانیکه ابعاد دیگر برنامه کار به ابعاد دیگر پرداخته خواهد شد و زمانیکه آژانس قادر باشد کامل بودن اظهارنامه‌های ایران را راستی آزمایی کند پاسخ به این سوالات بیشتر روشن شود.

A-1-2 - دستیابی به فناوری غنی سازی P1

پیشنهاد سال ‌١٩٨٧

‌٨- همانگونه که قبلا به شورای حکام گزارش شد (بندهای ‌١٤ و ‌١٥ گزارش (GOV/‌٤٨/٢٠٠٧) ایران در ژانویه ‌٢٠٠٥ کپی سند یک صفحه‌یی دست نویسی را به آژانس نشان داد که در آن پیشنهاد ارائه قطعات و تجهیزات مشخصی به ایران در ‌١٩٧٨ توسط یک واسطه خارجی داده شده بود. ایران در سال ‌٢٠٠٥ بیان داشت که این تنها شاهد مستند باقیمانده درباره دامنه و مدرجات پیشنهاد ‌١٩٨٧ می‌باشد. در ‌٩ اکتبر ‌٢٠٠٧ کپی آن سند به آژانس داده شد. برخی از جوانب خاصی از سند نشان می‌دهد تاریخ آن ‌١٩٨٧ می باشد ولی منشا سند هنوز مشخص نشده است.

‌٩- در ‌٥ نوامبر ‌٢٠٠٧، ایران سیر تاریخی به روز شده‌ای از ملاقات‌های بین ایران و شبکه تامین را که طی سالهای ‌١٩٨٦ تا ‌١٩٨٧ انجام شده بود ارائه کرد. ایران همچنان بر این نظر است که تنها تعدادی قطعات از دو سانتریفیوژ باز شده به اضافه اسناد و نقشه های پشتیبانی در ‌١٩٨٧ توسط شبکه ارسال شده است. ایران بار دیگر تاکید کرد که فناوری یا تجهیزات تبدیل و ریخته گری اورانیوم را از شبکه دریافت نکرده است. و درخواستی برای دریافت سند ‌١٥ صفحه‌ای که روشهای کاهش UF6 به فلز اورانیوم و ریخته گری آن به نیم کره ها را تشریح می‌کند (بند‌٦ GOV/‌٨٧/٢٠٠٧) ارائه نکرده است به این نکات در بخش A-3 زیر پرداخته شده است.

‌١٠- بنا به گفته ایران تصمیم برای دستیبابی به فناوری غنی سازی توسط رییس سازمان انرژی اتمی ایران گرفته و توسط نخست وزیر ایران تایید شد. در پاسخ به استفسارات آژانس درباره اسناد مرتبط دیگر درباره پیشنهاد ‌١٩٨٧ در ‌٨ نوامبر ‌٢٠٠٧ کپی سند محرمانه‌ای از رییس سازمان انرژی اتمی ایران به نخست وزیر به تاریخ ‌٢٨ فوریه ‌١٩٨٧ به آژانس ارائه شد که تایید نخست وزیر در تاریخ ‌٥ مارس ‌١٩٨٧ را نیز در بر داشت. رییس سازمان انرژی اتمی ایران در این مکاتبه بیان داشت که با فعالیت‌ها باید به طور کاملا محرمانه برخورد شود. در پاسخ به استفسار آژانس مبنی بر اینکه آیا هیچ بخش نظامی در این برنامه درگیر بوده است؟ ایران بیان داشته که هیچ موسسه‌ای غیر از سازمان انرژی اتمی در فرایند تصمیم گیری یا اجرای برنامه غنی سازی سانتریفیوژ دخالت نداشته است.

‌١١- براساس مصاحبه‌های انجام شده با مقامات ایرانی و اعضای شبکه تامین در دسترس اسناد محدود ارائه شده توسط ایران و اطلاعات خرید جمع آوری شده از طریق تحقیقات مستقل آژانس، آژانس نتیجه گیری کرده است که اظهارات ایران با اطلاعات در دسترس آژانس درباره دستیابی ایران به فناوری غنی سازی سانتریفیوژ P1 اعلام شده در ‌١٩٨٧ همخوانی دارد.

