پاسخ بنیاد باران به منتقدان سیاست‌های هسته‌ای دولت اصلاحات

پاسخ بنیاد باران به منتقدان سیاست‌های هسته‌ای دولت اصلاحات: تــعــلــیــق در دوره خــاتــمــی شــکــســت

---

خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران
سرویس: انرژی هسته‌یی

بنیاد باران در تحلیلی به توضیح درباره نقش دولت اصلاحات در تثبیت حق بهره‌برداری ایران از فناوری صلح‌آمیز هسته‌یی پرداخت و به برخی انتقاداتی که علیه دولت خاتمی در این زمینه مطرح و در آن سیاست‌های این دوران "مرعوبانه" و "منفعلانه" خوانده می‌شود، پاسخ داد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در مطلبی که بر روی سایت بنیاد باران قرار گرفته، در پاسخ به این اظهارات برخی مسوولین دولت نهم مبنی‌براینکه« مساله هسته‌یی در دولت نهم از زمانی آغاز شد که همه فعالیت‌های هسته‌یی در نطنز و اصفهان تعطیل شده بود.» آمده است:

« در سپتامبر ۲۰۰۳ تعلیق غنی‌سازی اورانیوم برای ایران الزامی شد و ایران دو سال تعلیق غنی‌سازی را به اجرا در آورد؛ گو اینکه تنها گازدهی در نطنز تعلیق شده بود و دو بار نزدیک بود که به هم بخورد و در مجموع تعلیق در اختیار ایران بود. مسوولان پرونده هسته‌یی ایران در دوره خاتمی- روحانی با افزودن قید « داوطلبانه» به تعلیق غنی‌سازی آن را از حیطه "اجبار" و "الزام" در آوردند و تعلیق غنی‌سازی اورانیوم عملی اختیاری و برای ارائه حسن نیت ایران و همکاری‌های خارج از چارچوب ان.پی.تی بود.

در طول مذاکرات هسته‌یی، وزرای اروپایی به طرفین ایرانی می‌گفتند، شما اصفهان را راه اندازی کنید، نطنز را تا حدودی راه اندازی کنید تا مذاکره آغاز شود و حتی فرانسه و آلمان با راه اندازی یک پایلوت ۱۶۴ تایی در نطنز موافقت کرده بودند و تنها انگلیس مخالف بود. هنوز دولت نهم بر سر کار نیامده بود که دولت جمهوری اسلامی ایران در نامه‌ای که روز دوشنبه ۲۳ مرداد ۱۳۸۴ به سفرای کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان کشورهای طرف مذاکره کننده در پرونده هسته‌یی ارایه کرد، پیشنهاد اروپا درباره برنامه هسته‌یی را رد و آن را توهین‌آمیز و ناقض قانون بین‌الملل خواند. در همان روز محمد البرادعی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اعضای شورای حکام ابلاغ کرد که ایران امروز کار تغذیه خط فرآوری در یک مرکز تبدیل اورانیوم (اصفهان) به اورانیوم خام را آغاز کرده است. به واقع تعلیق در دوره خاتمی شکست و در مدت تعلیق هم، ایران به توسعه فنی و ساختاری مراکز اتمی نطنز و اصفهان مشغول بود.

علاوه بر آن در آستانه‌ برگزاری نشست شورای حکام در ۲۳ خردادماه ۱۳۸۴، روزنامه‌ لس‌آنجلس تایمز مدعی شده بود، ایران قصد دارد ده‌ها هزار سانتریفیوژ پیشرفته را در تاسیسات نطنز نصب کند. به نوشته این روزنامه، دیپلمات‌هایی که از برنامه‌ی هسته‌یی ایران آگاهی دارند، گفتند نمی‌توانند این اطلاعات را تایید کنند، اما تهران سال گذشته اعلام کرد که قصد دارد سانتریفیوژهای پیشرفته را به کار گیرد. در آن زمان منابع خبری غربی گزارش می‌دادند: تاسیسات نطنز در ۱۵۰ مایلی تهران، قلب فعالیت غنی‌سازی ایران است، و ایران خواستار نصب بیش از ۵۰ هزار سانتریفیوژ در دو سالن زیرزمینی بزرگ این تاسیسات است که در آنجا می‌توانند مقادیر زیادی اورانیوم غنی‌شده تولید کنند. آن زمان این اطلاعات کم و بیش منتشر شده بود که به برنامه‌هایی برای تولید و نصب ۵۴ هزار سانتریفیوژ در نطنز در شرف تحقق است.