تحقیق و توسعه اولیه

‌١٢- ایران بیان داشته است که در طول مرحله اول تحقیق و توسعه (P1 (R&D در سالهای ‌١٩٩٣-1987 تنها منابع انسانی و مالی محدودی (سه محقق) به این پروژه اختصاص داده است. بنا به گفته ایران، ایران بر درک کارکرد سانتریفیوژها ، مونتاژ آنها و تولید داخلی قطعات تاکید شده بود. ایران همچنین بیان داشت که در این دوره کار تحقیق و توسعه فقط توسط سازمان انرژی اتمی و بدون حمایت دانشگاهها یا مرکز تحقیقات فیزیک (PHRC) انجام شد. به گفته ایران هیچ تماسی در این دوره با شبکه تامین برای درخواست حمایت در حل مشکلات فنی که ایران با آن مواجه شده بود برقرار نشد.

‌١٣- اظهارات ایران درباره این مرحله از تحقیق و توسعه با یافته‌های آژانس که بر مبنای مصاحبه‌های انجام شده با مقامات و اعضای شبکه هسته‌یی در دسترس، اسناد مثبته ارائه شده توسط ایران و اطلاعات خرید دریافت شده از طریق تحقیقات آژانس همخوانی ندارد. ولی نقش دانشگاه فنی که در آن آلودگی ذرات اورانیوم یافت شده است هنوز نیاز به بررسی دارد (به بخش A.2 نگاه کنید)

پیشنهاد ‌١٩٩٣ و تحقیق و توسعه متعاقب آن

‌١٤- همانگونه که قبلا به شورای حکام گزارش شد (بند ‌١٥ گزارش GOV/‌١٥/٢٠٠٦) اظهارات ایران و اعضای کلیدی شبکه تامین درباره وقایع منجر شده به پیشنهاد اواسط دهه ‌٩٠ در تعارض با یکدیگر می باشد. طی جلسات برگزار شده در کتبر ‌٢٠٠٧ ، ایران روزشمار به هنگام از وقایع ‌١٩٩٣ تا ‌١٩٩٩ را که برخی از جزئیات مربوط به ملاقاتها، افراد شرکت کننده و دریافت های تجهیزات سانتریفیوژ P1 از طرف شبکه در طول این دوره را روشن می ساخت به آژانس ارائه کرد.

‌١٥- ایران مجددا عنوان کرد که در ‌١٩٩٣ شبکه عرضه به ابتکار خود به شرکت ایرانی پیشنهاد فروش فناوری غنی سازی را ارائه کرده است. این پیشنهاد به اطلاع رییس سازمان برنامه و بودجه ایران که عضو شورای انرژی اتمی کشور نیز بوده رسیده بود. این پیشنهاد سپس توسط سازمان انرژی اتمی ایران دنبال شد (بند ‌١٦ گزارش GOV/‌٦٧/٢٠٠٥).

‌١٦- آژانس تاکنون نتوانسته است اظهارات ایران درباره این که شبکه عرضه مبتکر پیشنهاد ‌١٩٩٣ بوده است را تایید کند. اطلاعات داده شده توسط ایران درباره دریافتها و ملاقاتهای فنی بعد از ‌١٩٩٣ را اطلاعات براساس مصاحبه های انجام شده با برخی از افراد شبکه مطابقت دارد. براساس مصاحبه های انجام شده با مقامات لیبی و اعضای شبکه تامین و اطلاعات از منابع دیگر، آژانس نتیجه گرفته است که بیشتر اقلام مربوط به پیشنهاد ‌١٩٩٣ ابتدائا توسط اتحادیه جماهیر عربی لیبی سفارش شده بود، اما در واقع در دوره ‌١٩٩٤ تا‌١٩٩٦ به ایران تحویل شده است.

‌١٧- ایران اظهار کرده است در طول دوره ‌١٩٩٣-1999 ، کماکان با مشکلاتی پیرامون تولید قطعات سانتریفیوژها P1 و ساخت سانتریفیوژهای مورد اطمینان از نوع P1 بوده است. ایران گفته است که تنها تعداد محدودی نیروی انسانی تا ‌١٩٩٧ در این پروژه درگیر بوده‌اند و اینکه حوالی ‌١٩٩٨ مطالعات بیشتر تئوری وعملی در دانشگاه امیر کبیر آغاز گردید. این اظهارات ایران در این زمینه با سوالات فنی که از سوی پرسنل سازمان انرژی اتمی ایران از شبکه انجام شده است و اطلاعات مربوط به خریدها که در اختیار آژانس است تطابق دارد.

‌١٨- ایران اظهار کرد که آزمایش سانتریفیوژ P1 را با موفقیت در اواخر دهه ‌١٩٩٠ انجام داده و تصمیمی مبنی بر انجام تحقیق و توسعه با ابعاد وسیع‌تر اتخاذ گردید که در نهایت منجر به کارخانه غنی سازی شد. در آن راستا ایران اظهار کرد که اماکنی را در هشتگرد کرج، ‌نطنز و اصفهان قبل از تصمیم گیری ساخت کارخانه غنی سازی در نطنز مورد بررسی قرار داد. در طول این مدت فعالیتهای خرید اقلام شدت یافت و تجهیزات خلاء و همچنین مواد خام از جمله فولاد ماراجینگ و آلومینیوم با قدرت بالا از خارج تهیه گردید. ایران اسامی، محلها و فعالیت‌های کارگاههای مربوط به تولید داخلی قطعات سانتریفیوژ را که اکثر این کارگاهها متعلق به سازمانهای صنایع نظامی بوده است را ارائه کرد (GOV/‌١١/٢٠٠٤, para37) اطلاعات ارائه شده توسط ایران در رابطه با زمان این خریدها و میزان آن اقلام با یافته‌های آژانس مطابقت دارد.

A-1-3 دستیبابی تکنولوژی سانتریفیوژ P2

‌١٩- ایران اظهار کرده است شبکه در جلسه ‌١٩٩٦ در دوبی به منظور جبران کیفیت پایین قطعات سانتریفیوژ P1 فراهم شده از شبکه، یک ست کامل از نقشه های عمومی سانتریفیوژ P2 را به ایران تحویل داد. این اظهارات در مصاحبه آژانس با افراد کلیدی شبکه مورد تایید قرار گرفت.

‌٢٠- ایران تاکید کرود که اگرچه نقشه‌ها در ‌١٩٩٦ تحویل شد اما هیچ کاری در زمینه سانتریفیوژ P2 تا سال ‌٢٠٠٢ آغاز نشد. ایران، براساس اظهارات مدیران عالی رتبه قبل و حال در سازمان انرژی اتمی ایران، در آن زمان هنوز توانایی‌های فنی و علمی برای اشراف بر ساخت ماشینهای سانتریفیوژ را به دست نیاورده بود. آژانس اطلاعات قابل اطمینان را در رابطه با خریدهایی از ماشین‌های سانتریفیوژ P2 و یا اقلام مربوط به آن در این دوره زمانی را به دست نیاورده است (شاهد قبلی که در سند GOV/‌١٥/٢٠٠٦, para18) نمی‌تواند کماکان مورد اشاره قرار گیرد.

‌٢١ - در سال ‌٢٠٠٢ سازمان انرژی اتمی ایران قراردادی را با یک شرکت خصوصی برای ساخت سانتریفیوژ اصلاح شده p2 منعقد کرد. (GOV/‌١١/٢٠٠٤, para ‌٤٥). در ‌٥ نوامبر ‌٢٠٠٧ آژانس یک کپی از قرارداد که محتوای آن با مصاحبه‌های قبل با صاحب شرکت که برای مصاحبه در این زمان در دسترس نبود مطابقت داشت دریافت کرد. قرارداد در مارس ‌٢٠٠٣ متوقف شد اما صاحب شرکت اظهار داشته است که او کار خود را با ابتکار خودش تا ژوئن ‌٢٠٠٣ ادامه داد.