"مجموعه فرآوری اورانیوم اصفهان" موسسه‌ای تحقیقاتی با دپارتمان‌های مختلف است؛ در این مجموعه دو رآکتور آماده به کار وجود دارد که یکی رآکتور «صفر قدرت» و دیگری «رآکتوری مینیاتوری» است، به اضافه‌ی مجموعه‌ آزمایشگاه‌های تحقیقاتی. در کنار آن‌ها، تاسیسات طرح ملی UCF(فرآوری اورانیوم)، طرح تولید فلز زیرکونیوم و طرح تولید میله‌های سوخت نیز در این محدوده انجام می‌شود. کارخانه‌ی UCF، عبارتست از تبدیل کیک زرد و ترکیبات دیگر اورانیوم که در واقع پایان خط تبدیل ترکیبات اورانیوم است.

در سال ۷۱ قراردادی بین چین و ایران به مبلغ ۱۱۰ میلیون دلار، معادل ۳۰ میلیارد تومان بسته شد تا این کارخانه در مرکز اصفهان بنا شود که پس از ارایه‌ نقشه‌های اولیه، چینی‌ها به صورت یکطرفه در سال‌های ۷۵ و ۷۶ اعلام کردند که دیگر نمی‌توانند این کارخانه را بسازند و تلاش‌ها برای ادامه‌ همکاری‌ها بی‌نتیجه ماند و شرایط به گونه‌ای شد که کشور با جمع کردن تعدادی از متخصصان بسیار جوان در این پروژه‌، به موازات ساخت تجهیزاتی که گفته می‌شد هیچ کس نمی‌تواند آن‌ها را بسازد، به رایزنی با چین ادامه داده و ۵/۶۲ میلیون دلار را نقدا از آن‌ها به دلیل قطع همکاری‌ها اخذ کرد.

پس از ساخت و نصب دستگاه‌ها در حدود ۷۴ روز قبل و بعد از نوروز ۱۳۸۳، سیستم آزمایشی این تاسیسات راه‌اندازی شد و پس از تست کامل دستگاه‌ها، در مرداد ۱۳۸۴ کارخانه یو سی اف اصفهان،۷۰ درصد اجرایی تولیدات اورانیوم را انجام می‌داد و به رغم تمامی محدودیت‌ها در مدتی کمتر از چهار سال این پروژه‌ راه‌اندازی شد.

اهمیت این طرح، مرکزیت در چرخه‌ سوخت است؛ این نخستین طرح بزرگ ملی معاونت سوخت سازمان انرژی اتمی است و مانند پلی میان صنایع بالادست و پایین‌دست چرخه‌ سوخت عمل می‌کند که در دوره اصلاحات به ثمر نشست. بومی بودن این طرح و بهره‌گیری از حداکثر امکانات داخلی از دیگر ویژگی‌های مهم این طرح است؛ ایجاد دانش فنی انحصاری با تکیه بر فن‌آوری‌های داخلی و ایجاد اشتغال‌ برای بیش از ۱۰۰۰ متخصص رشته‌های مختلف نیز از دیگر نکات مثبت این طرح است.

فرآوری سنگ اورانیوم در UCF (تاسیسات فرآوری اورانیوم) انجام می‌شود. ایران این تاسیسات را در اصفهان ساخته و توانایی تبدیل اورانیوم را در این تاسیسات تا مرحله‌ی UF۶ (هگزافلوراید اورانیوم) دارد. فعالیت این تاسیسات از آذرماه سال ۱۳۸۳به حال تعلیق در آمده بود.

برنامه‌ریزی سازمان انرژی اتمی ایران بر این است که سالانه حدود ۱۲۰ هزار تن سنگ را از معدن (ساغند یزد) استخراج کند، تا این سنگ‌ها را در کارخانه‌ای در اردکان طبق برنامه به ۵۰ تن کیک زرد تبدیل و استخراج کند و سپس به کارخانه‌ی UCF انتقال دهد.

از سوی دیگر دولتمردان دولت نهم در حالی از گزارش‌ها و اظهارات اخیر محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین‌المللی دال بر عدم انحراف مواد هسته‌یی اعلام شده ایران به سوی اهداف نظامی و عدم اثبات نظامی بودن برنامه هسته‌یی ایران به عنوان پیروزی دیپلماسی هسته‌یی خود یاد می‌کنند که البرادعی برای اولین بار در آذر ۸۲ اعلام کرده بود که فعالیت ایران صلح‌آمیز است که آمریکایی‌ها مخالفت کردند و پس از آن در سال ۸۳ شورای حکام بر فعالیت‌های صلح‌آمیز ایران صحه گذاشت که اگر ایران قصوری کرده جبران شده است.»