‌٢٢- صاحب شرکت در مصاحبه‌های قبل اظهار کرد که قادر بوده است کلیه مواد خام و اقلام جزیی را به استنثای بربرینگها، روغنها و مغناطیس‌ها، از منابع داخلی تامین کند که این امر با اطلاعات خریدها که اخیرا در دسترس آژانس است مطابقت دارد. صاحب شرکت اظهار کرد که ‌١٥٠ مغناطیس با مشخصات p2 تهیه کرده، و تلاش کرده است دهها هزار مغناطیس بیشتر را نیز تهیه کند، اما این سفارشها از سوی فروشندگان لغو شده است.

سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد که پس از توقف قرارداد صاحب شرکت درصدد تامین مغناطیس‌های اضافی برای سازمان بوده است که با شکست مواجه شد، این امر نیز با اطلاعات موجود در آژانس که براساس تحقیقاتش حاصل شده است مطابقت دارد. ایران تایید کرد که روتورهای سانتریفیوژ p2 از نوع کامپوزیت در کارگاهی مستقر در سازمان صنایع دفاع (DIO) ساخته شده است (GOV/‌٣٤/٢٠٠٤, para22).

‌٢٣- براساس بازدیدهای انجام شده توسط بازرسان آژانس از کارگاه p2 در سال ‌٢٠٠٤، مطالعه قرارداد صاحب شرکت، گزارش کار و دفتر عملکرد، و اطلاعات موجود پیرامون درخواست‌های خرید، آژانس نتیجه گرفته است که اظهارات ایران پیرامون فعالیت‌های اظهار شده (R&D) در زمینه P2 با یافته های آژانس مطابقت دارد. نمونه‌های محیط زیست که از اماکن مربوط به R&D و تجهیزات برداشته شده است شواهدی از این که مواد هسته‌یی در این آزمایشات انجام شده باشد را نشان نمی‌دهد.

A.2 منشاء آلودگی

‌٢٤. در ‌١٥ سپتامبر ‌٢٠٠٧ آژانس به طور مکتوب سوالاتی مرتبط با منشاء آلودگی ذرات اورانیوم در دانشگاه فنی را به ایران ارایه داد و خواستار دسترسی به اسناد و افراد و نیز تجهیزات مربوطه و مکان‌های مربوطه، نمونه‌برداری، سوالات شامل منشاء ذرات آلودگی سند شماره (GOV/‌٢٠٠٦ ‌٥٣ Par, ‌٢٤) نوع تجهیزات، استفاده فرضی از تجهیزات، اسامی افراد و نقش آنان و موسسات‌شان شامل مرکز فیزیک (PHRC) شد. بر اساس برنامه کاری ایران می‌بایست پاسخ به سوالات را ارایه و دسترسی‌های درخواستی طی چند هفته آینده اعطا کند.

A.3 سند اورانیوم فلزی

‌٢٥. آژانس در ‌٨ نوامبر ‌٢٠٠٧ یک کپی از سند ‌١٥ صفحه‌یی که روش تبدیل UF6 به اورانیوم فلزی و ریخته‌گری آن را به صورت نیم کره تشریح می‌کرد تحویل گرفت. ایران تاکید کرد که این سند همراه با اسناد P1 در ‌١٩٨٧ دریافت شده است. آژانس این سند را با پاکستان، کشوری که به عنوان مبدا مطرح شده است در میان گذاشته و خواستار اطلاعات بیشتر شده است. ایران ادعا می‌کند موضوع تجهیزات تبدیل مجدد و تجهیزات ریخته گری که در پیشنهاد یک صفحه‌یی ‌١٩٨٧ مطرح شده با شبکه عرضه پیگیری نکرده است. علاوه بر آزمایشات تبدیل UF4 به فلز اورانیوم که در مرکز تحقیقات هسته‌یی تهران (براساس گزارش) GOV/‌٦٠/٢٠٠٤ /annex para2 آژانس هیچ شواهدی مبنی بر وجود فعالیت‌های تبدیل مجدد UF6 و ریخته گری در ایران ندارد؛ در عین حال لازم به ذکر می‌باشد خط تولید مقدار کم UF6 به فلز اورانیوم در تاسیسات UCF که توسط ایران نیز در پرسشنامه طراحی‌های اظهار شده است GOV/‌٧٥/٢٠٠٣ Annex, ‌١para3 وجود دارد. براساس نتایج بازرسی های انجام شده این خط ساخته نشده است.

A.4 پولونیم – ‌٢١٠

‌٢٦ - در ‌١٥ سپتامبر ‌٢٠٠٧ آژانس سوالاتی در رابطه با فعالیت های ایران در پلونیوم ارایه و خواستار دسترسی به اسناد مربوطه و افراد شد. سوالات شامل دامنه و اهداف مطالعات پلونیوم – ‌٢١٠ Para28 ، GOV/‌١١/٢٠٠٤ و ادعایی مبنی بر این که هیچ میزانی از بیسموت از خارج تهیه شده است و یا تلاشی در آن جهت انجام شده و یا این که مطالعات تئوری مربوطه و یا R&D در ایران انجام شده است یا خیر بود. براساس برنامه کار، ایران باید پاسخ به سوالات و درخواست و دسترسی درخواستی در چند هفته آینده را معمول دارد.

A - ‌٥ معدن گچین

‌٢٧ - در ‌١٥ سپتامبر ‌٢٠٠٧ آژانس سوالات را به صورت مکتوب در زمینه معدن گچین و درخواست دسترسی به اسناد، افراد و تجهیزات مربوطه را به ایران ارایه کرد. سوالات شامل مشخص کردن مالکیت محدوده معدن، اکتشاف و استخراج و این که چرا این گونه فعالیت‌ها در این محل انجام شده است، (حال آنکه زیر ساختار مناسب در جای دیگری وجود داشته است) و این که چرا فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی ایران در این معدن در سال ‌١٩٩٣ متوقف شد GOV/‌٦٧/٢٠٠٥ Para26 بود. مطابق برنامه کار، ایران باید پاسخ به سوالات و دسترسی‌ها را ظرف چند هفته بدهد.

A - ‌٦ مطالعات ادعایی

‌٢٨ - آژانس از ایران خواسته است در اولین فرصت سوالات در زمینه مطالعات ادعایی پیرامون تبدیل دی اکسید اوارنیوم به UF4 (پروژه نمک سبز) آزمایشات مربوط به انفجار بالا و طراحی پرتابه ورود مجدد موشک GOV/‌١٥/٢٠٠٦ Para ‌٣٨-39 را مورد توجه قرار دهد. مطابق برنامه کار ایران بایستی در چند هفته آینده به این موضوع بپردازد. در عین حال آژانس مشغول اتخاذ ترتیباتی است که مدارک مربوطه دریافتی از طرف ثالث را با ایران در میان گذارد.

A - ‌٧ ضمائم تاسیسات مربوط به کارخانه سوخت نطنز

‌٢٩ - در ‌١٧ و ‌١٨ سپتامبر ‌٢٠٠٧ یک تیم فنی آژانس با مقامات ایرانی جزییات پیش نویس ضمائم تاسیسات مربوط به کارخانه سوخت نطنز در اختیار گذاشتند بحث های بیشتر در ‌٢٠ و ‌٢٤ سپتامبر منجر به اجرایی شدن ضمیمه تاسیسات از تاریخ سپتامبر ‌٢٠٠٧ شد.

B - فعالیت های کنونی مرتبط با غنی سازی

‌٣٠ - در ‌٣ نوامبر ‌٢٠٠٧ آژانس راستی آزمایی کرد که ایران نصب ‌١٨ زنجیره ‌١٦٤ تایی را در FEP تمام کرده و UF6 به تمام ‌١٨ آبشار تزریق کرده است. هیچ گونه فعالیت در زمینه نصب ماشین سانتریفیوژ و یا نصب لوله گذاری سانترفیوژ خارج از منطقه ‌١٨ آبشار اولیه انجام نشده است. کار نصب زیرساخت‌های سیستم‌های ثانویه مربوط و تزریق و خروج مواد ادامه دارد.

‌٣١ - از فوریه ‌٢٠٠٧ تاکنون ایران حدود ‌١٢٤٠ کیلو UF6 را به آبشارها در FEP تزریق کرده است. میزان تزریق کمتر از مقدار مورد انتظار در یک تاسیسات با چنین طراحی می‌باشد. در حالی که ایران اظهار کرده است به سطح غنای ‌٨/٤ اورانیوم FEP ‌٢٣٥ رسیده است. حداکثر غنایی که آژانس براساس نمونه گیری زیست محیطی از قطعات آبشارها و تجهیزات مربوطه انجام داده است ‌٤ درصد می باشد. حسابرسی جزیی مواد هسته‌یی در انبارداری سالانه که قرار است از ‌١٦ تا ‌١٩ دسامبر ‌٢٠٠٧ انجام شود عملی خواهد شد. از مارس ‌٢٠٠٧ تاکنون جمعا ‌٧ بازرسی سر زده از FEP انجام شده است.

‌٣٢ - از اوت ‌٢٠٠٧ تاکنون ایران به آزمایش ماشین‌های سانتریفیوژ تکی، آبشارهای ‌١٠ و‌٢٠ تایی و نیز یک آبشار ‌١٦٤ تایی در قسمت کارخانه پایلوت غنی سازی (PFEP) ادامه داده است. از ‌٢٣ جولای تا ‌٢٢ اکتبر ‌٢٠٠٧، ایران ‌٥ کیلو UF5 در ماشین تکی تزریق کرده است. هیچ موادی به آبشارها تزریق نشده است. از ‌١٥ تا ‌١٨ سپتامبر ‌٢٠٠٧ آژانس یک راستی آزمایی پیرامون انبارداری فیزیکی در ( PFEP) انجام داد؛ اگرچه هنوز نتیجه بعضی از نمونه‌ها در دسترس نیست ولی ارزیابی مقدماتی آ‌ژانس از این انبارداری اظهارات ایران را تایید می‌کند.

‌٣٣ - اخبار زیادی در مطبوعات به نقل از مقامات عالی رتبه ایرانی در رابطه با R&D و آزمایشات مربوط به ماشین P2 در ایران GOV/‌٢٧/٢٠٠٦ Para ‌١٤ مطرح شده است. براساس مکاتبه انجام شده از سوی ایران به آژانس در ‌٨ نوامبر ‌٢٠٠٧ ایران اعلام داشته "ایران به طور داوطلبانه آژانس را از وضعیت آزمایشات مکانیکی بدون تزریق UF6 مربوط به نسل جدید طراحی سانترفیوژ مطلع کرده است." در مکاتبات نیز اضافه شده است: " ایران موافقت کرد که در رابطه با نسل جدید سانتریفیوژها تبادل اطلاعات کند" و در این رابطه با آژانس در ماه دسامبر ‌٢٠٠٧ بحث خواهد کرد.

C - فعالیت‌های بازفرآوری

‌٣٤ - آژانس از طریق بازرسی‌های خود و راستی آزمایی اطلاعات طراحی به نظارت بر استفاده و ساخت سلول های داغ در راکتور تحقیقاتی تهران (TRR) تاسیسات تولید رادیو ایزوتوپ مولیبدنیوم، ید و زنون (تاسیسات MIX) و راکتور تحقیقات هسته‌یی ایران (IR-40) ادامه داده است. هیچ نشانه‌ای از فعالیت های مرتبط با بازفرآوری در این تاسیاست وجود نداشته است.

D - پروژه های مرتبط با آب سنگین

‌٣٥ - آژانس در ‌١١ نوامبر ‌٢٠٠٧ به راستی آزمایی اطلاعات طراحی در IR-40 پرداخته و توجه کرد که ساخت تاسیسات در حال پیشرفت است. تصویربرداری ماهواره‌ای ظاهرا نشان می‌دهند کارخانه تولید آب سنگین در حال عملیات است. با توجه به این که پروتکل الحاقی هم چنان اجرا نشده باقی مانده است آژانس به این تاسیسات دسترسی روتین ندارد، می‌بایستی بر تصویربرداری‌های ماهواره‌ای تکیه کند.

E - دیگر مسایل اجرایی

E - ‌١ تبدیل اورانیوم

‌٣٦ - در طول مدت انجام عملیات تبدیل اورانیوم در UCF که از تاریخ ‌٣١ مارس ‌٢٠٠٧ آغاز شد تا ‌٥ نوامبر ‌٢٠٠٧ ، تقریبا ‌٧٨ تن اورانیوم به شکل UF6 تولید شده است. این رقم مجموع حجم تولید UF6 را در UCF از مارس ‌٢٠٠٤ را به حدود ‌٢٦٦ تن می رساند که تمامی آنها تحت نظارت و مراقبت آژانس قرار داشته‌اند.

E -2 اطلاعات طراحی

‌٣٧ - آژانس در ‌٣٠ مارس ‌٢٠٠٧، از ایران خواست تا تصمیم خود درخصوص تعلیق اجرای متن اصلاح شده کد ‌٣ -1 ترتیبات فرعی (GOV/‌٢٢/٢٠٠٧ بخش ‌١٤-12) (پی نوشت دو) را مورد تجدید نظر قرار دهد، اما هیچ پیشرفتی در خصوص این مساله وجود نداشته است.

E- ‌٣ دیگر مسایل

‌٣٨ - آژانس به منظور راستی آزمایی و ممهور کردن سوخت جدید پیش بینی شده برای نیروگاه هسته‌یی بوشهر در تاریخ ‌٢٦ نوامبر ‌٢٠٠٧ و قبل از حمل سوخت از روسیه به ایران ترتیباتی اتخاذ کرده است.

F - خلاصه گزارش

‌٣٩ - آژانس قادر شده است عدم انحراف مواد اعلام شده هسته‌یی در ایران را راستی آزمایی کند ایران دسترسی آژانس به مواد اعلام شده هسته‌یی را فراهم ساخت و گزارش‌های حسابرسی لازم در ارتباط با مواد و فعالیت‌های اعلام شده هسته‌یی را ارایه داده است ایران یک (متن) ضمیمه تاسیسات برای FEP را منعقد کرد. به هر حال بایستی توجه داشت که از اوایل ‌٢٠٠٦ آژانس این گونه اطلاعات را که ایران پیشتر پیرو پروتکل الحاقی و اقدامات شفاف سازی در اختیار می‌گذاشت، دریافت نکرده است؛ در نتیجه، آگاهی آژانس درباره برنامه جاری هسته‌یی ایران در حال تنزل بود.

‌٤٠ - ایران بر خلاف تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد، با ادامه دادن عملیات PFEP (کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت) و FEP ( کارخانه غنی سازی سوخت) فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی را به حال تعلیق در نیاورده است. ایران هم چنین به ساخت IR-40 و عملیات کارخانه تولید آب سنگین ادامه داده است.

‌٤١ - دو مساله عمده مرتبط با گستره و ماهیت برنامه هسته ای ایران باقی مانده است: برنامه سانتریفیوژ غنی سازی گذشته و کنونی ایران و مطالعات ادعا شده. آژانس قادر شده است نتیجه بگیرد که پاسخ های ارایه شده در خصوص گذشته برنامه‌های سانتریفیوژهای P-1 و P-2 منطبق با یافته هایش بوده است. آژانس در عین حال هم چنان به دنبال تثبیت ( این مطلب) خواهد بود و به تکمیل اقدامات راستی آزمایی اظهارات ایران ادامه می دهد. آژانس در نظر دارد طی چند هفته آینده روی موضوع آلودگی و هم چنین مطالعات ادعا شده و دیگر فعالیت هایی که می تواند ابعاد نظامی داشته باشد، متمرکز شود.

‌٤٢- ایران دسترسی کافی به افراد را فراهم کرده، به موقع به سوالات پاسخ داده و به ارایه توضیحات در خصوص موضوعات مطرح شده در چارچوب برنامه اقدام شتاب بخشیده است.

در هر حال همکاری ایران بیشتر حالت واکنشی داشته است تا حالات فعال. همانگونه که قبلا عنوان گردید همکاری فعال و شفافیت کامل ایران برای اجرای کامل و سریع برنامه اقدام ضروری است.

‌٤٣ - به علاوه ایران نیاز دارد به اعتمادسازی در مورد گستره و ماهیت برنامه کنونی خود ادامه دهد. اعتماد به ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته‌یی ایران مستلزم این است که آژانس قادر باشد نه فقط درباره مواد اعلام شده هسته‌یی بلکه با همین درجه اهمیت در مورد عدم وجود مواد و فعالیت های اعلام نشده هسته‌یی در ایران، تضمین ارایه کند. اگرچه آژانس غیر از مواردی که در چارچوب برنامه بدانها پرداخته می‌شود درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اعلام نشده احتمالی در ایران اطلاعات قطعی ندارد، اما آژانس در موقعیتی نیست که بدون اجرای کامل پروتکل الحاقی، در خصوص عدم وجود مواد و فعالیت‌های هسته‌یی اظهار نشده در ایران تضمینات معتبری ارایه کند. این امر به ویژه با توجه به فعالیت های اعلام نشده ایران طی نزدیک به دو دهه برای بازسازی اعتماد به ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته‌یی این کشور حایز اهمیت می باشد. مدیرکل بنابراین بار دیگر مصرانه از ایران می‌خواهد پروتکل الحاقی را در اولین فرصت ممکن اجرا کند.

مدیرکل هم چنین بار دیگر مصرانه از ایران می‌خواهد تمامی اقدامات اعتمادسازی که توسط شورای امنیت الزامی شده از جمله غنی سازی فعالیت‌های مرتبط با غنی سازی را به اجرا در آورد.

‌٤٤ - مدیر کل به نحو مقتضی به گزارش دهی خود ادامه خواهد داد.

پی نوشت یک: (علاوه بر قرارداد ‌١٩٧٦ برای کارخانه نیمه صنعتی غنی‌سازی البرز که با یک شرکت آمریکایی منعقد شده بود ایران گزارش نموده است که قراردادهای زیر در رابطه با غنی سازی لیزر منعقد شده است. (بند ‌٣٠ گزارش ضمیمه GOV/‌٦٠/٢٠٠٤)

* ‌١٩٧٥ - برای ایجاد آزمایشگاهی به منظور مطالعه رفتار اسپکتروسکوپیک فلز اورانیوم (آلمان)

* ‌١٩٩١- برای ایجاد آزمایشگاه اسپکتروسکوبی لیزر و آزمایشگاه جداسازی جامع (چین)

* ‌١٩٩٨ - برای دستیابی به اطلاعاتی در رابطه غنی سازی لیزر و تهیه تجهیزات مرتبط (روسیه)

پی نوشت دو: براساس کد ‌١-3 بخش عمومی ترتیبات فرعی که در ‌١٩٧٦ که مورد توافق قرار گرفته است اطلاعات طراحی تاسیسات جدیدی "معمولا نبایست دیرتر از ‌١٨٠ روز قبل از زمان تعیین شده دریافت مواد هسته‌یی برای اولین بار در تاسیسات، ارائه گردد" در مقابل متن اصلاح شده است که در ‌٢٠٠٣ مورد موافقت قرار گرفت مبنی بر این که چنین اطلاعاتی بایستی از زمان تصمیم‌ ساخت یا اجازه ساخت چنین تاسیساتی (هر کدام که زودتر است) ارائه شود.»

انتهای پیام

کد خبر: 8608-14386